Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, ένα εύρημα που εκτιμάται ότι χρονολογείται πριν από περισσότερα από 2.000 χρόνια, θεωρείται ευρέως ως ο πρώτος υπολογιστής της ανθρωπότητας, ένας αναλογικός υπολογιστικός μηχανισμός που φάνταζε ασύλληπτα μπροστά από την εποχή του… ή μήπως όχι;
Μια νέα μελέτη υποστηρίζει πως η συσκευή ενδέχεται να ήταν απλώς ένα περίτεχνο παιχνίδι. Ερευνητές από το Εθνικό Πανεπιστήμιο του Μαρ ντελ Πλάτα στην Αργεντινή ανακάλυψαν ότι η διαμόρφωση των γραναζιών και των δοντιών του Μηχανισμού υποδεικνύει ότι δεν ήταν λειτουργικός.
Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων θεωρούνταν ότι χρησιμοποιείτο από τους αρχαίους Έλληνες για τον υπολογισμό των κινήσεων του Ήλιου, της Σελήνης και άλλων πλανητών, καθώς και των εκλείψεων. Μόνο ένα θραύσμα του έχει διασωθεί, αλλά οι ειδικοί προσπαθούν να φανταστούν πώς ήταν στο σύνολό του από τότε που ανακαλύφθηκε σε ένα ναυάγιο το 1901 αναφέρει το δημοσίευμα του Science Alert.
Ιδιοφυές έργο ή περίτεχνος διάκοσμος;
Η πιο πρόσφατη μελέτη βασίζεται σε προηγούμενο έργο του αστροφυσικού Mike Edmunds από το Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ, ο οποίος είχε εξετάσει το σχήμα των δοντιών των γραναζιών του Μηχανισμού και τα πιθανά σφάλματα κατασκευής που μπορεί να είχαν εισαχθεί κατά την κατασκευή του.
«Με βάση τις υποθέσεις μας, τα σφάλματα που εντόπισε ο Edmunds υπερβαίνουν τα αποδεκτά όρια που απαιτούνται για την αποφυγή δυσλειτουργιών», γράφουν οι ερευνητές. «Κατά συνέπεια, είτε ο μηχανισμός δεν λειτούργησε ποτέ, είτε τα πραγματικά σφάλματα ήταν μικρότερα από εκείνα που ανέφερε ο Edmunds»
Το νέο στοιχείο της μελέτης είναι η μεθοδολογία με την οποία συνδυάζονται οι υπολογισμοί, τόσο για τους οδόντες των γραναζιών όσο και για τα πιθανά σφάλματα -περιλαμβανομένων μεταβολών στην απόσταση μεταξύ των δοντιών και ενδείξεων μεταβολών στην περιστροφή των γραναζιών- με στόχο τη δημιουργία ενός πιο ολοκληρωμένου προσομοιωμένου μοντέλου της συσκευής.
Ενώ προηγουμένως υπήρχαν κάποιες ενδείξεις ότι ο μηχανισμός ίσως να μην ήταν απόλυτα ακριβής στη χαρτογράφηση των ουράνιων σωμάτων -πιθανώς τόσο λόγω περιορισμένης κατανόησης του σύμπαντος όσο και λόγω τεχνικών περιορισμών- στη συγκεκριμένη μελέτη προτείνεται πως η συσκευή ενδεχομένως να μην ήταν λειτουργική εξ αρχής.
«Το μοντέλο μας αποκάλυψε πολυάριθμες περιπτώσεις εμπλοκής και αποσύνδεσης των γραναζιών, που προκλήθηκαν τόσο από την τυχαία όσο και τη συστηματική κατανομή των δοντιών», γράφουν οι ερευνητές.
Οι επιφυλάξεις
Υπάρχουν, ωστόσο, αρκετές επιφυλάξεις, τις οποίες αναγνωρίζουν και οι ίδιοι οι συντάκτες της μελέτης, χαρακτηρίζοντας μέρος του έργου τους ως «υποθετικό». Μόνο θραύσματα του μηχανισμού έχουν διασωθεί -και αυτά ύστερα από αιώνες έκθεσης στο νερό και στη διάβρωση- οπότε πολλά στηρίζονται σε τεκμηριωμένες, αλλά προσεγγίσεις με εικασίες.
Παρόλα αυτά, τα ευρήματα είναι αρκετά ώστε να θέσουν υπό αμφισβήτηση το κατά πόσο ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων υπήρξε πράγματι ένα τεχνολογικό θαύμα ή απλώς μια καλαίσθητη διακοσμητική κατασκευή. Μελλοντικές μελέτες θα μπορέσουν πλέον να βασιστούν σε αυτά τα δεδομένα.
«Η ανάλυσή μας δείχνει ότι πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί στο να θεωρούμε πως οι μετρήσεις που κάνουμε στα θραύσματα αντικατοπτρίζουν με ακρίβεια τις αρχικές τιμές τους», σημειώνουν οι ερευνητές. «Αντιθέτως, τονίζεται η ανάγκη για περαιτέρω έρευνα και η πιθανή ανάπτυξη πιο εξελιγμένων τεχνικών, ώστε να κατανοηθεί καλύτερα η πραγματική ακρίβεια και λειτουργικότητα του Μηχανισμού των Αντικυθήρων.
Πηγή: tovima.gr