Τις επιπτώσεις του Μακεδονικού ζητήματος στην εσωτερική κοινωνικοπολιτική ζωή των βαλκανικών χωρών, από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι το τέλος του Ψυχρού Πολέμου –και, πιο συγκεκριμένα, τη λειτουργία του ως καταλύτη κι εργαστηρίου για την ανάδυση κι εμπέδωση του κρατικού αυταρχισμού σε παμβαλκανική κλίμακα θα μελετήσει ο Τάσος Κωστόπουλος, ερευνητής στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας.
Όπως έγραψε χθες η «Π», επιλέχθηκε για χρηματοδότηση από το ιδιαίτερα ανταγωνιστικό πρόγραμμα ERC Starting Grant, θα διαχειριστεί χρηματοδότηση ύψους 1,4 εκατομμυρίου ευρώ για πέντε χρόνια, προκειμένου να μελετήσει το παραπάνω θέμα μαζί με τη διεθνή ερευνητική του ομάδα.
Οι παραδοσιακές προσεγγίσεις του Μακεδονικού ζητήματος έχουν εστιαστεί κυρίως στις διπλωματικές διαστάσεις και τη διαπλοκή του με τις στρατηγικές επιδιώξεις των Μεγάλων Δυνάμεων, καθώς και στην αναμέτρηση των αντίζηλων βαλκανικών εθνικισμών για την επίμαχη περιοχή, τις συνειδήσεις και τη νομιμοφροσύνη του τοπικού πληθυσμού, αγνοώντας ή αποφεύγοντας να εξερευνήσουν τις συνέπειες αυτής της αντιπαράθεσης πάνω στην ίδια την εσωτερική ζωή των εμπλεκόμενων βαλκανικών χωρών.
Από τον 19ο αιώνα μέχρι τα τέλη του Ψυχρού Πολέμου κι ακόμη παραπέρα, ο εθνικισμός λειτούργησε ωστόσο ως ένα χρήσιμο εργαλείο, όχι μόνο για εδαφική επέκταση αλλά και για την προστασία του κοινωνικού καθεστώτος και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής στο εσωτερικό κάθε χώρας, παρέχοντας επιπλέον μια αμφίβολη νομιμοποίηση σ’ αυτό που αποκαλούμε σήμερα «βαθύ κράτος».
Ως κοινός παρονομαστής και μήλο της έριδας όλων σχεδόν των βαλκανικών εθνικισμών, το Μακεδονικό βρέθηκε συνήθως στην καρδιά αυτής της εργαλειοποίησης.