Το μελισσόχορτο για εκατοντάδες χρόνια το μεαποτέλεσε πολύτιμο συστατικό πολλών ελιξίριων ζωής ως φυτό της μακροζωίας και της νεότητας
Σύμφωνα με τον κ. Γεώργιο Ζακυνθινό (καθηγητή Τεχνολογίας, Ασφάλειας και Ανάπτυξης Λειτουργικών Τροφίμων και Υγειοπροστατευτικών Προϊόντων στη Δημόσια Υγεία, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής), το επιστημονικό του όνομα είναι μέλισσα η φαρμακευτική, από τον λαό αναφέρεται και ως μέλισσα, μελισσοβότανο και κιτροβάλσαμο, ενώ κατά τον Διοσκουρίδη ήταν το μελισσόφυλλο. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό. Το όνομά του (μελισσόχορτο) το πήρε από το γεγονός ότι το χρησιμοποιούν οι μελισσοτρόφοι, όταν θέλουν να προσελκύσουν τις μέλισσες.
Σήμερα, το μελισσόχορτο καλλιεργείται τόσο για το αιθέριο έλαιό του όσο και για την ξηρή δρόγη του. Σύμφωνα με την ταξινομική του περιγραφή, το μελισσόχορτο ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών (Lamiaceae) και στο είδος Melissa officinalis L. Είναι πολυετής πόα, με βλαστό τετραγωνικό, πολύκλαδο, ύψους 40-80 εκατοστών. Έχει φύλλα μεγάλα, ωοειδή, ελαφρώς πριονωτά με γλυκιά οσμή λεμονιού. Τα άνθη του είναι άσπρα ή ροδίζοντα ανά 6-12 σε μασχαλιαίους μονόπλευρους σπονδύλους. Υπάρχουν διάφορες ποικιλίες από τις οποίες οι πιο γνωστές είναι οι ρωσικές Yevtika και Krumtsanka, που το αιθέριο έλαιό τους περιέχει 80% περίπου κιτράλη.
Το μελισσόχορτο ευδοκιμεί τόσο σε θερμές όσο και σε ψυχρές περιοχές, ενώ οι πιο κατάλληλες είναι οι ημιορεινές με ήπιο χειμώνα, δροσερό καλοκαίρι και μεσημβρινό προσανατολισμό.
Οι φυτεύσεις του μελισσόχορτου πραγματοποιούνται σε δύο περιόδους, το φθινόπωρο και την άνοιξη. Η καλύτερη, όμως, εποχή είναι το φθινόπωρο ύστερα από τις πρώτες βροχές. Η φύτευση τόσο των φυτών του σπορείου όσο και των παραφυάδων γίνεται με φυτευτικές μηχανές.
Τα φύλλα του θεωρούνται ότι έχουν τονωτικές και αντισπασμωδικές ιδιότητες. Το αφέψημά τους θεωρείται, επίσης, ότι δρα κατά των νευρικών παθήσεων, της υποχονδρίας, της υστερίας, των ιλίγγων, των χρόνιων καταρροών και των ρευματισμών. Το αιθέριο έλαιό του χρησιμοποιείται κυρίως στην αρωματοποιία, στην παρασκευή ηδύποτων και τελευταία ως συστατικό αναψυκτικών. Επίσης, χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική ως αντιμικροβιοκτόνο, επειδή περιέχει μεγάλη ποσότητα κιτράλης, στην οποία πολλοί μικροοργανισμοί είναι ευπαθείς.
Το μελισσόχορτο ακόμη και σήμερα απασχολεί την παραδοσιακή ιατρική με τις πολλαπλές ιδιότητές του, κυρίως στην αντιμετώπιση διαταραχών του νευρικού συστήματος.