Σύμφωνα με ερευνητές του πανεπιστημίου Queen Mary στο Λονδίνο, ένα νέο τεστ μπορεί να προβλέψει την άνοια με ακρίβεια 82%. Συγκεκριμένα, αναλύοντας 1.111 Λειτουργικές Απεικονίσεις Μαγνητικού Συντονισμού (fMRI) ατόμων με και χωρίς άνοια, οι ερευνητές δημιούργησαν ένα μοντέλο χρησιμοποιώντας μηχανική μάθηση (μια μέθοδος ανάλυσης δεδομένων που αυτοματοποιεί την ανάπτυξη αναλυτικών μοντέλων), το οποίο, όπως οι ίδιοι υποστηρίζουν, εντοπίζει τα ενδεικτικά σημάδια της άνοιας έως και 9 χρόνια πριν από τη διάγνωση.
Το μοντέλο προσδιορίζει αλλαγές στην προεπιλεγμένη λειτουργία του εγκεφάλου (DMN). Το DMN είναι μια σύνδεση περιοχών του εγκεφάλου που αλληλεπιδρούν όταν ένα άτομο βρίσκεται κυρίως σε κατάσταση ονειροπόλησης. Εάν έχετε αφήσει ποτέ το μυαλό σας να περιπλανηθεί, τότε έχετε βασιστεί στο δίκτυο αυτό.
Το DMN είναι ενεργό όταν ένα άτομο βρίσκεται σε σαρωτή fMRI, χωρίς να κάνει τίποτα. Οι ερευνητές συνέλεξαν τις σαρώσεις fMRI των συμμετεχόντων και εξέτασαν αποσυνδέσεις μεταξύ 10 βασικών περιοχών εντός του DMN, χρησιμοποιώντας, όπως είπαμε, μηχανική μάθηση για να κατασκευάσουν το μοντέλο τους.
Όταν εφάρμοσαν το μοντέλο τους στα ιατρικά αρχεία των συμμετεχόντων, διαπίστωσαν ότι προέβλεπε με ακρίβεια την άνοια μέσα σε ένα παράθυρο δύο ετών κατά το οποίο θα εμφανιζόταν η διάγνωση.
Οι συγγραφείς της μελέτης αναζήτησαν επίσης συσχετίσεις μεταξύ των αποσυνδέσεων στο DMN και διαφόρων παραγόντων κινδύνου άνοιας, βρίσκοντας σχέσεις μεταξύ του μοντέλου και της κοινωνικής απομόνωσης, η οποία έχει συνδεθεί με την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ, καθώς και του γενετικού κινδύνου εμφάνισης της πάθησης.
Ελπίδα για έγκαιρη ανίχνευση
Η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Mental προσφέρει ελπίδα για μελλοντική έγκαιρη ανίχνευση της άνοιας ώστε να μπορεί κανείς να προχωρήσει σε πρώιμες παρεμβάσεις για την αποτροπή της, επεσήμαναν οι συγγραφείς.
Το εν λόγω εργαλείο πρόβλεψης στοχεύει στην ανίχνευση οποιασδήποτε μορφής άνοιας, όχι μόνο του Αλτσχάιμερ, αν και όπως δήλωσε ο ανώτερος συγγραφέας της μελέτης, καθηγητής Τσαρλς Μάρσαλ: «Στην πράξη, η νόσος Αλτσχάιμερ, η οποία είναι μια χρόνια εκφυλιστική νόσος του εγκεφάλου, αποτελεί το συχνότερο αίτιο της άνοιας με την αγγειακή άνοια να είναι η δεύτερη πιο συχνή μορφή άνοιας μετά το Αλτσχάιμερ».
Τα μάτια μπορούν επίσης να προ… βλέψουν την άνοια;
Σε άλλη πρόσφατη μελέτη, οι ερευνητές αποκάλυψαν ότι ορισμένα προβλήματα όρασης μπορεί να αποτελούν πρώιμα σημάδια γνωστικής εξασθένισης και μπορούν να προβλέψουν την άνοια 12 ολόκληρα χρόνια πριν διαγνωστεί.
«Τα οπτικά προβλήματα μπορεί να αποτελούν πρώιμο δείκτη γνωστικής έκπτωσης καθώς οι τοξικές αμυλοειδείς πλάκες που σχετίζονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ επηρεάζουν πρώτα περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την όραση», εξήγησαν οι επιστήμονες.
«Ως εκ τούτου, τα τεστ όρασης θα πρέπει να προηγούνται των τεστ μνήμης.
Υπάρχουν πολλές πτυχές της οπτικής επεξεργασίας που επηρεάζονται από την άνοια και τη νόσο Αλτσχάιμερ, όπως η ικανότητα κάποιου να βλέπει περιγράμματα αντικειμένων (ευαισθησία αντίθεσης) και να διακρίνει ορισμένα χρώματα. Χαρακτηριστικά, η ικανότητα να βλέπει κανείς το μπλε-πράσινο φάσμα χρωμάτων επηρεάζεται νωρίς στην άνοια.
Άλλο ένα πρώιμο σημάδι του Αλτσχάιμερ είναι η ανεπάρκεια στον ανασταλτικό έλεγχο των ματιών. Αυτό σημαίνει πως τα διάφορα ερεθίσματα τείνουν να αποσπούν εύκολα την προσοχή του ατόμου, γεγονός που θα μπορούσε να αυξήσει την πιθανότητα ατυχημάτων στην οδήγηση», κατέληξαν οι ίδιοι.