Η μούχλα, που στην πραγματικότητα είναι μύκητας, μπορεί να αρχίσει να αναπτύσσεται σε ένα σημείο του σπιτιού από 24 έως 48 ώρες μετά την έκθεση σε στάσιμο νερό και εμμένουσα υγρασία, ειδικά κατά τους χειμερινούς μήνες.
«Και μπορεί να αποτελεί ένα φυσικό μέρος του περιβάλλοντος, αλλά παράλληλα μπορεί να προκαλέσει και σοβαρά προβλήματα υγείας όταν βρίσκεται στους εσωτερικούς χώρους», εξηγεί ο Jae Williams, διευθυντής επικοινωνίας του Τμήματος Υγείας της Φλόριντα.
«Η μούχλα δεν πρόκειται απαραίτητα να σας σκοτώσει μέσα σε 24 ώρες, αλλά σίγουρα μπορεί να έχει αρκετά σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα της ζωής σας και στην υγεία των ζωτικών οργάνων», δηλώνει ο Williams.
Καθώς η κλιματική αλλαγή αυξάνει τη συχνότητα και την ένταση των πλημμυρών και των καταιγίδων, η μούχλα αποτελεί αυξανόμενο κίνδυνο για την υγεία.
Πόσο επικίνδυνη είναι η μούχλα;
Η παρουσία μούχλας μέσα στο σπίτι, είτε τη βλέπουμε είτε όχι, σχετίζεται με την ανάπτυξη άσθματος, την επιδείνωση του άσθματος, τη δυσκολία στην αναπνοή και άλλα συμπτώματα του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, όπως φτέρνισμα, βήχας ή συμφόρηση (βούλωμα μύτης), δήλωσε ο Mark Mendell, επιδημιολόγος και επιστήμονας στο Εθνικό Εργαστήριο Lawrence του Berkeley.
Ωστόσο, αν και η μούχλα έχει απασχολήσει εδώ και πολλά χρόνια τους επιστήμονες, οι ερευνητές εξακολουθούν να τη διερευνούν, ώστε να κατανοήσουν την πλήρη έκταση των κινδύνων που έχει στην ανθρώπινη υγεία.
Σε ορισμένους ανθρώπους, τα συμπτώματα προκαλούνται από αλλεργία στην ίδια τη μούχλα, εξηγεί ο Mendell, αλλά και όσοι δεν έχουν αλλεργία, μπορεί να αντιμετωπίσουν άλλα προβλήματα υγείας, χωρίς όμως οι ερευνητές να είναι βέβαιοι για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό.
Σήμερα, μία σειρά από άλλα προβλήματα υγείας διερευνώνται για πιθανές συνδέσεις με την έκθεση στη μούχλα, όπως πονοκέφαλοι, γνωσιακή δυσλειτουργία, φλεγμονώδης νόσος, αυτοάνοσα νοσήματα και άλλοι τύποι φλεγμονής, δήλωσε η Neha Solanki, πνευμονολόγος στην Cleveland Clinic.
Ένας λόγος που η μούχλα θα μπορούσε να είναι επιβλαβής για την υγεία, αφορά τις μυκοτοξίνες, δηλαδή τις δηλητηριώδεις ουσίες που απελευθερώνονται από ορισμένα είδη μούχλας ως μηχανισμός επιβίωσης του μύκητα και τις οποίες μπορούμε να εισπνεύσουμε, χωρίς φυσικά να το καταλάβουμε.
Οι μυκοτοξίνες είναι γνωστό ότι έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία, καθώς συνδέονται με την επιδείνωση ανοσοδιαμορφωτικών καταστάσεων και έχουν συνδεθεί με ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων υγείας, όπως η ανάπτυξη καρκίνου, νευρολογικών καταστάσεων, ορμονικών προβλημάτων και κίρρωσης του ήπατος, δήλωσε η Elizabeth Seymour, ιατρική διευθύντρια του Κέντρου Περιβαλλοντικής Υγείας-Ντάλας στο Ρίτσαρντσον του Τέξας.
Ορισμένοι ειδικοί, όπως ο Dennis Hooper, κλινικός σύμβουλος και ιδιοκτήτης της Silver Gene, μιας εταιρείας στο Τέξας που παρέχει ιατρικές συμβουλές σχετικά με τη μούχλα και την περιβαλλοντική έκθεση, πιστεύουν ότι οι μυκοτοξίνες μπορούν επίσης να είναι επικίνδυνες όταν εισπνέονται.
Άλλοι ειδικοί, όμως, όπως ο Mendell, επισημαίνουν ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η εισπνοή μυκοτοξινών προκαλεί προβλήματα στην υγεία.
Σύνδρομο άρρωστου κτηρίου
Η έκθεση στη μούχλα θεωρείται ότι συμβάλλει στο «σύνδρομο του άρρωστου κτηρίου», ένα φαινόμενο όπου οι άνθρωποι αρρωσταίνουν μέσα σε ένα συγκεκριμένο κτήριο χωρίς σαφή εξήγηση, δήλωσε η Mary M. Johnson, ερευνήτρια Περιβαλλοντικής Υγείας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας T.H. Chan του Χάρβαρντ.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πονοκεφάλους, πυρετό, ρίγη, κόπωση, ναυτία, ερεθισμό του δέρματος, κρυολόγημα και βήχα, αλλά το χαρακτηριστικό γνώρισμα του συνδρόμου είναι ότι τα συμπτώματα επιδεινώνονται όταν βρίσκονται μέσα στο κτήριο και βελτιώνονται όταν οι άνθρωποι αποχωρήσουν από αυτό, δήλωσε η Johnson.
Ενώ και άλλοι παράγοντες, όπως ο κακός αερισμός, θα μπορούσαν να προκαλέσουν το σύνδρομο του άρρωστου κτιρίου, «η μούχλα είναι η κύρια αιτία του», λέει η ίδια.
Το μικροβίωμα του… σπιτιού
Το μικροβίωμα του εσωτερικού χώρου, μια μικροσκοπική κοινότητα βακτηρίων, ιών και μυκήτων που συγκατοικούν στο σπίτι μας, επίσης επηρεάζει την υγεία μας, εκτιμούν οι ειδικοί.
Έρευνες δείχνουν ότι η υψηλότερη μικροβιακή ποικιλομορφία στο σπίτι συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης άσθματος.
Όμως η ανάπτυξη μούχλας σχετίζεται με μείωση της ποικιλομορφίας του μικροβιώματος εσωτερικού χώρου, δήλωσε ο Jordan Peccia, καθηγητής και πρόεδρος του τμήματος Χημικής και Περιβαλλοντικής Μηχανικής στο Πανεπιστήμιο Yale.
Η μούχλα μπορεί να είναι πολύ πιο επικίνδυνη για τους ανοσοκατεσταλμένους ανθρώπους, δήλωσε ο Peccia, επειδή είναι ευάλωτοι σε λοιμώξεις από αυτήν, οι οποίες μπορεί να είναι ακόμα και απειλητικές για τη ζωή τους.
Η μαύρη μούχλα
Η μούχλα έχει διάφορα χρώματα, όπως κίτρινο, πράσινο, λευκό, μπλε και μαύρο.
Ο όρος «μαύρη μούχλα» είναι ένας λανθασμένος όρος, δήλωσε ο Hooper, επειδή υπάρχουν πολλά είδη μούχλας που μπορεί να είναι μαύρα και ορισμένα μπορεί να είναι αβλαβή.
Όταν οι άνθρωποι μιλούν για ανησυχίες σχετικά με τη μαύρη μούχλα, συνήθως σκέφτονται ένα είδος μούχλας που ονομάζεται Stachybotrys chartarum, το οποίο μπορεί να παράγει μυκοτοξίνες.
Ανεξάρτητα από αυτό, η Virginia Guidry, επικεφαλής του κλάδου Επαγγελματικής και Περιβαλλοντικής Επιδημιολογίας του Τμήματος Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών στη Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας της Βόρειας Καρολίνας, δήλωσε ότι όλες οι μούχλες θα πρέπει να αντιμετωπίζονται το ίδιο όσον αφορά τους πιθανούς κινδύνους για την υγεία και θα πρέπει να φροντίζουμε με απορρυπαντικά για την απομάκρυνσή τους.