Ένας νέος, παγωμένος πλανήτης ανακαλύφθηκε στο κοντινότερο πλανητικό μας σύστημα, με τη συμμετοχή επιστήμονα από το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας!
Συγκεκριμένα, ενδείξεις για την ύπαρξη δεύτερου πλανήτη σε τροχιά γύρω από τον κοντινότερο στον Ήλιο αστέρα, τον Εγγύτατο του Κενταύρου, ανιχνεύθηκαν πρόσφατα από επιστήμονες.
Ο Εγγύτατος είναι ένας κόκκινος νάνος, μικρότερος και πιο κρύος από τον Ήλιο, που βρίσκεται 4.3 έτη φωτός από εμάς. Ήδη από το 2016 ήταν γνωστό ότι φιλοξενούσε έναν τουλάχιστον πλανήτη, τον Εγγύτατο β.
Μια σημαντική ανακάλυψη από διεθνή ομάδα ερευνητών, η οποία δημοσιεύθηκε την περασμένη Τετάρτη στο έγκριτο περιοδικό Science Advances, με επικεφαλής τον Φάμπιο Ντελ Σόρντο, μεταδιδακτορικό ερευνητή του Ινστιτούτου Αστροφυσικής του ΙΤΕ, και τον Μάριο Νταμάσσο από το Εθνικό Ινστιτούτο Αστροφυσικής (INAF) στο Τορίνο, φέρνει στο φως δεδομένα που υποδηλώνουν την ύπαρξη ενός δεύτερου πλανήτη σε τροχιά γύρω από αυτό το σύστημα, του Εγγύτατου γ.
Η δεκαεπτάχρονη παρατήρηση με τον φασματογράφο HAPRS που βρίσκεται στο αστεροσκοπείο Λα Σίγια, και τον UVES που βρίσκεται στο Very Large Telescope του Σέρρο Παρανάλ, στη Χιλή, έδωσε στοιχεία για την ύπαρξη αυτού του εξωπλανήτη που έχει περίπου έξι φορές τη μάζα της Γης.
Η ανίχνευση του Εγγύτατου γ είναι μία πρόκληση, λόγω της μεγάλης τροχιακής του περιόδου διάρκειας περίπου 5.2 χρόνων, και της μικρής μάζας του. Η θερμοκρασία στην επιφάνειά του υπολογίζεται ότι είναι -230 °C καθώς περιστρέφεται σε απόσταση 1.5 αστρονομικής μονάδας από το άστρο του: πρόκειται για έναν παγωμένο πλανήτη, που δεν είναι πιθανόν να φιλοξενεί ζωή όπως την ξέρουμε.
Αυτό που κάνει αυτόν τον εξωπλανήτη συναρπαστικό, εκτός από την εγγύτητά του στο ηλιακό μας σύστημα, είναι η πιθανότητα να τον παρατηρήσουμε με πολλές διαφορετικές μεθόδους, όπως η αστρομετρία και η άμεση απεικόνιση. Δεδομένα από περαιτέρω αστρομετρικές παρατηρήσεις που είναι καθ’ οδόν με τον δορυφόρο Γκάια θα επιβεβαιώσουν την ύπαρξή του και θα μας δείξουν την ακριβή μάζα και τροχιά του.
Με αυτή την ανακάλυψη, ο Εγγύτατος γίνεται το κοντινότερό μας σύστημα με πολλαπλούς πλανήτες, και νέες ερωτήσεις έρχονται αμέσως στην επιφάνεια:
Ποια είναι η σύνθεση της ατμόσφαιρας του Εγγύτατου γ; Έχει σύστημα δακτυλίων, όπως ο Κρόνος; Πώς δημιουργήθηκε;
Νέες παρατηρήσεις, αναλύσεις και προσομοιώσεις σύντομα θα ρίξουν φως πάνω σε αυτό το νέο ουράνιο αντικείμενο.
Περηφάνεια στο ΙΤΕ
Ο διευθυντής του Ινστιτούτου Αστροφυσικής, κ. Βασίλης Χαρμανδάρης, σχολιάζει σχετικά στην «Π» πως «η ανακάλυψη νέων πλανητών γύρω από άλλα αστέρια του Γαλαξία μας, και ειδικά πλανητών που να μπορούν να υποστηρίξουν την ύπαρξη ζωής, αποτελεί ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον ερευνητικό θέμα στη σύγχρονη αστροφυσική.
Άλλωστε και το Νόμπελ Φυσικής το 2019 αναγνώρισε την πρώτη ανακάλυψη ενός τέτοιου «εξωπλανήτη» η οποία έγινε πριν από 25 χρόνια χρησιμοποιώντας ένα τηλεσκόπιο 3.6μ στη Χιλή. Ο Dr. Del Sordo και οι συνεργάτες τους χρησιμοποιώντας το ίδιο τηλεσκόπιο και παρατηρήσεις πολλών ετών ανακάλυψαν έναν νέο εξωπλανήτη, τον δεύτερο γύρω από το πιο κοντινό αστέρι στον Ήλιο μας, γεγονός που ανοίγει νέους ορίζοντες για την καλύτερη μελέτη του με άλλα τηλεσκόπια στο μέλλον, τόσο από το έδαφος όσο και από το διάστημα.
Είμαι ιδιαίτερα περήφανος που ερευνητές του νεοσύστατου Ινστιτούτου Αστροφυσικής του ΙΤΕ συνεισφέρουν καθοριστικά στην παραγωγή ερευνητικών αποτελεσμάτων σε θέματα αιχμής, οι οποίες αναγνωρίζονται διεθνώς και δημοσιεύονται στα καλύτερα επιστημονικά περιοδικά».
Μπορεί κανείς να δει το άρθρο στον εξής σύνδεσμο https://advances.sciencemag.org/content/6/3/eaax7467