Πώς περνάει ο πονοκέφαλος;
“Μ’ ένα καλό ξεμάτιασμα” θα μου έλεγε πριν πολλά χρόνια όταν ζούσε η γιαγιά μου. Το κακό είναι ότι αυτό πιστεύει σήμερα το 60% των Ελλήνων, σύμφωνα με έρευνα που παρουσιάστηκε πριν λίγες μέρες στο πλαίσιο πανελλήνιου ιατρικού συνεδρίου που έγινε διαδικτυακά.
Μια από τους γιατρούς που συμμετείχε, η νευρολόγος Ιωάννα Ν. Αμερίδου, μίλησε στην “Π” για τα όσα αναφέρθηκαν στο 14ο συνέδριο επιληψίας αλλά και από προσωπική της εμπειρία ως γιατρός.
Η ίδια εξετάζει ασθενείς ακόμη και νέους σε ηλικία που πιστεύουν ότι υποφέρουν, γιατί είναι ματιασμένοι και ένα “ματάκι” μπορεί να βοηθήσει πολύ περισσότερο από τη φαρμακευτική αγωγή.
“Πανελλήνιο ιατρικό συνέδριο: “Πονάει το κεφάλι σας; Σκόρδα!”
Η ίδια σημείωσε:
“Στο πλαίσιο του 14ου Πανελληνίου Συνεδρίου Επιληψίας, που έγινε 13-15/11/20 διαδικτυακά και στη συζήτηση σχετικά με το θέμα της επιληψίας και τη συνύπαρξη της σε ορισμένους ασθενείς με την κεφαλαλγία, έγινε μία αναφορά στη δεύτερη και στις πρακτικές των ασθενών που έχουν κεφαλαλγία σχετικά με τη θεραπεία της.
Σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία Κεφαλαλγίας, σε δείγμα 10.000 πολιτών που συμμετείχαν σε έρευνα για την Παγκόσμια Ημέρα Κεφαλαλγίας (12 Σεπτεμβρίου 2018) , το 60% δηλαδή 6 στους 10 Έλληνες φαίνεται να πιστεύουν ότι η λύση για την αντιμετώπιση του πονοκεφάλου είναι το ξεμάτιασμα ή η βασκανία.
Επίσης, γενικότερα υπάρχει μία κάποιου είδους εμπιστοσύνη στη χρήση αντικειμένων όπως τα σκόρδα, ματάκια, χάντρες κτλπ για αποφυγή έναρξης κάποιας κεφαλαλγίας. Φαίνεται ότι μόνο ένα ποσοστό 5.5% των ερωτηθέντων, ασχολείται με θεραπεία και Ιατρική για την αντιμετώπιση της. Και αυτό είναι κάτι άκρως απογοητευτικό να συμβαίνει ακόμη στην εποχή μας με την άπλετη πληροφόρηση, τα απεικονιστικά και τα θεραπευτικά μέσα που υπάρχουν”.
Τι εννοούν κάποιοι ασθενείς όταν λένε “γιατρέ έκανα τα πάντα”…
Τι δείχνει η προσωπική σας εμπειρία;
Η Ιωάννα Αμερίδου σημειώνει:
“Η προσωπική μου εμπειρία ως νευρολόγος συμφωνεί με τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης έρευνας. Οι απόψεις αυτές είναι πολύ διαδεδομένες και μάλιστα ακόμη και σε νέες ηλικίες.
Οι οποίοι νέοι φαίνεται ότι επηρεάζονται κατά πολύ από τους μεγαλύτερους τους στην οικογένεια, μοιράζονται και ακολουθούν τις συγκεκριμένες αντιλήψεις. Φανταστείτε ότι για παράδειγμα το χασμουρητό που αποτελεί ένα γνωστό συνοδό σύμπτωμα στην ημικρανία, έχει πάρει άλλη διάσταση στην ερμηνεία σε όσους ακολουθούν τις παραπάνω απόψεις για το ξεμάτιασμα.
Φέρνει κάποια αμηχανία, το να ακούω από ασθενείς να λένε ότι φτάσανε στο κατώφλι του νευρολογικού ιατρείου αφού δοκίμασαν τα πάντα για την κεφαλαλγία τους, εννοώντας όμως το ξεμάτιασμα και όχι απεικονιστικές εξετάσεις ή θεραπείες!
Πιο πολύ με λυπεί επειδή αφενός ταλαιπωρούνται χωρίς λόγο, αφετέρου κάποιες κεφαλαλγίες χρειάζονται οπωσδήποτε διερεύνηση, και έτσι θα έπρεπε να συμβουλευτούν οπωσδήποτε νευρολόγο”.
Πού οφείλεται και πώς αντιμετωπίζεται;
Και για να περάσουμε στο επιστημονικό σκέλος του θέματος που δεν έχει σχέση με βασκανίες, όπως αναφέρει η νευρολόγος:
“ Ο όρος κεφαλαλγία είναι γενικός, περιλαμβάνει διάφορους τύπους. Δεν πρόκειται για μία οντότητα.
Κεφαλαλγίες τάσεως, ημικρανίες, αθροιστική κεφαλαλγία κα. Υπάρχουν κεφαλαλγίες οι οποίες έχουν ψυχογενές υπόστρωμα δηλαδή αρκετό στρές, κακή διάθεση κτλπ και οι οποίες εύκολα μπορεί να περάσουν. Ενδεχομένως μερικές φορές με ένα απλό παυσίπονο ή και χωρίς κάποιο παυσίπονο, με τη χαλάρωση, να έρθουν σε ύφεση.
Και έτσι όσοι πιστεύουν στη βασκανία, να νομίζουν ότι η πρακτική του ξεματιάσματος λύνει το πρόβλημα. Ενώ στην ουσία ηρεμούν με αυθυποβολή οι ίδιοι οι πάσχοντες που το εμπιστεύονται ως θεραπευτική διαδικασία, και έτσι παρέρχεται η κεφαλαλγία.
Η ημικρανία, ένας άλλος τύπος κεφαλαλγίας είναι ενσωματωμένος στη βιολογία του εγκεφάλου, οι ασθενείς κληρονομούν μία προδιάθεση να την εμφανίσουν κάτω από ποικίλες καταστάσεις και διαφορετικές για τον καθένα όπως στρες, κλιματικές αλλαγές, ορμονικές αλλαγές, θόρυβος, κάποιες τροφές κτλπ.
Δε θα μπω σε περισσότερες λεπτομέρειες για άλλους τύπους κεφαλαλγίας, ο κάθε ένας έχει τη δική του θεραπευτική διαχείριση ανάλογα με τον τύπο, τη συχνότητα και σφοδρότητα εμφάνισης και άλλες παραμέτρους. Υπάρχει η φαρμακευτική (με φάρμακα ήδη γνωστά στην πρακτική και άλλα νέα που αναμένονται πολύ σύντομα) και η μη φαρμακευτική αντιμετώπιση, στην τελευταία εντάσσεται για παράδειγμα η σωματική άσκηση και ευρύτερα όποια διαδικασία μπορεί να προκαλέσει λύση του άγχους μέσω έκλυσης ενδορφινών, οι οποίες εξουδετερώνουν τα υψηλά επίπεδα αδρεναλίνης.
Να τονίσω ότι υπάρχουν ακόμη κεφαλαλγίες που θέλουν οπωσδήποτε διερεύνηση, όπου ο νευρολόγος πρέπει να ψάξει αν υπάρχει υποκείμενη βλάβη στον εγκέφαλο. Οπότε είναι σχεδόν τρομακτικό να ασχολείται κάποιος με πρακτικές όπως οι παραπάνω, χωρίς να έχει αποκλείσει πιθανό παθολογικό υπόστρωμα”!
Η ίδια υπογραμμίζει:
“Θα καταλήξω ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε το σημαντικό ρόλο και συμβολή της επιστήμης στην υγεία του ανθρώπου. Μάλιστα ιδιαιτέρως τώρα, εν καιρώ πανδημίας, αυτού του εξαιρετικά δύσκολου διαστήματος που ζούμε, η εμπιστοσύνη των ανθρώπων οφείλει να είναι στην επιστήμη και στις ανακαλύψεις της. Οι οποίες θα βοηθήσουν να ξεπεράσουμε αυτόν τον δυνητικά θανατηφόρο σκόπελο της Covid-19 που κυριολεκτικά σάρωσε επηρεάζοντας την ανθρώπινη ζωή παγκοσμίως”.