Κάθε χρόνο τουλάχιστον 500 κάτοικοι του Ηρακλείου παθαίνουν έμφραγμα. «Οι ασθενείς μπορούν να σωθούν, αν πάνε το συντομότερο δυνατόν στο νοσοκομείο», λέει στην «Π» ο καθηγητής καρδιολογίας Μανόλης Σημαντηράκης, ο οποίος τονίζει ότι η μεγάλη πλειοψηφία των αρρώστων αναρρώνει πλήρως και απολαμβάνει μία φυσιολογική ζωή, αν υιοθετήσει καλές συνήθειες τις οποίες όλοι γνωρίζουμε, αλλά λίγοι υιοθετούμε.
Το έμφραγμα του μυοκαρδίου σημειώνεται όταν περιοχές της καρδιάς δεν λαμβάνουν την ποσότητα αίματος που επαρκεί για την απρόσκοπτη λειτουργία της. Λόγω της μειωμένης ροής αίματος, η καρδιά δεν λαμβάνει αρκετό οξυγόνο και παρουσιάζει βλάβη, δηλαδή νέκρωση ενός τμήματός της.
Τα συμπτώματα δεν είναι ίδια για όλους
Τα συμπτώματα του εμφράγματος μπορεί να διαφέρουν. Οι περισσότεροι ασθενείς νοιώθουν έντονο πόνο στο στήθος, στην περιοχή του στέρνου, αλλά η ένταση του πόνου διαφέρει από τον ένα ασθενή στον άλλο.
Μερικές φορές ο πόνος αντανακλά στο λαιμό, τη γνάθο, στον αριστερό ώμο ή και στο αριστερό χέρι. Ο ασθενής με έμφραγμα συχνά νοιώθει κόπωση, δυσκολία στην αναπνοή και ναυτία. Επίσης μπορεί να έχει χλωμή όψη, να είναι κρύος και να έχει ιδρώσει.
Εάν εμφανίσετε συμπτώματα εμφράγματος του μυοκαρδίου, θα πρέπει να μεταφερθείτε άμεσα σε νοσοκομείο. Πρέπει να καλέσετε άμεσα το ΕΚΑΒ γιατί η έγκαιρη νοσηλεία σώζει ζωές.
Η σημασία του χρόνου
«Η χωρίς καθυστερήσεις μεταφορά στο νοσοκομείο είναι σημαντικό κεφάλαιο, ο χρόνος, παίζει καθοριστικό ρόλο στο έμφραγμα» τονίζει ο καθηγητής, διευθυντής της καρδιολογικής κλινικής του ΠΑΓΝΗ. Σύμφωνα με τον ειδικό, η θνητότητα είναι κάτω από 3%, αν το προλάβεις.
Η αποτελεσματική αντιμετώπιση του εμφράγματος του μυοκαρδίου ξεκινά με τον εντοπισμό της αιτίας που το προκάλεσε. Το πιο συνηθισμένο πρόβλημα είναι η στεφανιαία νόσος. Η θεραπευτική αγωγή για το έμφραγμα μπορεί να είναι μόνο φαρμακευτική.
Επιπρόσθετες, διαγνωστικές πράξεις όπως η στεφανιογραφία βοηθούν τον γιατρό να εντοπίσει το σημείο όπου υπάρχει στένωση της αρτηρίας και να καθορίσει το βαθμό σοβαρότητας.
Η στένωση της αρτηρίας αντιμετωπίζεται είτε με την επεμβατική, μη χειρουργική μέθοδο της αγγειοπλαστικής, είτε με τη χειρουργική μέθοδο της αορτοστεφανιαίας παράκαμψης, το γνωστό by-pass.
Η υιοθέτηση ενός τρόπου ζωής που περιλαμβάνει άσκηση, σωστή διατροφή, διατήρηση του βάρους μας στα σωστά επίπεδα, διακοπή του καπνίσματος, λιγότερο άγχος, είναι το κλειδί για καλύτερη υγεία πριν και μετά από ένα έμφραγμα, πάντα σε συνεννόηση με τον γιατρό που μας παρακολουθεί. Οι οδηγίες και οι πληροφορίες που δίνουν οι γιατροί για τους ασθενείς που πέρασαν έμφραγμα:
Η ανάρρωση μετά το έμφραγμα
Αμέσως μετά τη σταθεροποίηση της κατάστασής σας, ο ιατρός σας θα σας συστήσει πρόγραμμα άσκησης το οποίο θα πρέπει να ξεκινήσετε μετά την έξοδό σας από το νοσοκομείο.
Το πρόγραμμα ξεκινά με απλό περπάτημα και σταδιακά αυξάνει σε ένταση. Κατά τη διάρκεια της ανάρρωσής σας, θα πρέπει να επικεντρωθείτε σε δύο σημεία. Κατ’ αρχήν θα πρέπει ν’ ακολουθήσετε πρόγραμμα δραστηριοποίησης και αποκατάστασης της ζωής σας σε όσο πιο κανονικούς ρυθμούς γίνεται.
Δεύτερον, να ελέγξετε τους παράγοντες κινδύνου και να μειώσετε την πιθανότητα να πάθετε κι άλλο έμφραγμα. Μετά από περίοδο έξι έως οκτώ εβδομάδων ξεκούρασης και άσκησης, ο μυς της καρδιάς αρχίζει να αποκαθίσταται. Στη συνέχεια, σας παραθέτουμε σημεία στα οποία θα πρέπει να δώσετε έμφαση κατά τη διάρκεια της ανάρρωσής σας.
Άγχος
Είναι πολύ σημαντικό να μειώσετε το άγχος. Για να το επιτύχετε αυτό, μπορείτε να οργανώσετε καλύτερα το χρόνο σας, να κοιμάστε αρκετά και να ξεκουράζεστε επαρκώς κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η διάρκεια ανάρρωσής σας μπορεί να σας δημιουργεί ένα πρόσθετο άγχος. Θα ήταν καλύτερα λοιπόν να μοιράζεστε τα συναισθήματα και τις σκέψεις σας με τους συγγενείς και φίλους σας ή με άλλους που είχαν την ίδια εμπειρία με εσάς.
Σεξουαλικές σχέσεις
Είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε ανήσυχος σχετικά με την έναρξη των σεξουαλικών σχέσεων μετά το έμφραγμα. Η ανοικτή και ειλικρινής επικοινωνία με το σύντροφό σας μπορεί να μειώσει το άγχος σας.
Κανονικά, μπορείτε να έχετε σεξουαλικές σχέσεις τρεις με έξι εβδομάδες μετά από την έξοδό σας από το νοσοκομείο, αλλά αφού πρώτα έχετε και τη σύμφωνη γνώμη του ιατρού σας. Θα πρέπει να επαναδραστηριοποιηθείτε σταδιακά.
Εάν παρατηρήσετε συμπτώματα όπως πόνο στο στήθος, πρόβλημα στην αναπνοή ή ζαλάδα, ξεκουραστείτε έως ότου τα συμπτώματα υποχωρήσουν.
Άσκηση
Ίσως αισθάνεστε κουρασμένος κατά τη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων μετά το έμφραγμα, όμως η αίσθηση αυτή θα απομακρυνθεί σταδιακά με το χρόνο. Μόλις επιστρέψετε στο σπίτι, μπορείτε να ασχοληθείτε με ελαφρές οικιακές εργασίες.
Ξεκουραστείτε εάν νοιώσετε κόπωση ή πρόβλημα στην αναπνοή, αλλά πάντα να θυμάστε ότι θα πρέπει να αυξάνετε σταδιακά τις καθημερινές σας δραστηριότητες. Μην ξεχνάτε ότι και πολλά από τα φάρμακα δημιουργούν αίσθημα κόπωσης.
Η διάρκεια και η ένταση της άσκησης και του περπατήματος θα εξαρτάται από τη φυσική σας κατάσταση, το στάδιο ανάρρωσης που βρίσκεστε, τις επιπλοκές που τυχόν παρουσιάσατε, το επίπεδο άσκησης στο οποίο βρισκόσασταν πριν από το έμφραγμα, την επαγγελματική σας δραστηριότητα καθώς και τις προτιμήσεις σας.
Η άσκηση συστήνεται για τους περισσότερους ασθενείς με προβλήματα καρδιάς. Όμως πάντα να έχετε τη γνώμη του ιατρού σας για το επίπεδο άσκησης στο οποίο θα πρέπει να επιδίδεστε.
Η δοκιμασία κόπωσης επιτρέπει στον γιατρό σας να καθορίσει το επίπεδο άσκησης το οποίο είναι κατάλληλο για εσάς.
Φαρμακευτική αγωγή
Πάντα να ακολουθείτε τις οδηγίες του ιατρού σας σχετικά με τη φαρμακευτική αγωγή σας. Ποτέ μην παραλείπετε την καθορισμένη δόση του φαρμάκου σας, μην παίρνετε διπλή δόση ή μην σταματάτε τη φαρμακευτική σας αγωγή. Δεν θα πρέπει να διακόψετε τη φαρμακευτική σας αγωγή επειδή αισθάνεστε καλύτερα. Απλά αυτό σημαίνει ότι τα φάρμακά σας επενεργούν θετικά. Μόνον ο ιατρός σας θα πρέπει ν’ αλλάξει ή να αναστείλει τη φαρμακευτική αγωγή σας.
Επιστροφή στην εργασία
Οι απαιτήσεις της εργασίας σας και η σοβαρότητα του εμφράγματος θα καθορίσουν το χρόνο επιστροφής στην εργασία σας. Οι περισσότεροι ασθενείς επιστρέφουν στην εργασία τους λίγες εβδομάδες μετά το έμφραγμα.