Εκτοξεύτηκε από το ακρωτήριο Κανάβεραλ, το διαστημόπλοιο που θα αναζητήσει σημάδια εξωγήινης ζωής σε ένα από τα πιο παγωμένα φεγγάρια του Δία. Η Nasa εκτόξευσε το αεροσκάφος στις 12:06 (ώρα Φλόριντα) μετά το πέρασμα του τυφώνα Μίλτον που ανάγκασε σε αναβολή της επιχείρησης την περασμένη εβδομάδα.
Το Europa Clipper τώρα θα ταξιδέψει 1,8 δισ. μίλια για να φτάσει στην Ευρώπη, ένα μυστηριώδες φεγγάρι στην τροχιά του Δία. Θα φτάσει το 2030 αλλά αυτά που θα ανακαλύψει ενδεχομένως να αλλάξει όσα γνωρίζαμε για τη ζωή στο δικό μας ηλιακό σύστημα. Παγιδευμένος κάτω από την επιφάνεια του φεγγαριού ενδέχεται να είναι ένας τεράστιος ωκεανός με διπλάσιο όγκο νερού από της Γης.
Το διαστημόπλοιο «κυνηγά» μία αντίστοιχη ευρωπαϊκή αποστολή, που ξεκίνησε πέρυσι, αλλά με το κοσμικό φορτίο που κουβαλά, θα την ξεπεράσει και μάλλον φαίνεται πως θα φτάσει πρώτο.
Ένα φεγγάρι πέντε φορές πιο λαμπερό από το δικό μας
Το Europa Clipper κατασκευάζεται επί χρόνια και η εκτόξευσή του καθυστέρησε την τελευταία στιγμή μετά το πέρασμα του τυφώνα Μίλτον. «Αν ανακαλύψουμε ίχνη ζωής τόσο μακριά από τον Ήλιο, αυτό θα σημαίνει ότι υπάρχουν ενδείξεις ζωής ανεξάρτητα από τη Γη» είπε ο Mark Fox-Powell, πλανητικός μικροβιολόγος στο Open University.
«Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, γιατί αν αυτό συμβεί δυο φορές στο δικό μας ηλιακό σύστημα, αυτό θα σημαίνει ότι η ζωή είναι αρκετά κοινή» πρόσθεσε.
Το φεγγάρι Ευρώπη είναι 628 εκατ. χλμ μακριά από τη Γη. Είναι ελαφρά μεγαλύτερη από το δικό μας φεγγάρι και εκεί τελειώνουν οι ομοιότητές τους.
Earth may not be the only world with water, but it is the only one with bingo.
Get a watch party going as we prepare to launch @EuropaClipper. Print your card, and when you get a bingo, share a photo using the hashtag #EuropaClipper. https://t.co/4PXfRzRlqd pic.twitter.com/uazd8s23dd
— NASA (@NASA) October 14, 2024
Αν βρισκόταν στον ουρανό του δικούς μας συστήματος, θα φώτιζε πέντε φορές περισσότερο, καθώς ο πάγος θα αντανακλούσε πολύ περισσότερη ακτινοβολία.
Ο παγωμένος φλοιός του έχει σχεδόν 25 χλμ. βάθος και θα μπορούσε να υπάρχει από κάτω τεράστιος όγκος αλμυρού νερού. Ενδεχομένως να υπάρχουν και χημικά στοιχεία, που είναι συστατικά απλή ζωής. Οι επιστήμονες συνειδητοποίησαν πρώτη φορά ότι ενδεχομένως η Ευρώπη να μπορεί να υποστηρίξει κάποια μορφή ζωής τη δεκαετία του 1970 όταν μέσω ενός τηλεσκοπίου εντόπισαν παγωμένο νερό. Τα Voyager 1 και 2 απεικόνισαν για πρώτη φορά κοντινές εικόνες του ενώ το 1995 το διαστημόπλοιο της Νasa Galileo ταξίδεψε δίπλα από την Ευρώπη απαθανατίζοντας συγκλονιστικές εικόνες.
Έδειχναν μία επιφάνεια με σκούρα, κοκκινο-καφέ σπασίματα, που άφηνε σαφή στοιχεία ότι υπήρχαν άλατα και συστατικά του θείου που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν μορφή ζωής. Το τηλεσκόπιο Hubble έκτοτε, έχει απαθανατίσει σχήματα που φαίνονται σαν νέφη νερού να εκτινάσσονται 160 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια του φεγγαριού. Αλλά καμία από αυτές τις αποστολές δεν έχει καταφέρει να φτάσει τόσο κοντά στην Ευρώπη ώστε να την καταλάβει.
Πετώντας κοντά στα «νέφη» του νερού
Τώρα οι επιστήμονες ελπίζουν ότι το διαστημόπλοιο της Nasa θα σκιαγραφήσει ολόκληρο το φεγγάρι, και θα καταφέρει να συλλέξει στοιχεία από το έδαφος αλλά και να πετάξει πάνω από τα νέφη του νερού. Σε αυτό θα βοηθήσει και το Reason, ένα όργανο που ελέγχθηκε στην Ανταρκτική.
Αλλά αντίθετα με τη Γη, όλα τα όργανα στο Clipper θα εκτεθούν σε εξαιρετικά μεγάλο όγκο ραδιενέργειας, κάτι που ανησυχεί ιδιαίτερα τους επιστήμονες. Το διαστημόπλοιο θα ταξιδέψει δίπλα από την Ευρώπη σχεδόν 50 φορές και κάθε φορά θα εκτίθεται σε ραδιενέργεια αντίστοιχη με 1 εκατ. ακτίνες Χ. Το διαστημόπλοιο είναι το μεγαλύτερο που έχει κατασκευαστεί ποτέ και έχει μπροστά του ένα τεράστιο ταξίδι. Θα ταξιδέψει 1,8 δισ. μίλια, θα βρεθεί σε τροχιά τόσο της Γης όσο και του Άρη για να μπορέσει να μετακινηθεί πιο κοντά προς τον Δία, κάτι σαν σφεντόνα.
Δεν μπορεί να είναι φορτωμένο με αρκετά καύσιμα για να είναι αυτόνομο σε κίνηση, έτσι μεταφέρει μαζί του ένα φορτίο, ανακάμπτοντας την ορμή της βαρυτικής έλξης της Γης και του Άρη. Θα ξεπεράσει το Juice, το διαστημόπλοιο της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας που θα επισκεφθεί επίσης την Ευρώπη στο δρόμο του προς ένα άλλο φεγγάρι του Δία, που ονομάζεται Ganeymede.
Μόλις το Clipper πλησιάσει την Ευρώπη το 2030, θα ενεργοποιήσει ξανά τους κινητήρες του για να κινηθεί προσεκτικά στη σωστή τροχιά. Οι επιστήμονες είναι πολύ προσεκτικοί όταν μιλούν για τις πιθανότητες να ανακαλύψουν ζωή ενώ δεν υπάρχει καμία προσδοκία ότι θα βρουν πλάσματα ή ζώα που μοιάζουν με ανθρώπους.
Live: Join experts as they discuss @EuropaClipper’s launch readiness. Liftoff is now targeted for no earlier than Monday, Oct. 14 at 12:06pm ET (1606 UTC) from @NASAKennedy. https://t.co/0DBYM6Ot42 pic.twitter.com/5jDoVjWReF
— NASA (@NASA) October 13, 2024
«Αναζητούμε τη δυνατότητα της κατοικησιμότητας και χρειαζόμαστε τέσσερα πράγματα – υγρό νερό, μια πηγή θερμότητας και οργανικό υλικό. Και αυτά τα τρία συστατικά πρέπει να είναι σταθερά για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα ώστε να μπορεί να συμβεί κάτι», εξήγησε η Michelle Dougherty, καθηγήτρια διαστημικής φυσικής στο Imperial College του Λονδίνου.
«Δεν υπάρχει κανένα οικονομικό όφελος από την αποστολή. Αυτό γίνεται για την ανακάλυψη και την περιέργεια και για να πιέσουμε τα όρια της γνώσης μας για τη θέση μας στο σύμπαν» λένε οι επιστήμονες.