Μία νοητή γραμμή ανάμεσα στο πού τελειώνει η επιστήμη και από πού ξεκινά η ηθική, προσπαθούν να χαράξουν όσοι λάβουν μέρος στις φετινές σεμιναριακές διαλέξεις “Ωνάση” με θέμα τη γονιδιωματική επεξεργασία. Οι διαλέξεις είναι αφιερωμένες στη βιολογία και τη χημεία, διεξάγονται από την ερχόμενη Δευτέρα 8 ως την Παρασκευή 12 Ιουλίου στο ΙΤΕ στο Ηράκλειο και έχουν, όπως πάντα εδώ και 18 χρόνια, χαρακτήρα θερινού σχολείου.
Απευθύνονται σε φοιτητές και νέους επιστήμονες υψηλών ακαδημαϊκών επιδόσεων από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Φέτος, δίνεται στους συμμετέχοντες η μοναδική ευκαιρία να γνωρίσουν τις πρωτοποριακές τεχνολογίες επεξεργασίας του γονιδιώματος μέσα από τις διαλέξεις οκτώ κορυφαίων επιστημόνων.
Κεντρική ομιλήτρια είναι η παγκοσμίου φήμης επιστήμονας Jennifer Doudna, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Berkeley, συν-εφευρέτης (με την Emmanuelle Charpentier) του συστήματος CRISPR.
Η νέα αυτή τεχνολογία μετέτρεψε έναν αρχαίο μηχανισμό βακτηριακής ανοσολογικής απόκρισης σε μια ισχυρή και ευρέως χρησιμοποιούμενη γονιδιακή τεχνολογία, με πολλαπλές εφαρμογές στις Βιοϊατρικές επιστήμες. Στην Jennifer Doudna απονεμήθηκε το 2015 το Breakthrough Prize in Life Sciences.
Το βραβείο αυτό, των 3 εκατομμυρίων δολαρίων, είναι η μεγαλύτερη τιμητική διάκριση στις επιστήμες, κάτι σαν το Όσκαρ των επιστημόνων. Απονέμεται σε ερευνητές που έχουν κάνει ανακαλύψεις, οι οποίες επεκτείνουν την ανθρώπινη ζωή.
«Οχι ελαφρά τη καρδία»
Πειράματα τέτοιου αντικειμένου δεν υποστηρίζονταν, μέχρι πρότινος, από μεγάλη μερίδα των επιστημόνων και σήμερα, όταν γίνονται, πρέπει να γνωρίζει κανείς ποια είναι τα όριά του. Οι ομιλητές των διαλέξεων θα αναφερθούν στην CRISPR αλλά και παρόμοιες μεθόδους που οι ίδιοι έχουν αναπτύξει στο παρελθόν που δεν είναι τόσο γρήγορες και αποτελεσματικές αλλά αποτέλεσαν τις βάσεις για το μέλλον.
Ο κ. Παπαμαστοράκης αναφέρει πως «θα μπορούσαμε να αλλάξουμε τον ίδιο μας τον εαυτό αλλά πρέπει να γίνει με έναν τέτοιο τρόπο που θα τηρούνται οι ηθικοί μας κανόνες». Υπάρχουν, βέβαια, πολλές δυνατότητες για την πρόληψη και την αντιμετώπιση ασθενειών.
Ο επιστημονικός υπεύθυνος των διαλέξεων, τονίζει πως πρόκειται για ένα θεσμό διεθνούς κύρους, πρωτοπόρο σε παγκόσμιο επίπεδο. Μέχρι σήμερα, έχουν συμμετάσχει περίπου 20 νομπελίστες ενώ στην επιστημονική επιτροπή που καθορίζει τα θέματα και τους ομιλητές συμμετέχουν πέντε νομπελίστες.
«Ξαναγράφοντας τον κώδικα της ζωής»
Την Τετάρτη 10 Ιουλίου στις 8 το βράδυ η κεντρική ομιλήτρια, Jennifer Doudna, θα δώσει στο αμφιθέατρο του ΙΤΕ ομιλία που απευθύνεται στο ευρύ κοινό. Η ομιλία (στα Αγγλικά) έχει το εξαιρετικά ενδιαφέρον για όλους θέμα που βρίσκεται στο επίκεντρο της έρευνας και του δημόσιου ενδιαφέροντος “Genome Editing: Rewriting the Code of Life” – “Γονιδιακή Επεξεργασία: Ξαναγράφοντας τον Κώδικα της Ζωής”.
Εκτός από την Jennifer Doudna, ομιλητές θα είναι άλλοι επτά, επίσης διεθνούς εμβέλειας επιστήμονες οι: Dana Carroll (University of Utah, USA), Srinivasan Chandrasegaran (Johns Hopkins University, USA), Andrea Crisanti (Imperial College London, UK), Zoe Hilioti (Center for Research and Technology, CERTH, Greece), Maria Jasin (Sloan Kettering Institute, USA), Eva Nogales (UC Berkeley, USA), Erik Sontheimer (The University of Massachusetts Medical School, USA).
Το σύνολο των παρουσιάσεων καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεματολογίας που σχετίζεται με την ανάπτυξη και εφαρμογή διαφορετικών προσεγγίσεων επεξεργασίας του γονιδιώματος αλλά και με τις προσπάθειες διαμόρφωσης ηθικών κανόνων χρήσης της νέας αυτής τεχνολογίας. Σε 50 επιλεγέντες φοιτητές των διαλέξεων (προπτυχιακούς, μεταπτυχιακούς, διδακτορικούς) υψηλών ακαδημαϊκών επιδόσεων παρέχεται οικονομική υποστήριξη από το Ίδρυμα Ωνάση για την κάλυψη των εξόδων μετακίνησης και παραμονής τους.
Οι σεμιναριακές διαλέξεις “Ωνάση” διεξάγονται για δέκατη όγδοη χρονιά στο Ηράκλειο Κρήτης, με τη συνεργασία του Ιδρύματος Ωνάση και του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ). Αναφέρονται πάντοτε σε θέματα που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της έρευνας, γι’ αυτό και έχουν καθιερωθεί ως ο πλέον υψηλού επιπέδου θεσμός σε παγκόσμιο επίπεδο.