Πρωτοπορούν και στις πατέντες το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, αφού είναι τα κορυφαία ιδρύματα της χώρας όσο αφορά στην κατοχύρωση ευρεσιτεχνιών.
Αυτό το διάστημα, δέκα περίπου έρευνες που διεξάγονται στο Πανεπιστήμιο βρίσκονται σε πορεία προς την κατοχύρωση, ενώ μόνο το διάστημα από το 2000 ως το 2017, το ΙΤΕ έχει αποκτήσει περίπου 70 σχετικά διπλώματα!
Τα παραπάνω στοιχεία επιβεβαιώνουν όσα είχε δηλώσει το περασμένο διάστημα ο διευθυντής καταθέσεων και χορηγήσεων στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας, κ. Κώστας Αμπατζής, ο οποίος είχε αναφέρει πως το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας και το Πανεπιστήμιο Κρήτης αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα ιδρυμάτων που κατοχυρώνουν ευρεσιτεχνίες με σκοπό να εκμεταλλευτούν τα ερευνητικά αποτελέσματα.
Ο αναπληρωτής πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης, κ. Ιωάννης Καρακάσης, αναφέρει στην «Π» ότι λαμπρή περίπτωση είναι η έρευνα των καθηγητών κ.κ. Γραβάνη και Καστανά για την καταπολέμηση της νόσου Αλσχάιμερ και διαφόρων παθήσεων.
Ο κ. Καρακάσης αναφέρει πως στις ΗΠΑ δίνονται 500 δις ευρώ το χρόνο για την έρευνα, στην Ευρώπη τα έξοδα για την έρευνα είναι από 1.000 ως 1.500 ευρώ ανά κάτοικο, ενώ στη χώρα μας το αντίστοιχο ποσό είναι μόλις 100 ευρώ!
Όμως, η ερευνητική δραστηριότητα του Πανεπιστημίου Κρήτης αποτελεί μία εξαίρεση, αφού οι επιστήμονες του ιδρύματος καταφέρνουν και λαμβάνουν χρήματα από ανταγωνιστικά προγράμματα με αποτέλεσμα την «έκρηξη» των δημοσιεύσεων που φτάνουν τις 1200 το χρόνο.
Ορισμένες από αυτές τις έρευνες ωριμάζουν και, τελικά, οδηγούνται στην εμπορική αξιοποίηση. Μία τακτική που ακολουθείται, προκειμένου το πανεπιστήμιο να έχει έσοδα από αυτή τη διαδικασία, η οποία είναι μέσω της εταιρείας, στην οποία το ίδρυμα συμμετέχει με μικρό ποσοστό. Είναι εφικτό, δηλαδή, τα αποτελέσματα της έρευνας των κ.κ. Γραβάνη και Καστανά να πουληθούν μέσω της εταιρείας αυτής σε κάποια άλλη μεγάλη εταιρεία και παράλληλα το Ίδρυμα να λάβει μέρος των χρημάτων και η αγορά να διαθέτει, πλέον, ένα φάρμακο κατά του Αλσχάιμερ.
Αυτό το διάστημα υπάρχουν ακόμα δέκα περίπου ερευνητικές ιδέες που οδεύουν προς την κατοχύρωση ευρεσιτεχνίας.
Ο κ. Καρακάσης αναφέρει πως σε συνάντηση που είχε πέρσι το ίδρυμα με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, είχαν πέσει στο τραπέζι προτάσεις που αφορούσαν, μεταξύ άλλων, σε δεδομένα, συστήματα διαχείρισης μονάδων εντατικής θεραπείας, χρήση φαρμακευτικών φυτών για καταπολέμηση παρασίτων και αντικαρκινικά φάρμακα διαφόρων τύπων. Τα τμήματα που πρωταγωνιστούν σε αυτή τη διαδικασία είναι τα Ιατρικής, Χημείας, Φυσικής και Βιολογίας.
Ο κ. Καρακάσης αναφέρει πως μία σημαντική προσπάθεια γίνεται με τους τεχνοβλαστούς(spin off), τις εταιρείες που δημιουργούνται για τη χρήση ερευνητικών αποτελεσμάτων. Σε αυτές τις εταιρείες, το πανεπιστήμιο μετέχει με ποσοστό από 5% ως 25%.
Όπως εξηγεί ο καθηγητής, το ίδρυμα δεν διαθέτει το απαραίτητο κεφάλαιο για να καλύψει τα έξοδα μίας τέτοιας δραστηριότητας και δεν έχει την ευελιξία να το κάνει. Όμως, οι άνθρωποί του, που βρίσκονται πίσω από τις λεγόμενες πατέντες, βάζουν το ίδρυμα ουσιαστικά συνέταιρο, τού παραχωρούν ένα μέρισμα από τα κέρδη τους, αφού στους κόλπους του κατάφεραν να πετύχουν το στόχο τους.
Ο αναπληρωτής πρύτανης του ιδρύματος τονίζει πως το πανεπιστήμιο αναμένεται να έχει οικονομικά οφέλη από αυτή τη δραστηριότητα μέσα στην επόμενη διετία.
Επιτυχία
Σύμφωνα με στοιχεία που δίνει στην «Π» ο πρόεδρος του ΙΤΕ, κ. Νεκτάριος Ταβερναράκης, μόνο για το διάστημα από το 2000 ως σήμερα, το ίδρυμα έχει 70 περίπου διπλώματα και αιτήσεις για κατοχύρωση ευρεσιτεχνίας ή πνευματικής ιδιοκτησίας.
Τα τέσσερα μεγάλα ινστιτούτα, Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας, Πληροφορικής, Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ και της Πάτρας , Επιστημών Χημικής Μηχανικής, είναι πρωτοπόρα σε αυτή τη διαδικασία.
Όπως εξηγεί, οι λεγόμενες πατέντες αποτελούν ένα μεγάλο βήμα για την εμπορική εκμετάλλευση της ερευνητικής ιδέας και είναι ένα στάδιο πριν την αξιοποίηση της γνώσης και τη μετατροπή της σε προϊόν και υπηρεσία που θα μπορούν να βοηθήσουν οικονομικά το ίδρυμα.
Είναι δυνατό είτε να παραχωρηθεί για εκμετάλλευση σε κάποια εταιρεία που ενδιαφέρεται να την αγοράσει είτε οι ίδιοι οι ερευνητές και τα ινστιτούτα να συστήσουν μία spin off για αυτό το σκοπό. Ένα παράδειγμα αποτελεί η εταιρεία FORTHNET, ενώ υπάρχουν πολλές εταιρείες που ξεκίνησαν από το ΙΤΕ και είτε παρέμειναν στους κόλπους του είτε εξαγοράστηκαν από μεγαλύτερη εταιρεία.
Ο κ. Ταβερναράκης τονίζει πως «είναι σημαντικό που ένα κομμάτι της γνώσης αξιοποιείται προς όφελος της κοινωνίας» και προσθέτει πως έτσι επιβεβαιώνεται και ο στόχος του ιδρύματος.
Ως παραδείγματα αναφέρει την ανάλυση του DNA και ειδικά τη μονάδα αρχαίου DNA που είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη χώρα μας, αφού δίνεται προτεραιότητα στον πολιτισμό.