Το Κρητικό πέλαγος με … βάρκα τον «Ποσειδώνα» θα μπορούν να ατενίζουν στο εξής οι επιστήμονες του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών. Πρόσφατα, το ΕΛΚΕΘΕ απέκτησε ένα νέο φουσκωτό σκάφος, στο πλαίσιο της χρηματοδότησης της πρώτης φάσης της εθνικής υποδομής HIMIOFoTS – Ελληνικό Ολοκληρωμένο Σύστημα Παρακολούθησης, Πρόγνωσης και Τεχνολογίας των Θαλασσών και των Επιφανειακών Υδάτων – (ΕΣΠΑ 2014-2020), το οποίο στόχευε την δημιουργία μιας ολοκληρωμένης υποδομής μεγάλης κλίμακας για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων της χώρας.
Το νέο σκάφος το οποίο αποτελεί τμήμα του εξοπλισμού των εγκαταστάσεων του ΕΛΚΕΘΕ στην Κρήτη, αναμένεται να συνεισφέρει σημαντικά στις συστηματικές δειγματοληψίες που πραγματοποιούνται στους σταθμούς του συστήματος ΠΟΣΕΙΔΩΝ στην περιοχή του Κρητικού πελάγους, ενώ θα παρέχει τη δυνατότητα αποτελεσματικότερης υποστήριξης στις δραστηριότητες του Κέντρου στην παράκτια ζώνη.
Ο ερευνητής Γ βαθμίδας, μέλος της ομάδας ΠΟΣΕΙΔΩΝ στο Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του ΕΛΚΕΘΕ, Δρ. Κωνσταντίνος Φραγκούλης, εξηγεί στην «Π» πως το σκάφος θα εξυπηρετεί τόσο ερευνητικές ανάγκες όσο και επιχειρησιακές ανάγκες. Εν κινησει, εχει τη δυνατοτητα να συλλέγει περιβαλλοντικές μετρησεις και δειγματα νερου απο την επιφανεια της θαλασσας.
Το βυθόμετρό του έχει εμβέλεια έως 3000μ ενώ έχει τη δυνατότητα δισδιάστατης απεικόνισης του βυθού (sidescan) εκατέρωθεν του σκάφους έως 250 μέτρα βάθος. Επιπλεον, επιτρεπει την τοποθετηση και περισυλλογη ελευθερα παρασυρομενου εξοπλισμου (π.χ. πλωτήρες Argo, παρασυρόμενοι πλωτήρες επιφανείας, υδρόπτερα), καθως και την επιθεωρηση των πλωτών ωκεανογραφικών σταθμών του ΕΛΚΕΘΕ. Παράλληλα, μπορεί να να επιτελει βασικες εργασιες συντηρησης και επισκευης τους.
Σύντομα θα αναβαθμιστεί με βίντζι ώστε εν ακινησια να εχει επίσης τη δυνατοτητα να συλλέγει δειγματα νερού καθως και περιβαλλοντικές μετρησεις στη στηλη υδατος έως τα 2000 μέτρα βάθος. Όπως εξηγεί, δίνεται πλέον η αυτονομία στους επιστήμονες να καλύψουν το Κρητικό πέλαγος ενώ θα μπορούν να προχωρήσουν σε έρευνες και νότια της Κρήτης, περιοχή που μέχρι τώρα δεν καλυπτόταν από το ΕΛΚΕΘΕ. Ο ερευνητής του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας σημειώνει πως το πρόβλημα δεν είναι τόσο η απόκτηση του εξοπλισμού όσο η συντήρησή του.
Έτσι σταθμοί παρακολούθησης με μοναδικές χρονοσειρές (πάνω από 20 χρόνια) για τη μελέτη της κλιματικής αλλαγής δυστυχώς κινδυνεύουν με παύση λειτουργίας. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να σταματήσουν και σημαντικές μετρήσεις, όπως είναι του διοξειδίου του άνθρακα και του pΗ, κάτι που γίνεται εδώ και δύο χρόνια.
Αν υπολογίσει κανείς και τα έξοδα μετακίνησης, λόγω της αυξημένης τιμής των καυσίμων, μπορεί να καταλάβει πόσο δύσκολο μπορεί να γίνει το έργο των επιστημόνων. «Ποσειδών» Το νέο σκάφος που φέρει το όνομα «Ποσειδών» έχει συνολικό μήκος 11,5 μέτρα και ολικό πλάτος 3,6 μέτρα, μπορεί να μεταφέρει φορτίο μέχρι 1,8 τόνους.
Διαθέτει δύο εξωλέμβιους κινητήρες 300 ίππων ο καθένας, με την κανονική ταχύτητα (cruising speed) να ανέρχεται στους 32 κόμβους και την μέγιστη (με την λειτουργία των κινητήρων σε πλήρη ισχύ) στους 48 κόμβους, ενώ η εμβέλεια του σκάφους εκτιμάται στα 270 ναυτικά μίλια.
Συμπεριλαμβάνει μικρό στεγανό χώρο με παροχή νερού και ρεύματος, για βασικές εργαστηριακές εργασίες. Ενδεικτικά αναφέρονται σαν παραδειγματα επιπλεον χρήσεις: συρσεις διχτυων συλλογής ζωοπλαγκτου και ιχθυοπλαγκτου, ποντιση υποθαλασσιων αισθητηρων, καταδυτικές ερευνητικές εργασίες κ.α. Το κόστος του σκάφος ήταν περίπου 150 χιλιάδες ευρώ.
Σημειώνεται ότι το υπερπαρατηρητήριο Κρητικού Πελάγους (SuperSite), μέρος του συστήματος ΠΟΣΕΙΔΩΝ, έχει τη μεγαλύτερη συγκέντρωση από καταγραφικές πλατφόρμες (σταθεροί πλωτήρες, Ferrybox, Πλωτήρες Argo, Υδρόπτερα, τακτική παρακολούθηση με ερευνητικό σκάφος) στην Ανατολική Μεσόγειο και είναι το μόνο με δυνατότητα υψίσυχνης καταγραφής CO2, pH στην Ανατολική Μεσόγειο.