Μια μετάλλαξη του πανδημικού κοροναϊού που ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά στα στελέχη της Νότιας Αφρικής και της Βραζιλίας ανιχνεύεται τώρα και σε κρούσματα του βρετανικού στελέχους στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η μετάλλαξη E484K είναι πιθανό να περιορίζει την αποτελεσματικότητα των εμβολίων καθώς σύμφωνα με αδημοσίευτες μελέτες ξεφεύγει από τα αντισώματα που επιτίθενται στο αρχικό στέλεχος του SARS-CoV-2.
Το ανησυχητικό εύρημα ανακοινώθηκε από την Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας της Αγγλίας (Public Health England), η οποία όμως έχει εντοπίσει τη μετάλλαξη σε σχετικά λίγα περιστατικά.
Παραμένει ασαφές αν η μετάλλαξη εμφανίστηκε αυθόρμητα στο βρετανικό στέλεχος, ή αν είναι αποτέλεσμα ανασυνδυασμού, ή «διασταύρωσης» ανάμεσα στο βρετανικό, το νοτιοαφρικανικό και το βραζιλιάνικο στέλεχος.
Την είδηση κλήθηκε να σχολιάσει στο BBC ο δρ Τζούλιαν Τανγκ, ιολόγος του Πανεπιστημίου του Λέστερ, ο οποίος τόνισε ότι ο πληθυσμός πρέπει να τηρεί τα περιοριστικά μέτρα ώστε να περιοριστεί ο πολλαπλασιασμός και η μετάλλαξη του ιού.
«Σε διαφορετική περίπτωση ο ιός θα συνεχίσει να διαδίδεται αλλά και να εξελίσσεται» προειδοποίησε.
Η μετάλλαξη E484K τροποποιεί τη δομή της πρωτεΐνης-ακίδας που επιτρέπει στον ιό να εισβάλει στα ανθρώπινα κύτταρα. Δεδομένου ότι όλα τα εγκεκριμένα εμβόλια είναι σχεδιασμένα να παράγουν αντισώματα κατά της πρωτεΐνης ακίδας, η μετάλλαξη είναι πολύ πιθανό να περιορίζει την αποτελεσματικότητα των εμβολιασμών, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι ο εμβολιασμός δεν προσφέρει καμία προστασία.
Προκαταρκτικά αποτελέσματα που ανακοίνωσε η αμερικανική Moderna δείχνουν ότι το εμβόλιό της είναι αποτελεσματικό έναντι της συγκεκριμένης μετάλλαξης, αν και η ανοσιακή απόκριση ενδέχεται να είναι μειωμένη.
Η αμερικανική Johnson & Johnson ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι το εμβόλιό της προσφέρει επαρκή προστασία έναντι της Covid-19, της τάξης του 66%, ωστόσο το ποσοστό μειώνεται στο 57% στην περίπτωση της Νότιας Αφρικής, όπου τα περισσότερα κρούσματα οφείλονται στο άκρως μεταδοτικό στέλεχος B.1.351.
Ακόμα κι έτσι, η αποτελεσματικότητα του εμβολίου υπερβαίνει το 50% που έχουν θέσει ως όριο οι ρυθμιστικές αρχές σε ΗΠΑ και Ευρώπη για την έγκριση εμβολίων.
Νωρίτερα είχε δημοσιοποιηθεί προκαταρκτική ανάλυση για το εμβόλιο της Novavax. Σε κλινική μελέτη που πραγματοποιήθηκε στη Βρετανία, η αποτελεσματικότητα άγγιξε το 90%. Ωστόσο σε μια μικρότερης κλίμακας δοκιμή στη Νότια Αφρική, το ποσοστό έπεσε κάτω από το 50%.