“Η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας είναι ευθύνη του κράτους και όχι ατομική υπόθεση, κι όμως η κυβέρνηση διαφημίζει τις ΤοΜΥ που δεν έχουν επαρκή στελέχωση και εξοπλισμό, ενώ αλλάζει όνομα σε ήδη υπάρχουσες δομές με πολλές ελλείψεις”.
Αυτό επισημαίνει μεταξύ άλλων ο Δημήτρης Βρύσαλης, πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων του ΠΑΓΝΗ, ενώ δίνει στοιχεία για τα προβλήματα της Π.Φ.Υ στην Κρήτη.
Όπως υπογραμμίζει: “Η κυβέρνηση προπαγανδίζει ότι οι Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤοΜΥ) αποτελούν επιπλέον ενίσχυση της δημόσιας ΠΦΥ. Αυτό θα ίσχυε εάν αποτελούσαν αποκεντρωμένες μονάδες ενός αναπτυγμένου κρατικού συστήματος ΠΦΥ, με επαρκή σε αριθμό, σε στελέχωση και εξοπλισμό κρατικών Κέντρων Υγείας, που θα μπορούσαν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες ανάγκες της πρόληψης, θεραπείας και αποκατάστασης, εξειδικευμένα κατά φύλο, ηλικία, πάθηση, έγκαιρα και αποτελεσματικά κοντά στον τόπο κατοικίας, σπουδών, άθλησης, εργασίας κ.λπ..
Τα Κέντρα Υγείας που διακηρύσσει ότι θα δημιουργήσει δεν είναι τίποτα άλλο από τα σημερινά ΠΕΔΥ, στα οποία απλά αλλάζει την ταμπέλα. Στην ουσία, παραμένει και ενισχύεται ένα συνονθύλευμα μονάδων του εμπορευματοποιημένου δημόσιου και του ιδιωτικού επιχειρηματικού τομέα, των αυτοαπασχολούμενων, των ΜΚΟ, των δήμων κ.λπ.. Το προσωπικό που θα προσληφθεί θα είναι ελάχιστο, με δίχρονες συμβάσεις εργασίας, δηλαδή με μειωμένα δικαιώματα και όχι σταθερή δουλειά,.
Μετά το πέρας της χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ (4 χρόνια), στρώνεται το έδαφος για να λειτουργούν οι μονάδες αυτές ανταποδοτικά, με δεδομένη την ανεπαρκή κρατική χρηματοδότηση. Τοπική Διοίκηση, ΜΚΟ και ΚΟΙΝΣΕΠ θα αποτελέσουν το όχημα για τη λειτουργία τους με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Εξάλλου σε αυτό συμφωνούν ΝΔ, ΚΙΝ.ΑΛ. και βεβαίως η Κυβέρνηση”. Ο Δ. Βρύσαλης συνεχίζει τονίζοντας: “Στη βάση αυτή, η κυβέρνηση αλλάζει τον τρόπο που θα γίνεται «η αγορά υπηρεσιών Υγείας» μέσω του οικογενειακού γιατρού, προκειμένου, όπως λένε, να περιοριστεί το «κόστος» που προκαλεί στο σύστημα ο ασφαλισμένος. Ο οικογενειακός γιατρός «θα ενεργεί ως φύλακας (gatekeeper) που θα είναι υπεύθυνος για παραπομπές σε ειδικούς», όπως ορίζει η συμφωνία για την τρίτη «αξιολόγηση». Δηλαδή, θα λειτουργεί σαν «κόφτης», ώστε πρακτικά να διασφαλίζει – και μάλιστα έναντι ποινής – ότι αυτά που θα «στοιχίζει» ο ασφαλισμένος στα ασφαλιστικά ταμεία, δεν θα υπερβαίνουν το όριο των πετσοκομμένων προϋπολογισμών. Άλλωστε αυτό το σύστημα (παραπομπών) υπάρχει σε όλες τις χώρες της ΕΕ είτε είναι σε μνημόνια είτε όχι, και εκεί τα λαϊκά στρώματα με δυσκολία βλέπουν ειδικευμένο γιατρό”.
Η εικόνα στον ν. Ηρακλείου
Επισημαίνει πως το είδος της ΠΦΥ που προωθεί η κυβέρνηση αποδεικνύεται από τα παρακάτω:
- Στον δήμο Ηράκλειου (συμπεριλαμβανομένης και της Αλικαρνασσού) με πληθυσμό 150.000 κάτοικων (με αεροδρόμιο, βιομηχανική ζώνη, καταυλισμό Ρομά, τη ΣΕΑΠ και εννοείται σχολεία, ΑΕΙ, ΤΕΙ), ο πληθυσμός αναφοράς είναι 26.500 κάτοικοι, σύμφωνα με την υφιστάμενη στελέχωση.
- Στον δήμο Μαλεβιζίου (περίπου 20000 κάτοικοι) με το εργοστάσιο της ΔΕΗ, με τεράστια αύξηση του πληθυσμού τους καλοκαιρινούς μήνες, η ευθύνη της συγκεκριμένης ΤΟΜΥ είναι 8500 κατοίκους.
- Στον δήμο Χερσονήσου (12.000 περίπου κάτοικοι) με ολόκληρο τον βόρειο οδικό άξονα, με μεγάλα ξενοδοχεία και με την αύξηση του πληθυσμού τους καλοκαιρινούς μήνες, ο πληθυσμός αναφοράς είναι 1500 κάτοικοι και μάλιστα στην διεπιστημονική ομάδα δεν υπάρχει καν γενικός γιατρός και συμπληρώνει:
“Αυτό είναι το ολοκληρωμένο σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης που θα παρέχει υπηρεσίες Υγείας “καθολικές και ισότιμες για όλους”»; Η “καθολικότητα” και η “ισότιμη πρόσβαση” που ισχυρίζεται ότι εξασφαλίζει η κυβέρνηση δεν σημαίνει τίποτα άλλο από το ότι καθολικά και ισότιμα τα λαϊκά στρώματα θα έχουν δωρεάν ελάχιστες και ανεπαρκείς υπηρεσίες ΠΦΥ, που η λειτουργία τους θα εξαρτάται από τα έσοδα που θα έχουν από τα ασφαλιστικά ταμεία και τις άμεσες πληρωμές των ασθενών”. Ο πρόεδρος του Σωματείου καταλήγει: “Είναι ανάγκη σήμερα κιόλας ο λαός μας να διεκδικήσει.
- Άμεση δωρεάν κάλυψη του συνόλου των σύγχρονων αναγκών των ασθενών μας σε υψηλού επιπέδου υπηρεσίες ΠΦΥ.
- Ανάπτυξη δημόσιων ΚΥ αστικού και περιφερικού τύπου, πλήρως εξοπλισμένα και επαρκή σε αριθμό, ώστε να καλύπτουν το σύνολο των σύγχρονων αναγκών.
Στελέχωση των ΚΥ με όλες τις απαραίτητες ειδικότητες και με οικογενειακούς γιατρούς, με σταθερές – μόνιμες σχέσεις εργασίας, πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.
Προσανατολισμός των ΚΥ είναι να συμβάλουν αποτελεσματικά στην πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση και αποτελεσματική θεραπεία και όχι να παρέχουν υποβαθμισμένες υπηρεσίες συνταγογράφησης και να παίζουν το ρόλο του φράχτη – επιστημονικοφανούς κόφτη – εξειδικευμένης ιατρικής φροντίδας και δευτεροβάθμιας – τριτοβάθμιας περίθαλψης”.
Τι εννοούμε όταν λέμε πρωτοβάθμια φροντίδα
“Οι μαχόμενοι υγειονομικοί όταν διεκδικούν τη δημιουργία πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (ΠΦΥ) εννοούν ένα σύστημα:
- που να καλύπτει δωρεάν τις σημερινές σύγχρονες ανάγκες
- ένα σύστημα γενικής ιατρικής παρακολούθησης τόσο των υγιών, όσο και των ασθενών με χρόνιες ασθένειες, στο πλαίσιο ενός σύγχρονου συμπλέγματος εξωτερικών ιατρείων και πολυκλινικών, δίπλα στους τόπους κατοικίας και στους τόπους δουλειάς, ένα σύστημα
- που θα προσφέρει υγειονομική κάλυψη και όλες τις σύγχρονες προληπτικές εξετάσεις, όλους τους εμβολιασμούς, χωρίς κοινωνικές διακρίσεις, χωρίς να εξαρτάται από το αν είσαι ανασφάλιστος, άνεργος ή αν θα τύχει να πέσεις στον καλό υγειονομικό που θα σε προσέξει.
- που θα σε ενημερώνει ολοκληρωμένα για τις προληπτικές εξετάσεις και ιατρικές παρεμβάσεις που θα πρέπει να κάνεις ανάλογα με την ηλικία σου, το φύλο σου και τους παράγοντες κινδύνου που μπορεί να έχεις. Ένα σύστημα
- που θα ενδιαφέρεται για τον πολίτη και θα προσπαθεί να τον ενημερώσει και να τον αποτρέψει από νοσογόνες καταστάσεις όπως το κάπνισμα και η κακή διατροφή- παχυσαρκία”.