Θέματα που ακόμα δεν συζητάμε για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών:
«Γιατί το κάνει;»
Άλλη μια χρονιά που δεν έχει αφιερωθεί πολύτιμος χρόνος και φαιά ουσία προκειμένου να «αποκρυπτογραφήσουμε» τα μυστικά της κακοποιητικής συμπεριφοράς στους άνδρες αλλά ρίχνουμε μονομερώς και εξ ολοκλήρου το βάρος της εξόδου από μια ασφυκτική σχέση στις γυναίκες.
«Μίλα!»
Έχει πλέον γίνει φανερό ότι το μεγάλο πρόβλημα των γυναικών δεν είναι το αν θα μιλήσουν (πράγμα που έχει αρχίσει να γίνεται ευρέως κατανοητό ότι χρειάζεται να συνεχίσει να συμβαίνει) αλλά το σε ποιον θα μιλήσουν και κάτω από ποιες προϋποθέσεις θα γίνει κάτι τέτοιο. Προφανώς και η κακοποίηση πρέπει να καταγγέλλεται άμεσα και συνεχόμενα, μέχρι να βρει διέξοδο. Ωστόσο, υπάρχουν πάμπολλες περιπτώσεις κατά τις οποίες μια ανοιχτή παραδοχή οδηγεί σε περισσότερα προβλήματα.
Δεκάδες γυναίκες μπλέκουν σε φαύλους κύκλους στερεοτύπων και whataboutism, για τον απλούστατο λόγο ότι η κοινωνία μας θεωρεί τα συναισθήματα των ανδρών πολύ πιο έγκυρα και άξια προσοχής και ανάλυσης από τις εκτιμήσεις των γυναικών για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται.
Συνεπώς, οι οικογένειες των θυμάτων, οι φίλες και ο περίγυρος χρειάζονται εκπαίδευση του πώς να δέχονται μια καταγγελία και πώς να τη διαχειρίζονται αποτελεσματικά. Και με τη λέξη «αποτελεσματικά», συχνά μιλάω για διακριτικότητα, στοχοθέτηση και υποστήριξη-χωρίς-όρους.
«Κάνε ό,τι θέλεις με τη ζωή σου αλλά εγώ θα σε συμβούλευα να μη χαλάσεις το σπίτι σου».
Φράση που απαντάται σε μεγάλους αριθμούς στην επαρχία, ανάμεσα στα μέλη οικογενειών που νοιάζονται για το κοινωνικό τους προσωπείο πολύ περισσότερο από το θέμα και την αποδέκτη της κακοποίησης. Για να βάλουμε τα πράγματα στην σωστή βάση, το σπίτι έχει ήδη «χαλάσει» αλλά όχι από την κακοποιημένη γυναίκα.
«Εσύ θα επιλέξεις τι θα κάνεις»
‘Ενα αποδυναμωμένο, απειλημένο, απαξιωμένο, μόνο και τρομοκρατημένο άτομο δεν μπορεί να παίρνει εύκολα αποφάσεις κόντρα σε κοινωνικά φαινόμενα. Ως εκ τούτου, καιρός να μιλήσουμε για τους account-ability partners, εκείνους τους ανθρώπους που θα γίνουν οι φύλακες άγγελοι των γυναικών, βοηθώντας τους ενεργά να δραπετεύσουν.
«Δώσε του μια ευκαιρία»
Η κακοποίηση είναι το αποτέλεσμα μιας σειράς από «ευκαιρίες» που δόθηκαν σε κάποιον με εμφανή ψυχοσυναι-
σθηματικά και συμπεριφορικά προβλήματα. Δεν χρειάζεται ευκαιρία, χρειάζεται βοήθεια από ειδικό.
«Δεν θα το ξανακάνει»
Το έχει κάνει άπειρες φορές διότι η κακοποίηση ξεκινάει συναισθηματικά και κλιμακώνεται στη σωματική βία. Δεν είναι το χαστούκι η πρώτη φορά. Επίσης, ο θύτης δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως παραστρατημένος αλλά ως άνθρωπος που νοσεί και χρειάζεται επαγγελματική βοήθεια.
«Θα το ξεπεράσει με την αγάπη και την υποστήριξήμου»
Η κακοποίηση δεν «ξεπερνιέται», δεν είναι γρίπη να κάνει τον κύκλο της.
Η διαμεσολάβηση απαγορεύεται.
Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την καταπολέμηση και την πρόληψη της βίας κατά των γυναικών απαγορεύει ρητά τη χρήση της διαδικασίας διαμεσολάβησης ανάμεσα στα εμπλεκόμενα μέρη. (Άρθρο 48).
Οι διαμεσολαβητές
Κι όμως, η διαμεσολάβηση προτείνεται κατά κόρον από δικηγόρους και δικαστήρια. Προτείνεται στην επαρχία, όπου οι νομικοί κύκλοι γνωρίζουν ότι δεν υπάρχουν τρόποι να τηρηθούν τα συμφωνηθέντα, δεν μπορείς να πείσεις κάποιον μετά την απομάκρυνση από το ταμείο να παρακολουθήσει συνεδρίες «σωφρονισμού» και δεν υπάρχουν προγράμματα αντισταθμιστικής αγωγής για τον θύτη. Προτείνεται μετά από πίεση από το σόι και τις τοπικές κοινωνίες προκειμένου να μην σπιλωθεί το όνομα του θύτη.
Η ιδέα ότι μπορούμε να τα βρούμε «στη μέση» ή ότι και τα δύο μέρη μπορούν να προχωρήσουν σε ενέργειες βελτιστοποίησης της μεταξύ τους σχέσης είναι τρισάθλια και θυματοποιεί εκ νέου τις γυναίκες. Η ιδέα των αμοιβαίων υποχωρήσεων ή της πάση θυσία διατήρησης της σχέσης είναι περαιτέρω στρεβλώσεις του συστήματος αντιμετώπισης της κακοποίησης.
Κάντο για σένα
«Αποφάσισα να φύγω τη στιγμή που ο θύτης σήκωσε χέρι στα παιδιά μου. Εγώ μπορούσα να αντέξω πολλά, αλλά τα παιδιά μου ήταν η κόκκινη γραμμή που είχα αποφασίσει να μην περάσω».
Ως πότε θα κουνάτε το κεφάλι συγκαταβατικά σε αυτή την αντίληψη που είναι η πηγή όλων των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες, σύμφωνα με την οποία, η ζωή, η σωματική ακεραιότητα και η ψυχική ισορροπία της ίδιας της γυναίκας βαθμολογούνται ως υποδεέστερα σε σχέση με τον μητρικό της ρόλο σε σημείο που μόνο αν αγγίξουμε αυτόν το ρόλο να «νομιμοποιούμαστε» από την κοινότητα να κάνουμε κάτι για την κακοποίηση.
Φύγε για σένα.
Και κάνοντας το για σένα, σπάσε την αλυσίδα της βίας για τα παιδιά σου.
*Η Δέσποινα Λιμνιωτάκη είναι ψυχολόγος-Εκπαιδευτικός