Τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα (UPFs) αντικαθιστούν τις υγιεινές τροφές σε όλο τον κόσμο, παρά τα συνεχώς αυξανόμενα στοιχεία για τους κινδύνους που ενέχουν. Σύμφωνα μάλιστα με τον διατροφολόγο που επινόησε τον όρο, θα πρέπει να πωλούνται με προειδοποιήσεις παρόμοιες με αυτές που χρησιμοποιούνται για τον καπνό.
Ο καθηγητής Carlos Monteiro του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο θα αναδείξει τον αυξανόμενο κίνδυνο που παρουσιάζουν τα UPFs για τα παιδιά και τους ενήλικες στο Διεθνές Συνέδριο Παχυσαρκίας αυτή την εβδομάδα.
“Τα UPFs αυξάνουν το μερίδιό τους και την κυριαρχία τους στις διατροφές παγκοσμίως, παρά τον κίνδυνο που εγκυμονούν για την υγεία σε όρους αύξησης του κινδύνου πολλαπλών χρόνιων ασθενειών,” είπε ο Monteiro στον Guardian πριν από το συνέδριο στο Σάο Πάολο.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ, περισσότερο από το μισό της μέσης διατροφής αποτελείται πλέον από υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα. Για μερικούς, ειδικά για άτομα που είναι νεότερα, φτωχότερα, η διατροφή τους αποτελείται έως και 80% από UPF.
Με 32 επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία συνδέονται τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα
Τον Φεβρουάριο, η μεγαλύτερη ανασκόπηση του είδους της στον κόσμο βρήκε ότι τα UPFs συνδέονται άμεσα με 32 επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία, συμπεριλαμβανομένου του υψηλότερου κινδύνου καρδιακής νόσου, καρκίνου, διαβήτη τύπου 2, ψυχικών προβλημάτων και πρόωρου θανάτου.
Ο Monteiro και οι συνάδελφοί του χρησιμοποίησαν για πρώτη φορά τη φράση UPF πριν από 15 χρόνια κατά τη σχεδίαση του συστήματος ταξινόμησης τροφίμων “Nova”. Αυτό αξιολογεί όχι μόνο το θρεπτικό περιεχόμενο αλλά και τις διεργασίες που υφίσταται το τρόφιμο πριν καταναλωθεί.
Το σύστημα κατατάσσει τα τρόφιμα και τα ποτά σε τέσσερις ομάδες: ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα, επεξεργασμένα μαγειρικά συστατικά, επεξεργασμένα τρόφιμα και υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα.
Ο Monteiro είπε στον Guardian ότι ανησυχεί τόσο πολύ για τον αντίκτυπο που έχουν τα UPFs στην ανθρώπινη υγεία, ενώ οι μελέτες και οι ανασκοπήσεις δεν είναι πλέον επαρκείς για να προειδοποιήσουν το κοινό για τους κινδύνους που ελοχεύουν για την υγεία.
Οι προτάσεις για την προστασία της υγείας των πολιτών
“Χρειάζονται εκστρατείες δημόσιας υγείας όπως αυτές κατά του καπνού για να περιοριστούν οι κίνδυνοι των UPFs,” είπε στον Guardian. “Τέτοιες εκστρατείες θα περιλάμβαναν τους κινδύνους υγείας από την κατανάλωση UPFs.
“Οι διαφημίσεις για UPFs θα πρέπει επίσης να απαγορευτούν ή να περιοριστούν αυστηρά, και θα πρέπει να εισαχθούν προειδοποιήσεις στο μπροστινό μέρος των συσκευασιών, παρόμοιες με αυτές που χρησιμοποιούνται για τα πακέτα τσιγάρων.”
Αυτό που αναμένεται να πει στους συνέδρους είναι το εξής: “Οι πωλήσεις UPFs σε σχολεία και εγκαταστάσεις υγείας θα πρέπει να απαγορευτούν, και θα πρέπει να υπάρξει βαριά φορολογία των UPFs, με τα έσοδα να χρησιμοποιούνται για να επιδοτηθούν φρέσκα τρόφιμα.”
Ο Monteiro θα πει στο συνέδριο ότι οι διατροφικές εταιρείες που προωθούν τα UPFs γνωρίζουν ότι, για να είναι ανταγωνιστικά, τα προϊόντα τους πρέπει να είναι πιο βολικά, πιο προσιτά και πιο νόστιμα από τα φρεσκομαγειρεμένα γεύματα. “Για να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη, αυτά τα UPFs πρέπει να έχουν χαμηλότερο κόστος παραγωγής και να καταναλώνονται υπερβολικά,” είπε.
Θα κάνει επίσης παραλληλισμούς μεταξύ των εταιρειών UPF και καπνού. “Τόσο ο καπνός όσο και τα UPFs προκαλούν πολλές σοβαρές ασθένειες και πρόωρη θνησιμότητα. Και τα δύο παράγονται από πολυεθνικές εταιρείες που επενδύουν τα τεράστια κέρδη τους από τα ελκυστικά/εθιστικά προϊόντα τους σε επιθετικές στρατηγικές μάρκετινγκ και ασκούν πίεση κατά της ρύθμισης. Και τα δύο είναι επικίνδυνα από τη φύση τους, οπότε η αναδιαμόρφωση δεν είναι λύση.”