Ένα ιδιαίτερο «σύστημα συναγερμού» για την εισαγωγή επικίνδυνων και ξεχασμένων νόσων στην Ελλάδα και την Ευρώπη μέσω των μεταναστευτικών πουλιών, σχεδιάζουν να εγκαταστήσουν στην ακριτική Γαύδο επιστήμονες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας και της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, αλλά και του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας.
Πρόκειται για μια πιλοτική προσπάθεια που επιχειρούν οι επιστήμονες, με στόχο την επιτήρηση και έγκαιρη προειδοποίηση για τυχόν μεταφορά επικίνδυνων ιών και νόσων από τα χιλιάδες μεταναστευτικά πουλιά που στο μεγάλο τους ταξίδι από την Αφρική προς τη Βόρεια Ευρώπη κάνουν στάση στη Γαύδο και σε άλλα σημεία της Μεσογείου.
«Το πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί με επίκεντρο τη Γαύδο, όπου το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας κάνει σπουδαία δουλειά, έχει ένα σταθμό που κάνει δειγματοληψία στα πουλιά τα οποία έρχονται από την Αφρική» δήλωσε στην ΕΡΤ ο επίκουρος καθηγητής Κλινικής Ιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης Αλέξανδρος Ζαφειρόπουλος. Όπως τόνισε, είναι το ιδανικό σημείο για να γίνει δειγματοληψία και να ελεγχθεί τι ασθένειες και έντομα κουβαλάνε αυτά τα πουλιά.
Πρόσθεσε ακόμη πως το εγχείρημα «αφορά όλη την Ελλάδα, αλλά και τη Γηραιά Ήπειρο, καθώς τα πουλιά αυτά συνεχίζουν το ταξίδι τους και πηγαίνουν στη Γερμανία, την Πολωνία, τη Ρωσία, σε όλη τη βόρεια Ευρώπη».
Η Γαύδος, όπως εξήγησε στην ΕΡΤ από την πλευρά του ο ερευνητής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Πέτρος Λυμπεράκης, λειτουργεί σαν χωνί, αφού παρουσιάζει τεράστια συγκέντρωση πουλιών, τα οποία καταφτάνουν από διάφορα σημεία, κάνοντας στάση στη διάρκεια του μεταναστευτικού τους ταξιδιού. Οι επιστήμονες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, ήδη από το 2000, εκτός από δακτυλίωση πουλιών, διενεργούν και δειγματοληψίες, λαμβάνοντας αίμα και άλλο υλικό για τη διενέργεια εξέτασης dna, όπως ανέφερε ο κ. Λυμπεράκης.
Το ενδιαφέρον των επιστημόνων θα επικεντρωθεί σε πρώτη φάση, όπως είπε από την πλευρά του στην ΕΡΤ ο διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας και καθηγητής στο Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκος Πουλακάκης, στα δείγματα που έχουν ληφθεί τα τελευταία 3 -4 χρόνια και περιλαμβάνονται στις συλλογές του μουσείου και με βάση τα αποτελέσματα των αναλύσεων θα ακολουθήσουν στοχευμένες δειγματοληψίες.
Πιο συγκεκριμένα, οι επιστήμονες θα λαμβάνουν γενετικό υλικό αλλά και δείγματα από έντομα και τσιμπούρια που φέρουν τα μεταναστευτικά πουλιά, ώστε να ανιχνεύουν αν αυτά φέρουν ιούς ή είναι φορείς νόσων που μπορεί να αποτελούν κίνδυνο για την Ευρώπη.
Τέτοιοι ιοί και νόσοι αναδυόμενες, όπως ο αιμορραγικός πυρετός Κριμαίας-Κονγκό, ο ιός Ζίκα, ο δάγκειος πυρετός, ο ιός του πυρετού της κοιλάδας Rift βρίσκονται ήδη στο στόχαστρο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, δεδομένου ότι ο κίνδυνος εμφάνισής τους αυξάνεται από την κλιματική αλλαγή.