Την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2021 αναμένεται να έχουμε τα εμβόλια για τον κοροναϊό.
«Θα πρέπει αυτή η εξέλιξη να καταγραφεί ως επιστημονικός άθλος, γιατί η ανάπτυξη εμβολίου συνήθως χρειάζεται πέντε με δέκα χρόνια» δηλώνει ο καθηγητής Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης και ερευνητής στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ, Αχιλλέας Γραβάνης.
Σύμφωνα άλλωστε με τον ειδικό, «βρισκόμαστε ακόμη στα προκαταρκτικά στάδια της αξιολόγησής τους».
Ο ίδιος δίνει δύο ενδεικτικά παραδείγματα που αποδεικνύουν ότι η πιθανότητα της απευχόμενης αποτυχίας – παρά την εντατική και επίπονη προσπάθεια της επιστημονικής κοινότητας να νικήσει τον νέο κοροναϊό, υπηρετώντας την ανθρώπινη ζωή – δεν έχει «σβήσει».
Όπως εξηγεί ο καθηγητής, για την ανάπτυξη του εμβολίου της Οξφόρδης «έχει χρησιμοποιηθεί ένας αδενοϊός που προκαλεί λοίμωξη στους χιμπατζήδες, πάνω στον οποίο έχουν «ράψει» το γονίδιο που είναι υπεύθυνο για την κωδικοποίηση (παραγωγή) της πρωτεΐνης της ακίδας του SARS- CoV-2.
Με την πρωτεΐνη αυτή ο ιός προσδένεται στα ανθρώπινα κύτταρα, που εκφράζουν στη μεμβράνη τους ένα ένζυμο-υποδοχέα του ιού (ACE2). Η σχέση τους θυμίζει την κλειδαριά και το κλειδί: Μόλις συνδεθεί ο ιός με το κύτταρο, εισέρχεται μέσα του, το καταλαμβάνει, ενεργώντας σαν «πειρατής» και το οδηγεί να παράγει τον εαυτό του σε πολλά αντίτυπα.
Στην πράξη όμως, υπάρχει μικρή εμπειρία σχετικά με την αδρανοποίηση του ιού του χιμπατζή.
Πρέπει συνεπώς να διαπιστώσουμε εάν ο ιός-μεταφορέας δημιουργεί σε βάθος χρόνου αντιδράσεις από το ανοσοποιητικό σύστημα του ξενιστή, με αποτέλεσμα την καταστροφή του. Εάν δηλαδή η ανοσοποίηση είναι αποτελεσματική ή όχι, σε βάθος χρόνου».
Ένα δεύτερο πρόβλημα που πρέπει να αποκλειστεί και έχει διαπιστωθεί στο παρελθόν – με χαρακτηριστική αλλά όχι μοναδική περίπτωση το εμβόλιο για τον δάγκειο πυρετό – «είναι η ανάπτυξη του φαινομένου ADE (Antibody-Dependent Εnhancement).
Σε κάποιες περιπτώσεις, όταν ο εμβολιαζόμενος έρθει σε επαφή με τον δραστικό ιό (που κυκλοφορεί στην κοινότητα), έχει διαπιστωθεί το ακόλουθο φαινόμενο: τα αντισώματα που έχουν παραχθεί από τον εμβολιασμό συνδέονται με τον δραστικό ιό μετά τη λοίμωξη και αντί να τον αδρανοποιήσουν βοηθούν την είσοδο του ιού στα κύτταρα. Δηλαδή, αυξάνεται αντί να μπλοκάρεται η λοιμογόνος δράση του ιού».