Η Ψυχολογία της Μόδας είναι ένα σχετικά νέο πεδίο που συνδυάζει στοιχεία ψυχολογίας, κοινωνιολογίας και μόδας και εμβαθύνει στην περίπλοκη σχέση μεταξύ του μυαλού και των στυλιστικών επιλογών μας. Απαντά σε ερωτήματα όπως γιατί μας ελκύουν ορισμένα χρώματα ή σχέδια, πώς οι ενδυματολογικές μας επιλογές αντικατοπτρίζουν την προσωπικότητά μας και πώς η μόδα μπορεί να επηρεάσει τη διάθεση και την αυτοπεποίθησή μας.
Πώς, λοιπόν, το προσωπικό μας στυλ μπορεί να επηρεάσει την ψυχική μας υγεία;
1. Ενισχύει την αυτοπεποίθηση
Όταν ντυνόμαστε με ρούχα που μας αρέσουν και μας κάνουν να νιώθουμε άνετα και σιγουριά για τον εαυτό μας, αυτό αντικατοπτρίζεται και στην ψυχολογία μας. Η αίσθηση ότι παρουσιάζουμε τον καλύτερό μας εαυτό μπορεί να αυξήσει την αυτοεκτίμησή μας και να μας κάνει να νιώθουμε πιο δυνατοί/ες. Δεν είναι λίγες οι φορές που ακόμα κι ένα μπουφάν γυναικείο, ένα ιδιαίτερο ζευγάρι παπούτσια ή μια νέα προσθήκη στη συλλογή μας, μας κάνουν να νιώθουμε πολύ καλύτερα με τον εαυτό μας. Παράλληλα, το πώς ντυνόμαστε μπορεί να επηρεάσει σημαντικά και την εικόνα του σώματός μας. Ρούχα που εφαρμόζουν καλά και κολακεύουν τον σωματότυπό μας μπορούν να τονώσουν την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθησή μας και, συνεπώς, ολόκληρη την ψυχολογική μας κατάσταση.
2. Εκφράζει την προσωπικότητα
Μία από τις βασικές έννοιες στην ψυχολογία της μόδας είναι η αυτοέκφραση. Τα ρούχα που επιλέγουμε είναι κομμάτι του χαρακτήρα μας, μια “γλώσσα” που μας δίνει την ευκαιρία να εκφράσουμε την προσωπικότητα, τα ενδιαφέροντα και τα συναισθήματά μας χωρίς να μιλάμε. Το ντύσιμό μας μπορεί επίσης να αντικατοπτρίζει τις αξίες και τις πεποιθήσεις μας. Ένας άνθρωπος που δίνει προτεραιότητα στη βιωσιμότητα μπορεί να επιλέξει υλικά φιλικά προς το περιβάλλον ή second-hand ρούχα, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που το στυλ μας μπορεί επίσης να μας βοηθήσει να συνδεθούμε με τους άλλους και να εδραιώσουμε την κοινωνική μας ταυτότητα, επηρεάζοντας έτσι σε μεγάλο βαθμό το πώς νιώθουμε μέσα στη μέρα.
3. Βελτιώνει τη διάθεση
Μια άλλη σημαντική πτυχή της ψυχολογίας της μόδας είναι η επίδραση των ρούχων στις διαθέσεις και τα συναισθήματά μας. Τα ρούχα εκφράζουν περισσότερα από όσα πιστεύουμε: εκφράζουν τη διάθεσή μας, το πώς θέλουμε να αντιμετωπίσουμε την μέρα μας, αλλά και το πώς θέλουμε να μας αντιμετωπίζουν οι άλλοι. Έρευνες έχουν δείξει ότι αυτό που φοράμε μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στην ψυχική μας κατάσταση, καθώς τα χρώματα, τα υφάσματα και τα σχέδια των ρούχων μπορούν να επηρεάσουν τη διάθεσή μας σε μεγάλο βαθμό. Για παράδειγμα, τα φωτεινά χρώματα συνδέονται με την ευτυχία και την ενέργεια, ενώ τα πιο ήρεμα χρώματα με τη χαλάρωση. Μάλιστα, όσοι εργάζονται από το σπίτι συχνά αναφέρουν ότι το να ντυθούν σαν να πηγαίνουν κανονικά στο γραφείο τους βοηθά να μείνουν παραγωγικοί. Αντιθέτως, αν φοράμε κάτι επειδή “πρέπει” ή “επειδή είναι στη μόδα” τότε το αποτέλεσμα δεν θα είναι ποτέ το επιθυμητό και η διάθεσή μας θα μειώνεται.
4. Αλλάζει τη συμπεριφορά
Το προσωπικό μας στυλ, δηλαδή ο τρόπος που ντυνόμαστε, επιλέγουμε τα αξεσουάρ μας και διαμορφώνουμε την εμφάνισή μας, έχει μια βαθύτερη σχέση με την ψυχική μας υγεία από ό,τι ίσως φανταζόμαστε. Αυτή η σχέση είναι αμφίδρομη και μπορεί να επηρεάσει τόσο θετικά όσο και αρνητικά την ψυχολογική μας κατάσταση. Έχει παρατηρηθεί πως όταν ντυνόμαστε για μια συγκεκριμένη περίσταση ή ρόλο, τείνουμε να υιοθετούμε τη συμπεριφορά που αντιστοιχεί σε αυτόν τον ρόλο. Για παράδειγμα, όταν φοράμε ένα κοστούμι για συνέντευξη, είναι πιο πιθανό να συμπεριφερθούμε με πιο επαγγελματικό τρόπο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, η αλλαγή του στυλ μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση ψυχολογικών προβλημάτων, όπως η κατάθλιψη ή η χαμηλή αυτοεκτίμηση.
5. Επηρεάζει το πώς μας βλέπουν οι άλλοι
Η εμφάνισή μας συχνά διαμορφώνει το πώς μας αντιλαμβάνονται οι άλλοι. Οι πρώτες εντυπώσεις είναι ζωτικής σημασίας και το στυλ μας μπορεί να συμβάλει στο πώς μας αντιλαμβάνονται οι άλλοι. Το ντύσιμο με τρόπο που ευθυγραμμίζεται με τις κοινωνικές προσδοκίες ή τις επιθυμητές κοινωνικές ομάδες μπορεί να επηρεάσει τις αλληλεπιδράσεις και την κοινωνική μας θέση. Για παράδειγμα, τα σκούρα χρώματα μας κάνουν να φαινόμαστε πιο μυστηριώδεις, ενώ τα πολύ φωτεινά και έντονα χρώματα μπορεί να θεωρηθούν ακόμα και παιδικά, επηρεάζοντας έτσι την πρώτη εντύπωση που σχηματίζουν οι άλλοι για εμάς. Εφόσον, όμως, εμείς ντυνόμαστε σύμφωνα με τα θέλω μας, τότε σίγουρα θα αισθανόμαστε καλύτερα και θα μπορούμε να αναδείξουμε την πραγματική μας ταυτότητα ή ακόμα και στοιχεία της κουλτούρας μας.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι το στυλ είναι ένα μέσο έκφρασης και όχι ένας καθοριστικός παράγοντας της αξίας μας. Η αληθινή ομορφιά έρχεται από μέσα μας και το στυλ μπορεί να μας βοηθήσει να την αναδείξουμε.