Η παρουσίαση της Εθνική́ς Ερευνητική́ς Υποδομή́ς FoodOmicsGR_RI για τον ενδελεχή́ χαρακτηρισμό́ τροφίμων, η οποί́α στοχεύ́ει στην ανάδειξη της ποιότητας και των μοναδικών χαρακτηριστικών των ελληνικών τροφίμων θα γίνει διαδικτυακά την ερχόμενη Τρίτη 15 Δεκεμβρί́ου στις 3 το μεσημέρι.

H Υποδομή FoodOmicsGR αποσκοπεί στον ενδελεχή χαρακτηρισμό των ελληνικών τροφίμων με στόχο την ανάδειξη της ποιότητας και των μοναδικών χαρακτηριστικών τους.

Στην Υποδομή FoodOmicsGR συμμετέχουν οκτώ ελληνικά ακαδημαϊκά και ερευνητικά Ιδρύματα, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (συντονιστής του έργου), το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδας και το Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ).

Το Πανεπιστήμιο Κρήτης συμμετέχει στην υποδομή μέσω του Εργαστηρίου ΝΜR του Τμήματος Χημείας, διαθέτοντας τον εξοπλισμό και την τεχνογνωσία του στην ανάλυση τροφίμων.

Η ερευνητική υποδομή θα λάβει χρηματοδότηση ύψους 3 εκατ. ευρώ έως το τέλος του 2021, και αποτελείται από μία ισχυρή ομάδα νέων ερευνητών, Υποψηφίων Διδακτόρων και Μεταδιδακτόρων, σε συνέργεια με 60 μέλη τακτικού προσωπικού ελληνικών ιδρυμάτων (μέλη ΔΕΠ και ερευνητές) που εργάζονται σε μοντέρνους αναλυτικούς τομείς έρευνας όπως η γενομική, η πρωτεωμική, η μεταβολομική, η στοιχειακή μεταβολομική, η ζωοτεχνία και η μοριακή μικροβιολογία.

 

Από το διαγωνισμό ελαιόλαδου, εμφανίζονται η Δρ. Ε. Μανωλοπούλου, από το Εργαστήριο NMR, η κα Γερμανάκη, Εργαστήριο Οργανοληπτικης Aξιολόγησης Eλαιολάδου του ΑΣ Ρεθύμνης, και ο κος Α. G. Lauro, διεθνής κριτής του διαγωνισμού

Ο στόχος

Ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Χημείας Απόστολος Σπύρος εξηγεί στην «Π» πως σκοπός του FoodOmicsGR είναι η αναβάθμιση των εργαστηριακών τεχνολογιών των υποδομών έρευνας της χώρας που ασχολούνται με τα τρόφιμα, και η ανάπτυξη ερευνητικών υπηρεσιών τόσο για ερευνητές όσο και παραγωγούς .

Στόχος του έργου είναι η ιχνηλασιμότητα, ο έλεγχος της αυθεντικότητας, της γεωγραφικής και γενετικής προέλευσης τροφίμων μέσω του γενετικού/μοριακού χαρακτηρισμού του ελαιόλαδου, των οίνων και αποσταγμάτων, του γάλακτος, των γαλακτοκομικών προϊόντων, του μελιού, καθώς και άλλων τροφίμων και προϊόντων με στόχο την ανάδειξη των ποιοτικών χαρακτηριστικών της ελληνικής πρωτογενούς παραγωγής.

Ακόμα, έχει στόχο την ανάδειξη και βελτίωση μοναδικών χαρακτηριστικών των ελληνικών τυποποιημένων τροφίμων αναφορικά με την ποιότητα, την ασφάλεια και την διατηρησιμότητα.

Επίσης, στοχεύει στην ανάδειξη της ταυτότητας και αυθεντικότητας των Ελληνικών τροφίμων, όπως και τη βελτίωση της θρεπτικής τους αξίας. Οι ενδελεχείς αναλύσεις θα προωθήσουν την αξία της διατροφικής παρέμβασης σε ειδικές ομάδες όπως παχύσαρκων, ηλικιακών ομάδων ή χρόνιων πασχόντων.

Στο πλαίσιο της υποδομής, γίνεται μελέτη της αξιοποίησης αποβλήτων της βιομηχανίας για ανάκτηση δραστικών συστατικών, χρήσιμων για την υγεία: τυροκομία, οινοποιία, ελαιουργία, χυμοποιεία, τυποποίηση φρούτων.

Ακόμα, στοχεύει στον ενδελεχή έλεγχο για παρουσία ρυπαντών, τοξινών και ανεπιθύμητων συστατικών στα τρόφιμα.

 

Τι έχει γίνει μέχρι σήμερα

Η πρώτη φάση του έργου περιελάμβανε την αναβάθμιση του εξοπλισμού των εργαστηρίων της υποδομής με όργανα τελευταίας τεχνολογίας. Το Πανεπιστήμιο Κρήτης απέκτησε ένα καινούργιο φασματόμετρο NMR στερεών, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για την ανάλυση στερεών τροφίμων και την ανάπτυξη νέων πρωτοκόλλων και μεθοδολογιών ανάλυσης των συστατικών των τροφίμων και τη δημιουργία βάσεων δεδομένων.

«Στην παρούσα φάση είναι σε εξέλιξη πολλαπλές ερευνητικές προσπάθειες για την εφαρμογή των τεχνολογιών και των μεθοδολογιών που αναπτύχθηκαν σε σημαντικά ελληνικά τρόφιμα, όπως ελαιόλαδο, οίνος, τυροκομικά, κρέας, ελιές, μέλι, αναλύοντας ένα τέράστιο αριθμό δειγμάτων και δημιουργώντας για πρώτη φορά βάσεις δεδομένων για τη σύσταση των ελληνικών τροφίμων. Τα δεδομένα αυτά θα αποτελέσουν τη βάση για την εκπλήρωση των στόχων της Υποδομής, όπως αναπτύχθηκαν πιο πάνω», αναφέρει ο καθηγητής.

Το Πανεπιστήμιο Κρήτης συμμετέχει στην υποδομή μέσω του Εργαστηρίου ΝΜR του Τμήματος Χημείας, το οποίο ενεργοποιείται στην ανάλυση και τον ποιοτικό έλεγχο τροφίμων τα τελευταία 20 χρόνια, με ιδιαίτερη συμβολή στην ανάδειξη προϊόντων με υψηλή προστιθέμενη αξία για την Κρήτη, όπως το ελαιόλαδο, ο οίνος και τα τυροκομικά. Ο εξοπλισμός της Αίθουσας NMR του Πανεπιστημίου Κρήτης αποτελεί μέρος της υποδομής, και αναβαθμίστηκε με την αγορά μέσω του έργου ενός τελευταίας τεχνολογίας φασματομέτρου Bruker Avance Neo HR-MAS ΝΜR 400 ΜΗz στερεών δειγμάτων, μοναδικού στην Ελλάδα, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για τoν ποιοτικό έλεγχο στερεών τροφίμων (τυριά, κρέατα, ελιές, κλπ) από την ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου ΝΜR.

Η ερευνητική υποδομή συνεργάζεται με φορείς της Κρήτης, όπως την Αγροδιατροφική Σύμπραξη της Περιφέρειας Κρήτης, Αγροτικές Ενώσεις παραγωγών, κλπ. και επιζητά τη περαιτέρω ανάπτυξη συνεργασιών, μέσω ενημερωτικών εκδηλώσεων όπως η παρουσίαση της 15-12-2020.  «Στο πλαίσιο της συνεργασίας με την Αγροδιατροφική τρέχουμε ένα πρόγραμμα για την καταγραφή και ανάδειξη των ποιοτικών χαρακτηριστικών του κρητικού ελαιολάδου χρησιμοποιώντας μια σειρά από διαφορετικές αναλυτικές προσεγγίσεις (φασματοσκοπία NMR, υπερύθρου, αέρια χρωματογραφία, κλπ). Παράλληλα, συνεχίζουμε στο Εργαστήριο NMR  την ερευνητική προσπάθεια για την  αυθεντικοποίηση της Κρητικής γραβιέρας, και την ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τυροκομικών προϊόντων ΠΟΠ όπως π.χ. η ξυνομυζήθρα Κρήτης, το πηχτόγαλο Χανίων, κλπ», εξηγεί ο κ. Σπύρος.

Αναφέρει πως «η ανάδειξη των ελληνικών τροφίμων απαιτεί την προσπάθεια και τη συνέργεια πολλών διαφορετικών φορέων και ομάδων. Αν μιλάμε για το ρόλο της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας, αυτή έχει τη δυνατότητα να συνεισφέρει μέσω έργων όπως η παρούσα Ερευνητική Υποδομή, παρέχοντας έγκυρες και αξιόπιστες αναλυτικές μεθόδους για τον ποιοτικό έλεγχο και την ασφάλεια των ελληνικών τροφίμων, αναδεικνύοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους που προσδίδουν προστιθέμενη αξία, και παρέχοντας ένα δίαυλο για την αξιοποίηση της επιστημονική γνώσης/εμπειρίας που συγκεντρώνεται στην υποδομή FoodOmicGR για την υποστήριξη και ανάπτυξη του παραγωγικού και επιχειρηματικού αγροδιατροφικού τομέα της χώρας.»

Για την συμμετοχή στην παρουσίαση απαιτείται εγγραφή στον παρακάτω σύνδεσμο: https://tinyurl.com/y3vnp5t4

Η ιστοσελίδα της παρουσίασης: http://foodomics.gr/?p=239