Ο περισσότερος κόσμος αντιμετωπίζει με ευαισθησία και συγκίνηση την απόφαση των οικογενειών να δωρίσουν τα όργανα του δικού τους ανθρώπου που δεν έχει ελπίδα ζωής, για να σωθούν άλλοι άνθρωποι, όπως έκαναν οι γονείς του Μανόλη Σμαραγδάκη.
Ωστόσο, η χώρα μας εξακολουθεί να βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της Ευρώπης στη δωρεά οργάνων.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Πολλοί το αποδίδουν σε έλλειψη σωστής πληροφόρησης, άλλοι πιστεύουν ότι είναι μια πράξη αντίθετη με τη θρησκεία μας και κάποιοι φοβούνται ότι, εάν δηλώσουν δωρητές, οι γιατροί θα κλείσουν τα μηχανήματα οδηγώντας τους νωρίτερα στον θάνατο.
“Υπάρχουν πολλοί μύθοι γύρω απ’ αυτό το ζήτημα και είναι σημαντικό να υπάρχει σωστή ενημέρωση για τον κόσμο προσωπικά. Σαφώς και θα γινόμουν δωρητής οργάνων χωρίς καμία επιφύλαξη” μας είπε ο διευθυντής της Γαστρεντερολογικής Κλινικής του Βενιζελείου Γρηγόρης Πασπάτης.
Γίνε δωρητής οργάνων και ζήσε δύο φορές
Αναλυτική ενημέρωση γίνεται από τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων που λύνει όλες τις απορίες που έχουμε σχετικά με τη δωρεά οργάνων.
Ενημερώστε την οικογένειά σας
- Είναι πολύ σημαντικό να ενημερώσετε την οικογένειά σας ότι επιθυμείτε μετά θάνατον να δοθούν τα όργανά σας για μεταμόσχευση. Έτσι απαλλάσσετε τους συγγενείς σας από το βαρύ φορτίο μιας τέτοιας απόφασης, αφού η απόφαση αυτή έχει ληφθεί ήδη από σας τον ίδιο. Με τον τρόπο αυτό, οι οικείοι σας νιώθουν ότι απλώς εκπληρώνουν μία τελευταία επιθυμία σας.
- Στην Ελλάδα, άλλωστε, ορίζεται ρητά στον νόμο περί μεταμοσχεύσεων (ν. 2737/1999) η ισχύς της «Μη Εικαζόμενης» Συναίνεσης, δηλ. για τη δωρεά οργάνων απαιτείται η πρότερη, εν ζωή, συναίνεση του πολίτη (κάρτα Δωρητή) ή άντ’ αυτού, η συναίνεση των συγγενών του εκλιπόντος για τη Δωρεά των Οργάνων του. Αξίζει επίσης να γνωρίζουμε ότι σε όλες τις χώρες του κόσμου, όπου πραγματοποιούνται μεταμοσχεύσεις, η οικογένεια πάντοτε ενημερώνεται και ερωτάται, ανεξαρτήτως «εικαζόμενης» ή μη συναίνεσης και ανεξάρτητα αν ο εκλιπών είχε κάρτα δωρητή ή όχι.
Μπορείτε να συμπληρώσετε κάρτα δωρητή και εάν αλλάξετε γνώμη απλώς ενημερώστε τον ΕΟΜ ζητώντας τη διαγραφή σας από το Εθνικό Μητρώο Δωρητών Οργάνων.
Ποια όργανα μπορούν να μεταμοσχευθούν;
Η μεταμόσχευση είναι η εγχείρηση κατά την οποία υγιή όργανα, ιστοί ή κύτταρα μεταφέρονται από έναν εκλιπόντα ή ζωντανό δότη σε έναν χρονίως πάσχοντα ασθενή, με σκοπό την αποκατάσταση της λειτουργίας κάποιου οργάνου του που βρίσκεται σε ανεπάρκεια.
Τα όργανα τα οποία μπορούν να μεταμοσχευτούν είναι οι νεφροί, η καρδιά, το ήπαρ, οι πνεύμονες, το πάγκρεας και τμήμα του λεπτού εντέρου. Ιστοί και κύτταρα που μπορούν να μεταμοσχευτούν είναι το δέρμα, τα οστά, οι χόνδροι, οι βαλβίδες της καρδιάς, ο κερατοειδής χιτώνας του οφθαλμού, αιμοποιητικά κύτταρα κ.α.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δύο νεφροί μεταμοσχεύονται σε δύο ασθενείς. Το ίδιο συμβαίνει και με τους πνεύμονες, ενώ και το ήπαρ μπορεί να χωριστεί και να μεταμοσχευθεί σε δύο διαφορετικούς λήπτες.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ δωρητή και δότη οργάνων;
Δωρητής οργάνων είναι ο ενήλικος πολίτης που δηλώνει εν ζωή ότι μετά τον θάνατό του θα ήθελε να βοηθήσει ασθενείς συνανθρώπους του, προσφέροντας τα όργανά του προς μεταμόσχευση. Ο δωρητής οργάνων κατέχει την «Κάρτα Δωρητή Οργάνων».
Δότης οργάνων είναι ο εκλιπών από τον οποίο αφαιρείται τουλάχιστον ένα όργανό του προς μεταμόσχευση, ή ο εν ζωή πολίτης που δίνει ένα όργανό του ή ιστό του προς μεταμόσχευση σε συγγενή του, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία.
Μπορώ να κάνω δωρεά μετά θάνατον προς ένα συγκεκριμένο πρόσωπο;
Η κατευθυνόμενη δωρεά ιστών και οργάνων μετά τον θάνατο του δότη δεν επιτρέπεται να γίνεται προς ορισμένο λήπτη. Υπόδειξη του λήπτη από το δωρητή σώματος ή οργάνων δεν λαμβάνεται υπόψη, αλλά ακολουθείται η καθορισμένη σειρά προτεραιότητας μεταξύ των υποψηφίων ληπτών.
Ποιος θα πάρει τα όργανά μου αν γίνω δωρητής;
Η κατανομή των μοσχευμάτων στους υποψήφιους λήπτες του Εθνικού Μητρώου που τηρείται στον Ε.Ο.Μ. διενεργείται αφενός αναλόγως με το όργανο που μεταμοσχεύεται και αφετέρου βάσει ορισμένων κριτηρίων, όπως: η ομάδα αίματος, η ιστοσυμβατότητα μεταξύ δότη και ληπτών, ο χρόνος αναμονής, το ιατρικώς πιστοποιούμενο επείγον της κατάστασης των υποψήφιων ληπτών, η ηλικία και οι σωματομετρικές διαστάσεις. Οι λίστες προκύπτουν από ειδικό αδιάβλητο μηχανογραφημένο σύστημα του Ε.Ο.Μ. και στη συνέχεια ο Ε.Ο.Μ. ενημερώνει τα μεταμοσχευτικά κέντρα για το ποιοι είναι ανά όργανο οι καταλληλότεροι λήπτες, με βάση τα παραπάνω κριτήρια. Η κατανομή των οργάνων σε κάθε περιστατικό δωρεάς οργάνων ελέγχεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα από Ειδική Επιτροπή Κατανομής Μοσχευμάτων η οποία απαρτίζεται από εκπροσώπους του Υπουργείου Υγείας, μέλη του Δ.Σ. του Ε.Ο.Μ. και ειδικούς επιστήμονες από το χώρο των μεταμοσχεύσεων.
Υπάρχουν θρησκευτικές αντιρρήσεις για τη μεταμόσχευση;
Ο ΕΟΜ σημειώνει:
“Οι περισσότερες θρησκείες, όπως λ.χ. ο Χριστιανισμός, ο Βουδισμός, ο Ιουδαϊσμός, έχουν θετική θέση απέναντι στις μεταμοσχεύσεις. Η Ελληνική Ορθόδοξη εκκλησία αντιμετωπίζει τις μεταμοσχεύσεις με ιδιαίτερη κατανόηση και θεωρεί ότι «η δωρεά οργάνων από εγκεφαλικώς νεκρούς δότας καθώς και η νηφάλια και συνειδητή απόφασις υγιούς ανθρώπου όπως προσφέρει κάποιο όργανό του εις πάσχοντα συνάνθρωπον, ως πράξεις φιλαλληλίας και αγάπης, είναι σύμφωνοι με την διδασκαλίαν και το φρόνημα της Εκκλησίας μας».
Ωστόσο, αν κάποιος έχει αμφιβολίες, μπορεί να το συζητήσει με τον πνευματικό του πατέρα.