Η «Π» και το patris.gr συνεχίζουν τη συνεργασία τους με την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης για την ενημέρωση των αναγνωστών, με την εγκυρότητα των καθηγητών που τα υπογράφουν.
Σήμερα μαθαίνουμε για τον καρκίνο του παχέος εντέρου και τι εξετάσεις πρέπει να κάνουμε για να τον προλάβουμε, με την βοήθεια του καθηγητή Παθολογίας-Ογκολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης Γιάννη Σουγκλάκου.
Από τις συχνότερες κακοήθειες
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου (ΚΠΕ) είναι μία από τις πιο συχνές κακοήθειες παγκοσμίως. Κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται περισσότερες από 300.000 νέες περιπτώσεις στην Ευρώπη (EU-27). Ο ΚΠΕ είναι η δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτου που σχετίζεται με τον καρκίνο στον δυτικό κόσμο μετά τον καρκίνο του πνεύμονα.
Σε αντίθεση με το γεγονός πως τα τελευταία χρόνια η επίπτωση του ΚΠΕ στον γενικό πληθυσμό μειώνεται σταδιακά στον δυτικό κόσμο, η συχνότητα του σε νέους ενήλικες (κάτω των 50 ετών) βαίνει διαρκώς αυξανόμενη.
Σε ποιους διπλασιάζεται ο κίνδυνος
Έχει υπολογισθεί ότι οι ενήλικες που γεννήθηκαν τη δεκαετία του 1990 έχουν διπλάσιο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου στο κόλον και τετραπλάσιο κίνδυνο ανάπτυξης κινδύνου του ορθού, συγκριτικά με εκείνους που γεννήθηκαν την δεκαετία του 1950.
Για τους επιβιώσαντες με ΚΠΕ έχει δειχθεί ότι το 11% των διαγνώσεων καρκίνου στο κόλον και το 18% του καρκίνου του ορθού, αφορούν ασθενείς ηλικίας κάτω των 50 ετών. Αυτή η τάση έχει παρατηρηθεί σε όλες τις δυτικές χώρες και έχει επιβεβαιωθεί και στην Κρήτη από το αρχείο καταγραφής καρκίνου Κρήτης.
Δύο οι μέθοδοι ελέγχου
Υπάρχουν δύο βασικές μέθοδοι προσυμπτωματικού ελέγχου του πληθυσμού για την ανίχνευση τόσο προκαρκινικών βλαβών όσο του καρκίνου του παχέος εντέρου που εφαρμόζονται σήμερα διεθνώς. Η μία είναι η ολική κολοσκόπηση και η δεύτερη η ανίχνευση της ανθρώπινης σφαιρίνης του αίματος στα κόπρανα με ανοσοχημεία – (faecal immunoassay test – FIT).
Η κολοσκόπηση είναι η μέθοδος με την μεγαλύτερη ακρίβεια, ενώ προσφέρει και το πλεονέκτημα της βιοψίας ή και της αφαίρεσης πιθανής βλάβης, όμως συνοδεύεται από ένα, έστω μικρό, ποσοστό επιπλοκών και χαρακτηρίζεται από το υψηλό κόστος, την χαμηλή διαθεσιμότητα από τα περισσότερα ευρωπαϊκά εθνικά συστήματα, αλλά και από το μικρό ποσοστό συμμόρφωσης του πληθυσμού.
Συστήνεται ως μέθοδος εκλογής από την Αμερικανική Γαστρεντερολογική Εταιρεία αλλά και την Ελληνική και εφαρμόζεται στα περισσότερα κρατίδια της Γερμανίας.
Η ανίχνευση σφαιρίνης στα κόπρανα (FIT) είναι η πλέον ευρέως διαδεδομένη μέθοδος προσυμπτωματικού ελέγχου, ιδίως στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης και κεντρικής Ευρώπης, ως πολύ αξιόπιστη και με εξαιρετικά χαμηλό κόστος, υπολειπόμενη οριακά της κολοσκόπησης, ως προς την ακρίβεια και με υψηλότερο δείκτη συμμόρφωσης από τον πληθυσμό.
Σε ποιες ηλικίες και κάθε πότε
Στις περισσότερες Δυτικές χώρες, ο προσυμπτωματικός έλεγχος ενδείκνυται σε πληθυσμό ηλικίας 45 έως 70 ετών, χωρίς συμπτώματα (αιμορραγία, εναλλαγές κενώσεων, κοιλιακό άλγος, αδυναμία, καταβολή), υπό την προϋπόθεση ότι δεν αναφέρεται καρκίνος του παχέος εντέρου σε συγγενικά εξ αίματος πρόσωπα.
Στην περίπτωση αυτή ο έλεγχος συστήνεται να ξεκινά από νεότερη ηλικία. Επίσης, πρόσωπα με κληρονομικό σύνδρομο πολυποδίασης ή ιστορικό κληρονομικού καρκίνου του παχέος εντέρου υποβάλλονται σε έλεγχο με εξειδικευμένο πρωτόκολλο από την ηλικία των 20 ετών ή και νωρίτερα.
Με την επιλογή της ολικής κολοσκόπησης ως μέθοδο προσυμπτωματικού ελέγχου, και υπό την προϋπόθεση ότι είναι αρνητική, η εξέταση επαναλαμβάνεται δυνητικά μετά πάροδο 5-10 ετών. Η δοκιμασία FIT επαναλαμβάνεται κάθε 1-2 έτη, ανάλογα την πολιτική του κάθε συστήματος Υγείας.
Πρόσφατα δεδομένα από την Ολλανδία, η οποία είναι η χώρα με το πλέον αποτελεσματικό πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου, τεκμηριώθηκε μείωση της επίπτωσης του ΚΠΕ κατά 18% και μείωση της θνητότητας κατά 28%, αποδεικνύοντας την αποτελεσματικότητα του προσυμπτωματικού ελέγχου.
Βιβλιογραφία
1.De Angelis R et al Lancet Oncology, 2024.
2. Siegel and Miller 2017 Cancer Statistics 2017
3. Sifaki-Pistola et al Cancers 2022
4. van Leerdam M et al ESMO 2023
Ιατρική Σχολή –«Πατρίς» και patris.gr: Mια συνεργασία με στόχο την σωστή ενημέρωση για τα θέματα υγείας