Ξέραμε πως στην Κρήτη έχουμε χιόνι, δεν γνωρίζαμε όμως ότι κάποτε στο νησί υπήρχαν παγετώνες. Η σημαντική ανακοίνωση που έρχεται να διευρύνει τον ορίζοντα της επιστημονικής γνώσης, έγινε στο 17ο διεθνές συνέδριο των Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων UNESCO στο Ρέικγιανες της Ισλανδίας, από τους επιστήμονες που έφεραν στο φως το νέο αυτό στοιχείο και έγινε δεκτό με ενθουσιασμό αλλά και έκπληξη.
Τον λόγο της έκπληξης εξήγησε μιλώντας στην «Π» ο πρόεδρος του Γεωπάρκου Ψηλορείτη καθηγητής Γεωολογίας δρ. Χαράλαμπος Φασουλάς, που μαζί με δύο ακόμα επιστήμονες έκαναν την έρευνα τονίζοντας:
«Με τα δεδομένα που υπήρχαν ως σήμερα, το νοτιότερο σημείο όπου είχαν εντοπιστεί παγετώνες ήταν ο Ταύγετος στην Πελοπόννησο. Η ανακοίνωση που έγινε αλλάζει τα δεδομένα, αφού οι σοβαρές ενδείξεις που πλέον διερευνούμε, δείχνουν ότι η Κρήτη και συγκεκριμένα ο Ψηλορείτης είναι το νοτιότερο σημείο που στο παρελθόν υπήρξαν παγετώνες».
Την έρευνα έκαναν ο Χαράλαμπος Φασουλάς και οι συνάδελφοί του Δανιήλ Μωραΐτης καθηγητής Γεωολογίας στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, και ο Άρης Λεονταρίτης σπηλαιολόγος και υποψήφιος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στον τομέα των παγετώνων.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Φασουλάς, όλα ξεκίνησαν από μια έκθεση που βρήκε ο Άρης Λεονταρίτης και η οποία είχε συνταχθεί από Γάλλους σπηλαιολόγους την δεκαετία του 90 και αναφερόταν στα νοτιότερα σημεία που μπορεί να υπάρχουν παγετώνες.
Ωστόσο αυτή η έκθεση ήταν γραμμένη στα Γαλλικά και έτσι η διαδικασία της έρευνας ξεκίνησε όταν μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε στο διαδίκτυο. Στα πλαίσια αυτά ελήφθησαν δείγματα πετρωμάτων στην περιοχή γύρω από το Μυγερό αλλά και στα Λευκά Όρη, που όμως δεν ήταν αντίστοιχα.
Μέχρι στιγμής οι ενδείξεις κάνουν λόγο μόνο για παγετώνες στον Ψηλορείτη. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο κ. Φασουλάς: «Στείλαμε δείγματα σε εργαστήρια του εξωτερικού και περιμένουμε τα αποτελέσματα. Θα πάρει κάποιο διάστημα να τα έχουμε καθώς οι διαδικασίες είναι χρονοβόρες αλλά και δαπανηρές.
Τα στοιχεία πάντως που ως σήμερα έχουμε είναι ότι υπήρξαν παγετώνες στην Κρήτη, σε τρεις διαφορετικές περιόδους από 20.000 ως 400.000 χρόνια. Προφανώς το κλίμα ήταν πιο ψυχρό από σήμερα που έχουμε χιόνι σε μεγάλα υψόμετρα, αλλά όχι παγετώνες και πάλι το χιόνι δεν διαρκεί όλο το χρόνο.
Η ανακοίνωση έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τους συνέδρους και προσέθεσε ένα ακόμα σημαντικό γεώτοπο στο Γεωπάρκο μας». Η ανακοίνωση έγινε στο σημαντικό διεθνές συνέδριο των Γεωπάρκων όπου συμμετείχαν επιστήμονες από όλο τον κόσμο και ειδικά από περιοχές που έχουν εμπειρία στους παγετώνες όπως είναι η Ισλανδία, που φιλοξένησε το συνέδριο, η Ελβετία αλλά και η περιοχή των Άλπεων.
Γύρισαν με πλούτο γνώσης
Όσον αφορά στα όσα έγιναν αλλά και στα όσα αποκόμισαν οι συμμετέχοντες από το Γεωπάρκο ο κ.Φασουλάς ανέφερε:
«Ως Γεωπάρκο Ψηλορείτη συμμετείχαμε δίνοντας τρεις παρουσιάσεις για τις τελευταίες εξελίξεις στο Γεωπάρκο μας ενώ, ταυτόχρονα, είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε τις εξελίξεις στα υπόλοιπα μέλη του Δικτύου των Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων κι από εκεί να προβληματιστούμε και να εμπνευστούμε για τα επόμενά μας βήματα!
Μαζί με τα υπόλοιπα Γεωπάρκα του Hellenic Geoparks Forum συμμετείχαμε από κοινού και στο «GeoFair» του συνεδρίου, μια ανοιχτή εκδήλωση γνωριμίας και ανάδειξης των Γεωπάρκων από την κάθε γωνιά της Ευρώπης!
Τέλος, συμμετείχαμε σε δύο επισκέψεις πεδίου από τις οποίες- μέσα από τα κοινωνικά μας δίκτυα- μοιραστήκαμε εικόνες ξεχωριστής ομορφιάς από ηφαιστειακά, παγετωνικά και άλλα τοπία από το Παγκόσμιο Γεωπάρκο UNESCO του Ρέικιανες και από το γειτονικό Γεωπάρκο του Κάτλα, Katla UNESCO Global Geopark – Iceland, τα οποία μπορεί να μην είναι τόσο οικεία σ’ εμάς, αλλά ήταν εξαιρετικά ενδιαφέροντα τόσο από άποψη γεωλογικής κι αισθητικής ιδιαιτερότητας όσο και από πλευράς ανάδειξης και διαχείρισής τους από τους συναδέλφους μας εκεί!».
Ανανέωση για ακόμα τέσσερα χρόνια
Στην Ισλανδία μετέβησαν από το Γεωπάρκο ο πρόεδρος δρ. Χαράλαμπος Φασουλάς και το επιστημονικό προσωπικό Μαρία Κολενδριανού και Χαρά Παπαηλίου, εκ μέρους της ΑΚΚΟΜ Ψηλορείτης ο δήμαρχος Ανωγείων Σωκράτης Κεφαλογιάννης και ο Δημήτρης Παττακός, και εκ μέρους της Περιφέρειας Κρήτης ο αντιπεριφερειάρχης Νίκος Ξυλούρης.
Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου απονεμήθηκε στους ανθρώπους του Γεωπάρκου και η ανανέωση του Γεωπάρκου Ψηλορείτη για τέσσερα ακόμα χρόνια μετά από ενδελεχή αξιολόγηση. Ο κ. Φασουλάς ανέφερε:
«Με μεγάλη μας χαρά λάβαμε και το πιστοποιητικό για την επιτυχή αξιολόγηση που είχαμε πέρσι το καλοκαίρι και την ανανέωση του χαρακτηρισμού μας ως Παγκόσμια Γεωπάρκο UNESCO για άλλα τέσσερα χρόνια!
Η πιστοποίηση αυτή είναι αποτέλεσμα όχι μόνο της δικής μας δουλειάς, αλλά και της δουλειάς και συνεργασίας μεταξύ όλων των συνεργατών και υποστηρικτών του Γεωπάρκου μας όλα αυτά τα χρόνια, γι’ αυτό και ήταν χαρά μας που βρίσκονταν μαζί μας εκπρόσωποι από τις τοπικές αρχές Σωκράτης Κεφαλογιάννης και από τις περιφερειακές αρχές Νίκος Ξυλούρης καθώς και το ΑΚΟΜΜ-ΨΗΛΟΡΕΙΤΗΣ ΑΑΕ ΟΤΑ με το Δημήτρη Παττακό».