Για παρατεταμένη επιδημία λιστερίωσης στην Ευρώπη κάνει λόγο στην τελευταία του έκθεση το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC).
Σύμφωνα με τα επιδημιολογικά δεδομένα, μεταξύ 2012 και 2024 αναφέρονται 73 κρούσματα λοίμωξης από Listeria monocytogenes ST173 (συρροή My2) από επτά χώρες: Βέλγιο (5), Τσεχία (1), Γερμανία (39), Φινλανδία (2), Ιταλία (1), Ολλανδία (20) και Ηνωμένο Βασίλειο (5). Οι ηλικίες κυμαίνονται μεταξύ 24 και 91 ετών.
Έχουν καταγραφεί 14 θάνατοι σχετιζόμενοι με την επιδημία (19,2%). Η έξαρση λιστερίωσης πλήττει κυρίως τους άνδρες άνω των 60 ετών, ενώ πληροφορίες από συνεντεύξεις ασθενών συνδέουν τις λοιμώξεις με κατανάλωση διαφόρων προϊόντων ψαριού. Μεταξύ των 73 περιπτώσεων, εντοπίστηκε μια ενεργή υποομάδα της συρροής My2 με 38 περιπτώσεις που αναφέρθηκαν σε έξι χώρες της ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Στην υποομάδα της συρροής My2 περιλαμβάνονται ακόμα 83 μη ανθρώπινα δείγματα, 48 εκ των οποίων από τρόφιμα και έξι περιβαλλοντικά δείγματα με δεδομένα ιχνηλασιμότητας που αντιστοιχούν σε 37 προϊόντα ψαριού (διαφορετικών τυπολογιών) και 12 κατασκευαστές προϊόντων ψαριού (βρίσκονται σε έξι χώρες της ΕΕ και μία τρίτη χώρα). Οι επιδημιολογικές πληροφορίες και οι πληροφορίες ιχνηλασιμότητας δεν επέτρεψαν την ταυτοποίηση ενός κοινού σημείου ή επιχείρησης τροφίμων στη διαδρομή ιχνηλασιμότητας όλων των προϊόντων. Πέντε χώρες ανέφεραν ότι εφαρμόζουν μέτρα ελέγχου.
Σύμφωνα με τους ειδικούς του ECDC, η συνεχιζόμενη διασπορά λιστερίωσης με το στέλεχος της συρροής My2 -είχε ξεκινήσει από παρτίδες σολομού- από το 2017, δείχνει ότι το στέλεχος έχει εξαπλωθεί γεωγραφικά στην Ευρώπη και υποδηλώνει πιθανή συνεχή και ενεργή πηγή -ή πηγές- μόλυνσης από ψάρια και προϊόντα ψαριών.
Το ECDC επισημαίνει την ανάγκη λήψης μέτρων προστασίας στις εγκαταστάσεις όπου εντοπίζεται η μόλυνση και να διεξαχθούν περαιτέρω έρευνες για να εντοπιστεί το σημείο εισόδου, ώστε να προληφθεί πιθανή επαναμόλυνση.
Τι είναι η λιστερίωση
Όπως εξηγεί στο ygeiamou ο Αθανάσιος Τσακρής, καθηγητής Μικροβιολογίας και διευθυντής του Εργαστηρίου Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, η λιστερίωση είναι νόσος που προκαλεί σοβαρή κλινική εικόνα και επιπλοκές σε έγκυες (συχνή αιτία αποβολής), σε νεογνά, σε ηλικιωμένους και σε ενήλικες με μειωμένη λειτουργία του ανοσοποιητικού τους συστήματος: ενδομήτρια λοίμωξη, μηνιγγίτιδα και σηψαιμία. Η περίοδος επώασής της κυμαίνεται από 1 έως 90 ημέρες.
Οφείλεται σε ένα ιδιαίτερα ανθεκτικό ενδοκυττάριο μικρόβιο (Λιστέρια μονοκυτταρογόνος), που αναπτύσσεται σε μεγάλη ποικιλία τροφίμων και δύσκολα μπορεί να εξαλειφθεί πλήρως από τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις παραγωγής και επεξεργασίας τροφίμων. Η ικανότητα της λιστέριας να επιβιώνει στις επιφάνειες, ευνοεί την επιμόλυνση των τροφίμων σε διάφορα στάδια της επεξεργασίας τους. Επιβιώνει ακόμα και σε συνθήκες ψύξης, στο ψυγείο και εξουδετερώνεται μόνο μέσω της παστερίωσης.