Η κ. Βασιλεία Ζορμπά μιλά στην «Π» για την έρευνα στις ΗΠΑ και την Ελλάδα
Πραγματοποίησε τα πρώτα της επιστημονικά βήματα στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και το Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ του ΙΤΕ και σήμερα συνεχίζει την έρευνά της στη φασματοσκοπία στο Πανεπιστήμιο του Berkley. Η κ. Βασιλεία Ζορμπά, αν και κατάγεται από την Αθήνα, διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με το Ηράκλειο, όπου βρέθηκε τις προηγούμενες ημέρες για να παραστεί στο 10ο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο Ενόργανης Χημικής Ανάλυσης, ΙΜΑ2017.
Δεν έχασε την ευκαιρία να επισκεφτεί το ΙΤΕ, από όπου έφυγε πριν από εννέα χρόνια, και να δει από κοντά τους παλιούς συναδέλφους της.
«Είμαι πολύ εντυπωσιασμένη από το επίπεδο της δουλειάς που κάνουν σε σχέση με το τι χρηματοδότηση έχουν» αναφέρει για το ΙΤΕ σε συνέντευξή της στην «Π».
Το κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής:
Οι ερευνητές στην Αμερική κάνουν τελικά πιο εύκολα τη δουλειά τους από ο, τι στην Ελλάδα;
«Η αλήθεια είναι ότι ίσως εδώ στην Ελλάδα είναι πιο εύκολα τα πράγματα για τους ερευνητές. Θα μιλήσω από την προσωπική μου εμπειρία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και το ΙΤΕ , όπου υπάρχει ένα κλίμα συνεργασίας, ενθαρρύνεται κανείς να δουλέψει με κάποιον άλλο. Aυτή η συνεργασία δεν υπάρχει μόνο στο επίπεδο των καθηγητών ή των ερευνητών, υπάρχει ακόμα και στο επίπεδο των φοιτητών. Είναι δηλαδή πολύ ανοιχτό περιβάλλον και γενικότερα η δομή, ειδικά του ΙΗΔΛ είναι ό,τι καλύτερο για να μπορέσουν αυτές οι συνεργασίες να γίνουν, να κάνει κανείς αυτό που λέμε διερευνητική έρευνα. Άτομα από τη βιολογία να δουλέψουν με άτομα από τη φυσική και τη χημεία, γιατί πλέον η επιστήμη προς τα εκεί πηγαίνει, για να κάνουν έρευνα με μεγάλο αντίκτυπο.
Στην Αμερική τα πράματα είναι λίγο πιο δύσκολα. Το κόστος της έρευνας είναι πολύ μεγαλύτερο γιατί το κόστος ζωής είναι πολύ μεγαλύτερο και επίσης ο ανταγωνισμός είναι λίγο διαφορετικός, δηλαδή δεν είναι τόσο εύκολο να συνεργαστεί ο ένας καθηγητής με τον άλλο. Είναι ένα πιο ανταγωνιστικό περιβάλλον σε όλα τα επίπεδα, σε καθηγητές, ερευνητές ακόμα και φοιτητές».
Τα χρήματα
Στην Ελλάδα δηλαδή υπάρχουν χρήματα για την έρευνα;
«Δεν υπάρχουν πολλά χρήματα στην Ελλάδα για να κάνει κανείς έρευνα, αλλά το κόστος της έρευνας είναι πολύ πιο μικρό, οι μισθοί πολύ μικρότεροι από ό,τι στην Αμερική.
Υπάρχει ο φόρος για το πόσο στοιχίζει η έρευνα παραπάνω από ο, τι στην πραγματικότητα, το λεγόμενο overheads, σαν υπεραξία, και περιλαμβάνει το κτίριο, τον ηλεκτρισμό, τον καθαρισμό του κτιρίου, την ασφάλεια. Εξαρτάται από ποιο μέρος στον κόσμο έρχεται. Στην Ελλάδα είναι προς το χαμηλό σε συνδυασμό με τους μισθούς.
Δεν υπάρχουν αρκετά κονδύλια, όμως στην Αμερική, αν και το κόστος είναι μεγαλύτερο για να κάνει κανείς έρευνα, υπάρχουν περισσότερα λεφτά.
Το πολύ καλό που έχει το ΙΤΕ είναι ότι παρά την οικονομική κρίση και ό,τι έχει γίνει τον τελευταίο καιρό, ήμουν πολύ εντυπωσιασμένη από το επίπεδο της δουλειάς που κάνουν σε σχέση με το τι χρηματοδότηση έχουν. Ξέρω ότι υπάρχουν πολλ , όχι και τόσο πολλά, ευρωπαϊκά προγράμματα και κάποια από το κράτος, όμως, τα πηγαίνουν πάρα πολύ καλά».
Στην Αμερική εργάζεστε σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον;
«Έχω την τύχη να βρίσκομαι στο Berkley, λίγο έξω από το San Francisco στην California. Είναι ένα μέρος πολύ ιδιαίτερο με πολύ ανοιχτή κουλτούρα. Ζει εκεί κόσμος από Ασία, Ευρώπη, Αφρική και Αμερική. Είναι ένα περιβάλλον το οποίο δεν σε κάνει ποτέ να αισθάνεσαι ξένος γιατί όλοι από κάπου αλλού έχουν έρθει, αυτό είναι πολύ θετικό.
Η περιοχή επίσης έχει πολύ μεγάλη βιομηχανία με μεγάλες εταιρείες, όπως οι Apple, Facebook, Google. Όλοι οι άνθρωποι έχουν ένα κοινό σκοπό, να κάνουν όσο καλύτερη γίνεται την έρευνά τους στο συγκεκριμένο γνωστικό πεδίο και επίσης αξιοποιούν πολύ από το ταλέντο που υπάρχει στο Πανεπιστήμιο του Berkley, στο Stanford, το UC DAVIS. Είναι το κατάλληλο περιβάλλον να μπορέσει κανείς να γνωρίσει άτομα από διαφορετικές περιοχές και, σε προσωπικό επίπεδο, σαν άνθρωπος να ανοίξει λίγο το οπτικό του πεδίο και να καλλιεργηθεί σε αυτό».
Μαθαίνουμε ότι κάποιοι άνθρωποι, και ερευνητές, θέλουν να επιστρέψουν, μετά την εκλογή Τραμπ.
«Υπάρχει αυτή η τάση ώς ένα συγκεκριμένο βαθμό. Όταν υπάρχει μια τόσο δραστική αλλαγή κυβέρνησης, αυτό συμβαίνει. Οι προτεραιότητες της κάθε κυβέρνησης είναι διαφορετικές σε όλα τα επίπεδα, όπως και στην έρευνα. Δεν ξέρουμε ποιος θα είναι ο προϋπολογισμός για το νέο έτος, η κυβέρνηση Τραμπ δεν πιστεύει σε συγκεκριμένους τομείς της επιστήμης, όπως την κλιματική αλλαγή, την ανανεώσιμη ενέργεια, τα φωτοβολταϊκά. Αυτό σημαίνει ότι κάποια στιγμή στα επόμενα χρόνια, αν περάσει ο προϋπολογισμός, θα υπάρξει μια αλλαγή στο πού πηγαίνουν αυτά τα χρήματα. Εμείς δεν μπορούμε παρά να προσαρμοστούμε στην αλλαγή της επιστημονικής κατεύθυνσης».