Ο εφιάλτης της πετρελαιοκηλίδας «χτύπησε» τον Σεπτέμβριο του 2017 τον Σαρωνικό Κόλπο, μετά από το ναυάγιο του δεξαμενόπλοιου “ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΙΙ”. Τότε, η συμβολή του ΕΛΚΕΘΕ ήταν πολύτιμη, όσον αφορά στη μελέτη των επιπτώσεων από τη ρύπανση που προκλήθηκε στην περιοχή.
Τι θα μπορούσαν, όμως, να κάνουν οι επιστήμονες αν ένα ανάλογο ατύχημα συνέβαινε στην Κρήτη; Το Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών καταθέτει πρόταση προς την Περιφέρεια Κρήτης προκειμένου να αποτυπωθεί πλήρως η περιβαλλοντική κατάσταση των λιμένων της Κρήτης.
Η συνεργασία του ΕΛΚΕΘΕ με την περιφέρεια Κρήτης συζητήθηκε χθες σε συνάντηση που είχε ο περιφερειάρχης, κ. Σταύρος Αρναουτάκης, με τον διευθυντή του Ινστιτούτου, δρ. Αριστομένη Καραγεώρη.
Στη συνάντηση στην Περιφέρεια, συμμετείχαν, επίσης, ο διευθυντής του Ενυδρείου Κρήτης, κ. Μιχάλης Παπαδάκης, η διευθύντρια Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού και συντονίστρια Ευρωπαϊκών Έργων, δρ. Ελένη Χατζηγιάννη, και η δρ. Στέλλα Ψαρρά, ερευνήτρια του ΕΛΚΕΘΕ.
Ανταπόκριση σε… ατυχήματα
Ο δρ. Αρ. Καραγεώργης εξήγησε στην «Π» πως στην περίπτωση του Σαρωνικού, οι επιστήμονες του ΕΛΚΕΘΕ λειτούργησαν ακαριαία και ήταν σε θέση να απαντήσουν σε ερωτήματα σχετικά με τις επιπτώσεις που είχε το ατύχημα στην περιοχή.
Ο κόλπος του Σαρωνικού ήταν χρόνια στο «μικροσκόπιο» του ΕΛΚΕΘΕ, κάτι που δεν ισχύει για τα λιμάνια της Κρήτης.
Σε περίπτωση, δηλαδή, αντίστοιχου ατυχήματος, δεν θα μπορούν οι ερευνητές να εκτιμήσουν με ακρίβεια τυχόν επιπτώσεις.
«Συζητάμε για το Ηράκλειο, τον Άγιο Νικόλαο και για τη Σούδα.
Η αποτύπωση και η απόδοση της οικολογικής ποιότητας είναι μεγάλης σημασίας για αυτές τις περιοχές γιατί είναι διαμετακομιστικά κέντρα, εκεί υπάρχει πάντα η πιθανότητα να συμβεί κάποιο ατύχημα.
Αποτυπώνοντας τη σημερινή κατάσταση, θα είμαστε σε θέση να έχουμε ένα σημείο αναφοράς, μία βάση», τόνισε.
Πολύπλευρη συνεργασία
«Έχουμε δηλώσει πάρα πολλές φορές ότι είμαστε υπερήφανοι για τα ερευνητικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα του νησιού και το ΕΛΚΕΘΕ μπορεί να παίξει έναν σημαντικό ρόλο πάνω στην εξωστρέφεια αλλά και στην προστασία του περιβάλλοντος, ένα πολύ σημαντικό θέμα που αφορά όλους μας.
Δεν είναι η πρώτη φορά που συνεργαζόμαστε με το ΕΛΚΕΘΕ, ωστόσο αυτή η συνεργασία μας θα ενδυναμωθεί προς όφελος του νησιού και της επιστημονικής κοινότητας», τόνισε ο κ. Αρναουτάκης.
Ο κ. Καραγεώργης αναφέρθηκε στην προγραμματική συμφωνία των δύο πλευρών που θα υποστηρίξει ένα δίκτυο παρακολούθησης των παράκτιων υδάτων της Περιφέρειας που θα διαρκέσει περίπου ένα έτος, σε μία πιλοτική φάση.
Θα έχει σαν στόχο την απόκτηση πληροφορίας για την ενημέρωση και του πληθυσμού του νησιού αλλά και των τουριστών για να διερευνηθούν διάφορα φαινόμενα που έχουν σχέση με την ωκεανογραφία της παράκτιας ζώνης και έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον τουριστικό κόσμο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Κρίσιμη θα είναι η στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης όσο αφορά στον σταθμό παρακολούθησης ωκεανογραφικών και μετεωρολογικών παραμέτρων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή. Αίτημα του ΕΛΚΕΘΕ είναι η Περιφέρεια να καλύψει τα έξοδα συντήρησης του ωκεανογραφικού σταθμού, ο οποίος βρίσκεται στη θάλασσα περίπου 22 μίλια έξω από το Ηράκλειο. Προκειμένου να εξασφαλιστεί η λειτουργία του, πρέπει η συντήρηση να γίνεται σε μηνιαία βάση.
Ο σταθμός είναι από τους ελάχιστους που υπάρχουν στην Ελλάδα και αποτελούν υποδομή του συστήματος «Ποσειδών». Αγκυροβολήθηκε το 2000 και ως το 2012, το κόστος της λειτουργίας του κάλυπτε η ελληνική Πολιτεία. Έκτοτε, το ΕΛΚΕΘΕ αναζητεί πόρους για να τους συντηρήσει.
Στο κάδρο της συνεργασίας μπαίνουν, επίσης, θέματα έρευνας και πιθανής εξόρυξης υδρογονανθράκων στην περιοχή νότια και δυτικά της Κρήτης.
«Πρόκειται για μία βαθιά θάλασσα, η οποία είναι ανεξερεύνητη και ζητάμε τη στήριξη της Περιφέρειας για να οργανώσει μέσω της Πολιτείας, μία μεγάλη δράση εθνική, η οποία θα αποτυπώσει την περιβαλλοντική κατάσταση σε αυτή την περιοχή που δυστυχώς λόγω του μεγάλου βάθους και των ιδιαιτεροτήτων της δεν έχει μελετηθεί ποτέ στο παρελθόν σε βαθμό που να γνωρίζουμε τι ακριβώς συμβαίνει σε αυτή την περιοχή, από την άποψη της οικολογίας της γεωμορφολογίας και άλλων ιδιαιτεροτήτων που υπάρχουν», εξήγησε ο κ. Καραγεώργης.