Στο κάδρο των παραγόντων που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη γνωστική ικανότητα, μια νεότερη μελέτη από ερευνητές του University College του Λονδίνου προσθέτει και τη λειτουργία της καρδιάς. Σύμφωνα με τη μελέτη τους, που δημοσιεύτηκε στο The Lancet Public Health, οι δείκτες κινδύνου της άνοιας που σχετίζονται με την καρδιαγγειακή υγεία ενδεχομένως να έχουν αυξηθεί με την πάροδο του χρόνου σε σύγκριση με παράγοντες όπως το κάπνισμα και η χαμηλότερη εκπαίδευση.
Η άνοια συνήθως αναπτύσσεται εξαιτίας ενός συνδυασμού γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, συμπεριλαμβανομένης της υπέρτασης, της παχυσαρκίας, του διαβήτη, της εκπαίδευσης και του καπνίσματος. Περιεχόμενο της μελέτης αποτέλεσε να διερευνήσει το πώς έχουν αλλάξει αυτοί οι παράμετροι για τον κίνδυνο εμφάνισης της άνοιας και πώς αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει τα ποσοστά άνοιας στο μέλλον, που αναμένεται να αυξηθούν ραγδαία.
Γι’ αυτό, οι ερευνητές ανέλυσαν 27 ερευνητικές εργασίες που αφορούσαν άτομα με άνοια σε όλο τον κόσμο, με δεδομένα που συλλέχθηκαν μεταξύ 1947 και 2015, και την τελευταία εργασία, που δημοσιεύθηκε το 2020. Από καθεμία εργασία, εξήγαγαν τους παράγοντες κινδύνου άνοιας και υπολόγισαν ποιο ποσοστό των περιπτώσεων άνοιας αποδίδεται στον καθένα από αυτούς διαχρονικά.
Η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι η χαμηλότερη εκπαίδευση και το κάπνισμα επηρέαζαν λιγότερο την εμφάνιση της νευροεκφυλιστικής νόσου με την πάροδο του χρόνου και σχετίζονταν με τη μείωση των ποσοστών άνοιας. Αντίθετα, τα ποσοστά παχυσαρκίας και διαβήτη αυξήθηκαν με την πάροδο του χρόνου, όπως και η συμβολή τους στον κίνδυνο άνοιας.
Ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου άνοιας παρέμενε η υπέρταση στις περισσότερες από τις μελέτες που εξετάστηκαν, αν και αξίζει να σημειωθεί ότι η προληπτική διαχείριση της υπέρτασης έχει επίσης αυξηθεί με την πάροδο του χρόνου οπότε η επίδραση στην άνοια μπορεί να είναι ουδέτερη ή να συμβάλλει λιγότερο στον κίνδυνο άνοιας.
Σχολιάζοντας αυτά τα αποτελέσματα, η επικεφαλής συγγραφέας, Δρ. Naaheed Mukadam από το Τμήμα Ψυχιατρικής του University College του Λονδίνου σημείωσε ότι: «Οι καρδιαγγειακοί παράγοντες κινδύνου μπορεί να έχουν συμβάλει περισσότερο στον κίνδυνο άνοιας με την πάροδο του χρόνου, οπότε αυτοί αξίζουν πιο στοχευμένη δράση για μελλοντικές προσπάθειες πρόληψης της άνοιας.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματά μας, τα επίπεδα εκπαίδευσης έχουν αυξηθεί με την πάροδο του χρόνου σε πολλές χώρες με υψηλότερο εισόδημα, πράγμα που σημαίνει ότι έχει καταστεί λιγότερο σημαντικός παράγοντας κινδύνου άνοιας. Παράλληλα, τα επίπεδα του καπνίσματος έχουν επίσης μειωθεί στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, καθώς έχει γίνει λιγότερο κοινωνικά αποδεκτό και πιο ακριβό.
Αυτά τα μοτίβα υποδηλώνουν ότι οι παρεμβάσεις σε επίπεδο πληθυσμού θα μπορούσαν να επηρεάσουν σημαντικά την εμφάνιση των παραγόντων κινδύνου άνοιας και οι κυβερνήσεις θα πρέπει να εξετάσουν την εφαρμογή συστημάτων όπως οι παγκόσμιες πολιτικές εκπαίδευσης και οι περιορισμοί στο κάπνισμα».
Αναφορικά με τους περιορισμούς της μελέτης, ένας από αυτούς αποτέλεσε το γεγονός ότι όλες οι μελέτες που αναλύθηκαν στη νέα έρευνα ήταν από το 2015 και νωρίτερα, οπότε ενδέχεται να μην αντικατοπτρίζουν το πώς μπορεί να έχουν αλλάξει οι τάσεις από τότε.