Από την έγκριση της πρώτης γονιδιακής θεραπείας CRISPR έως τον έγκαιρο εντοπισμό του καρκίνου του παγκρέατος με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης και τις πρωτοποριακές μεθόδους αναπαραγωγής, το 2023 γίναμε μάρτυρες πολλών ελπιδοφόρων ανακαλύψεων που αναμένεται να μεταμορφώσουν τον τομέα της ιατρικής και να προσφέρουν νέες ελπίδες στην καταπολέμηση πολύπλοκων ασθενειών.
Σύμφωνα με το Νational Georaphic :
1/Εγκρίθηκε η πρώτη γονιδιακή θεραπεία CRISPR
Η Βρετανία και οι ΗΠΑ ενέκριναν μια γονιδιακή θεραπεία CRISPR για τη δρεπανοκυτταρική νόσο και τη β-θαλασσαιμία, γενετικές διαταραχές που επηρεάζουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια.
Η πρόσφατα εγκεκριμένη γονιδιακή θεραπεία, με την ονομασία CASGEVY, διορθώνει τα ελαττωματικά γονίδια αιμοσφαιρίνης στα βλαστοκύτταρα του μυελού των οστών ενός ασθενούς, ώστε να μπορούν να παράγουν λειτουργική αιμοσφαιρίνη.
Το 2020, οι δύο επιστήμονες που τελειοποίησαν το CRISPR, η Εμανουέλ Σαρπεντιέ και η Τζένιφερ Ντούντνα, τιμήθηκαν με το βραβείο Νόμπελ Χημείας.
2/Εγκρίθηκε το πρώτο φάρμακο που επιβραδύνει τη νόσο Αλτσχάιμερ
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ ενέκρινε το πρώτο φάρμακο για τη νόσο Αλτσχάιμερ που στοχεύει σε μια βασική αιτία της νόσου. Το φάρμακο που κυκλοφορεί με την εμπορική ονομασία leqembi δεν θεραπεύει ούτε βελτιώνει τα συμπτώματα της νόσου σε προχωρημένο στάδιο, ωστόσο, βρέθηκε ότι μετά από 18 μήνες θεραπείας επιβραδύνει την έκπτωση της μνήμης κατά περίπου 30%, όταν χορηγείται σε ασθενείς σε πρώιμα στάδια της νόσου.
3/Ερευνητές δημιούργησαν ποντίκια από δύο βιολογικούς πατέρες
Τον Μάρτιο, ερευνητές στην Ιαπωνία ανακοίνωσαν ότι δημιούργησαν ποντίκια με δυο βιολογικούς πατέρες. Συγκεκριμένα, η ομάδα δημιούργησε βιώσιμα ωάρια από τα κύτταρα αρσενικών ποντικιών. Πρόκειται για μια εξέλιξη που ανοίγει το δρόμο για την ανακάλυψη νέων θεραπειών για την υπογονιμότητα. Τα ποντικάκια εμφανίστηκαν υγιή, είχαν φυσιολογική διάρκεια ζωής και συνέχισαν να είναι γόνιμα ως ενήλικες.
4/Σύστημα τεχνητής νοημοσύνης εντοπίζει άτομα που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παγκρέατος
Ένα νέο εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης εντοπίζει τον καρκίνο του παγκρέατος έως και τρία χρόνια πριν από τη διάγνωση, εντοπίζοντας συγκεκριμένα μοτίβα. Ο καρκίνος του παγκρέατος είναι σπάνιος, αλλά αποτελεί την τρίτη μεγαλύτερη αιτία θανάτων που σχετίζονται με τον καρκίνο. Ο συγκεκριμένος καρκίνος είναι επιθετικού τύπου και συχνά διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο λόγω της απουσίας πρώιμων συμπτωμάτων.
Η διεθνής επιστημονική ομάδα εκπαίδευσε έναν αλγόριθμο τεχνητής νοημοσύνης στα ιατρικά αρχεία 6,2 εκατομμυρίων ανθρώπων από τη Δανία, εκ των οποίων περίπου 24.000 είχαν διαγνωστεί με καρκίνο του παγκρέατος. Η μελέτη δείχνει ότι τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να είναι εξίσου ακριβή με τις γενετικές εξετάσεις στην πρόβλεψη του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του παγκρέατος. Επειδή ο εν λόγω καρκίνος είναι τόσο σπάνιος, ο γενετικός έλεγχος συνιστάται επί του παρόντος μόνο σε άτομα που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο ή σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό της νόσου.
5/Κυκλοφόρησε το πρώτο εμβόλιο RSV για την προστασία των βρεφών και των ηλικιωμένων
Τον Αύγουστο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το Abrysvo, το πρώτο εμβόλιο που προστατεύει τους ηλικιωμένους και τα βρέφη ηλικίας έως έξι μηνών από τη νόσο του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος που προκαλείται από τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV). Πρόκειται για έναν κοινό αναπνευστικό ιό που συνήθως προκαλεί ήπια συμπτώματα που μοιάζουν με κρυολόγημα.
Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν μέσα σε μία έως δύο εβδομάδες, τα ευάλωτα άτομα, συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων και εκείνων με πνευμονική ή καρδιακή νόσο και διαβήτη, μπορεί να εμφανίσουν πιο σοβαρά συμπτώματα.
6/Νέο φάρμακο για τον καρκίνο εξόντωσε όλα τα είδη όγκων
Τον Αύγουστο, Αμερικανοί ερευνητές ανακοίνωσαν ένα επαναστατικό φάρμακο που εξολοθρεύει όλους τους συμπαγείς όγκους χωρίς να επηρεάζει τα υγιή κύτταρα. Οι επιστήμονες αναπτύσσουν το νέο φάρμακο, το οποίο είναι γνωστό ως AOH1996, εδώ και 20 χρόνια.
Το φάρμακο στοχεύει μια καρκινική παραλλαγή μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται πυρηνικό αντιγόνο πολλαπλασιαζόμενων κυττάρων (PCNA). Οι επιστήμονες διαπίστωσαν πως το ερευνητικό μικρό μόριο προκάλεσε τον θάνατο των καρκινικών κυττάρων, αλλά δεν διέκοψε τον αναπαραγωγικό κύκλο των υγιών βλαστοκυττάρων. Το νέο φάρμακο δοκιμάστηκε στο εργαστήριο σε 70 διαφορετικά είδη καρκινικών κυττάρων και ήταν αποτελεσματικό σε όλες τις περιπτώσεις.
Το AOH1996 δοκιμάζεται τώρα σε κλινική δοκιμή φάσης 1 σε ανθρώπους.
7/Τα απρόσμενα οφέλη της σεμαγλουτίδης
Τα δημοφιλή ενέσιμα φάρμακα που βοηθούν στην απώλεια βάρους και τη μείωση του σακχαρώδους διαβήτη, όπως το Wegovy και το Ozempic τα οποία περιέχουν την δραστική ουσία σεμαγλουτίδη, βρέθηκε ότι έχουν και άλλα ιατρικά οφέλη.
Μελέτες έδειξαν ότι η σεμαγλουτίδη βελτιώνει τον έλεγχο του σακχάρου και βοηθά στην απώλεια βάρους για έως και 3 χρόνια, μειώνει κατά 60% τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 καθώς και την επιθυμία για αλκοόλ.
Η σεμαγλουτίδη ανήκει σε μια ομάδα φαρμάκων γνωστών ως αγωνιστών του υποδοχέα GLP-1, τα οποία βοηθούν στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.