Η Μεγάλη Παρασκευή είναι ημέρα νηστείας και μάλιστα πιο αυστηρής από όλες τις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας, καθώς θεωρείται ημέρα πένθους για τη Χριστιανοσύνη, ενώ παράλληλα οι πιστοί προετοιμάζουν το σώμα τους για την Ανάσταση του Κυρίου.
Οπως και τις υπόλοιπες ημέρες της νηστείας, τη Μεγάλη Παρασκευή απαγορεύεται η κατανάλωση τροφών που έχουν αίμα, δηλαδή κρέας και ψάρι και τα παράγωγά τους, δηλαδή γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά αλλά ούτε και το λάδι.
Στα φαγητά χρησιμοποιείται άφθονο ξύδι, ως ένδειξη της πίστης στον Χριστό που του έδωσαν να πιει ξύδι.
Μερικά από τα χαρακτηριστικότερα πιάτα της Μ. Παρασκευής είναι η άλαδη φακή με μπόλικο ξύδι, η ταχινόσουπα και οι πράσινες σαλάτες ποτισμένες φυσικά με ξύδι. Ποτέ βέβαια, δε λείπουν το ψωμί και οι ελιές από το τραπέζι.
Ακόμα και σήμερα πάντως, υπάρχουν χωριά όπου οι κάτοικοι δε στρώνουν καν τραπέζι τη Μ. Παρασκευή και δεν τρώνε γλυκά σε ένδειξη πένθους.
Τι συμβολίζει αυτή η θρησκευτική «τελετουργία»;
Οι πρώτοι Χριστιανοί την περίοδο της νηστείας έτρωγαν μόνο νερό και ψωμί. Επειδή όμως αυτό δεν είναι δυνατόν να τηρηθεί στις μεγάλες περιόδους των νηστειών του εκκλησιαστικού έτους, λόγω συνθηκών ζωής ή ανθρώπινης αδυναμίας, επινοήθηκαν διάφορες διευκολύνσεις, ώστε να είναι δυνατή η εφαρμογή της νηστείας από όλους τους πιστούς.
Έτσι σιγά-σιγά άρχισαν να επιτρέπεται η κατανάλωση καρπών, λαχανικών, οσπρίων, οστρακοειδών κτλ.
Ενώ κάποιες μέρες όπως η Μεγάλη Παρασκευή δεν επιτρέπεται η κατανάλωση λαδιού, αντίθετα μπορούμε να φάμε ελιές γιατί τρώγονται σαν καρποί.
Γιατί τρώμε φακές τη Μ. Παρασκευή;
Τη Μεγάλη Παρασκευή συνηθίζεται η κατανάλωση σούπας από αλάδωτες φακές διότι συμβολίζουν τα δάκρυα της Θεοτόκου.
Τι συμβολίζει το ξύδι;
Τα φαγητά της Μεγάλης Παρασκευής μαγειρεύονται αλάδωτα και συνηθίζεται να προσθέτουμε ξύδι, σε ανάμνηση του περιστατικού με τον στρατιώτη που έδωσε στον Ιησού ξίδι, όταν Εκείνος ζήτησε νερό. Ουσιαστικά, το ξύδι που προστίθεται στις φακές συμβολίζει το Μαρτύριο του Χριστού πάνω στο Σταυρό.
Ποια τρόφιμα μπορούν να καταναλωθούν τη Μεγάλη Παρασκευή
Ενδεικτικά μερικά τρόφιμα που μπορούν να καταναλωθούν στο πλαίσιο της αυστηρής νηστείας της Μεγάλης Παρασκευής:
- Ψητά θαλασσινά (μαλάκια),
- λαχανικά,
- ψωμί,
- κουλούρια (χωρίς λάδι)
- δημητριακά
- όσπρια (χωρίς λάδι),
- σαλάτες,
- ταχίνι,
- χαλβάς,
- φρούτα,
- χόρτα
- πατάτες