Τα αποσυμφορητικά ρινικά σπρέι είναι από τα πιο δημοφιλή μέσα για την αποσυμφόρηση της μύτης κατά τη διάρκεια ενός κρυολογήματος, καθώς προσφέρουν άμεση ανακούφιση.
Ωστόσο οι ειδικοί προειδοποιούν για τον κίνδυνο «εθισμού» από την συχνή και υπερβολική χρήση των ρινικών αποσυμφορητικών σπρέι. Μάλιστα σε ανάρτησή του στο TikTok ο γιατρός του NHS (Εθνικό Σύστημα Υγείας της Βρετανίας) Dr. Sooj τονίζει ότι αν και τα ρινικά σπρέι προσφέρουν γρήγορη ανακούφιση, μπορούν να «παγιδεύσουν» τους χρήστες σε έναν κύκλο εξάρτησης, κάνοντας αναγκαία την ολοένα και πιο συχνή χρήση τους για να αναπνέουν κανονικά.
Τα αποσυμφορητικά σπρέι αυτά περιέχουν, μεταξύ άλλων, τα δραστικά συστατικά οξυμεταζολίνη και ξυλομεταζολίνη, τα οποία προκαλούν συστολή των βλεννογόνων, μειώνουν το οίδημα και συμβάλλουν στην αποκατάσταση της ρινικής αναπνοής. Ωστόσο, ο Dr. Sooj εξηγεί ότι η παρατεταμένη χρήση των σπρέι, αυτών, μπορεί να έχει δυσάρεστες επιπτώσεις, οι κυριότερες των οποίων είναι ο εθισμός όπου για το ίδιο αποτέλεσμα, απαιτείται όλο και μεγαλύτερη δόση, ενώ χωρίς σπρέι, η μύτη είναι πάντα μπουκωμένη.
Επίσης παρουσιάζεται το φαινόμενο rebound που σημαίνει ότι όταν σταματήσει η χρήση, η μύτη «κλείνει» πολύ περισσότερο σε σχέση με πριν. Τέλος ελλοχεύει ο κίνδυνος της φαρμακευτικής ρινίτιδας σε παρατεταμένη ή χρόνια χρήση, λόγω αυξημένης ευαισθησίας των κυττάρων του βλεννογόνου.
Ο κίνδυνος εθισμού και το πρόβλημα της συνεχούς χρήσης
Σύμφωνα με τον Dr. Sooj, ακόμα και η χρήση για λίγες μόνο ημέρες πλέον των συνιστώμενων, μπορεί να προκαλέσει εξάρτηση. Ορισμένοι χρήστες καταλήγουν να χρησιμοποιούν τα σπρέι αυτά κάθε ώρα, καθώς δυσκολεύονται να αναπνεύσουν χωρίς αυτά.
Η απότομη διακοπή της χρήσης του φαρμάκου μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολη και συχνά συνοδεύεται από έντονη δυσφορία και ακόμα πιο σοβαρή συμφόρηση. Ο Dr. Sooj τονίζει ότι η ξαφνική και οριστική διακοπή είναι πολύ δύσκολη και μπορεί να χρειαστούν μήνες μέχρι να επανέλθει η φυσιολογική αναπνοή.
Τι να κάνετε για ασφαλέστερη διακοπή της χρήσης
Ο Dr. Sooj προτείνει μερικές μεθόδους σταδιακής διακοπής. Μια τακτική είναι να διακόπτεται η χρήση σταδιακά, πρώτα στο ένα ρουθούνι και μετά στο άλλο. Αφού ανακάμψει η μία ρινική κοιλότητα, μπορεί κανείς να διακόψει και στην άλλη. Εναλλακτικά, προτείνεται η σταδιακή μείωση της δόσης, ώστε να μειωθεί η εξάρτηση του οργανισμού από τα συστατικά του σπρέι.
Για όσους επιθυμούν περαιτέρω βοήθεια στη διαδικασία διακοπής, ο Dr. Sooj συνιστά τη χρήση ρινικών στεροειδών, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της φλεγμονής χωρίς τον κίνδυνο του εθισμού. Η χορήγηση ρινικών στεροειδών γίνεται με ιατρική συνταγή και μπορεί να ανακουφίσει τη ρινική συμφόρηση, βοηθώντας το άτομο να διακόψει τη χρήση του αποσυμφορητικού σπρέι με ασφαλέστερο τρόπο.
Εναλλακτικές μέθοδοι ανακούφισης από τη ρινική συμφόρηση
Για την ανακούφιση από τη ρινική συμφόρηση χωρίς τη χρήση αποσυμφορητικών σπρέι, ειδικοί συνιστούν φυσικές μεθόδους όπως η εισπνοή ατμού (το άτομο τοποθετεί το πρόσωπό του πάνω από ένα μπολ με ζεστό νερό και σκεπάζεται με μια πετσέτα).
Για όσους βασίζονται σε αποσυμφορητικά ρινικά σπρέι για ανακούφιση, οι ειδικοί συνιστούν προσοχή στη διάρκεια και τη συχνότητα χρήσης τους. Ο Dr. Sooj τονίζει ότι η μακροχρόνια χρήση μπορεί να επιφέρει περισσότερα προβλήματα από όσα λύνει, και συστήνει σε όσους αντιμετωπίζουν πρόβλημα να αναζητήσουν ιατρικές συμβουλές.