Κατάφεραν να δημιουργήσουν μία «ανόργανη» χλωροφύλλη και έγιναν εξώφυλλο σε επιστημονικό περιοδικό!
Ο καθηγητής Χημείας του Πανεπιστημίου Κρήτης, κ. Θανάσης Κουτσολέλος, μιλά στην «Π» για τη μελέτη του εργαστηρίου Βιοανόργανης Χημείας που παρουσιάστηκε από το περιοδικό Dalton Transactions (http://pubs.rsc.org/en/content/articlehtml/2018/dt/c8dt00380g).
«Δεδομένων των ενεργειακών και περιβαλλοντικών ζητημάτων που έχουν προκύψει από την εξάντληση των ορυκτών καυσίμων, το μέλλον της ενέργειας εντοπίζεται στην αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ιδιαίτερα της ηλιακής.
Ο ήλιος είναι η πιο άφθονη πηγή ενέργειας στη φύση, την οποία εάν κατορθώσουμε να την αξιοποιήσουμε αποτελεσματικά, θα είμαστε σε θέση να υπερκαλύψουμε τις ενεργειακές μας απαιτήσεις», τονίζει ο καθηγητής.
Εξηγεί πως η μίμηση των διαδικασιών που χρησιμοποιούν όλοι οι φωτοσυνθετικοί οργανισμοί κατά τη διεργασία της φωτοσύνθεσης, αποσκοπώντας στη μετατροπή της ηλιακής ενέργειας σε χημική, αποτελεί μια πρόκληση για την εξεύρεση νέων πηγών παραγωγής ενέργειας.
Η δημιουργία τέτοιων συστημάτων τεχνητής φωτοσύνθεσης είναι το αντικείμενο έρευνας πληθώρας ερευνητικών ομάδων.
Κατά τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης, το ενεργό κέντρο των φωτοσυνθετικών οργανισμών αποτελείται από αυτο-οργανωμένα μόρια χλωροφυλλών, τα οποία απορρο- φούν αποτελεσματικά την ηλιακή ακτινοβολία και τη μετατρέπουν σε χρήσιμη χημική ενέργεια.
«Πρόσφατες ερευνητικές μελέτες που έγιναν στο εργαστήριό μας αφορούν την αυτο-οργάνωση μορίων σε διακριτές δομές, χωρίς την επίδραση εξωτερικών παραγόντων.
Η αυτο-οργάνωση είναι μια διαδικασία που συναντάται πολύ συχνά στα φυσικά συστήματα και καθορίζει πολλές λειτουργίες που συντελούνται σε ζωντανούς οργανισμούς, μία εκ των οποίων είναι και η φωτοσύνθεση.
Η φύση γνωρίζει πολύ καλά πώς να σχεδιάζει και να ελέγχει την αυτο-οργάνωση βιολογικών μορίων για συγκεκριμένο σκοπό», αναφέρει ο κ. Κουτσολέλος.
H μελέτη αυτή του εργαστηρίου Βιοανόργανης Χημείας θεωρήθηκε πάρα πολύ σημαντική, έγινε αμέσως δεκτή από το περιοδικό Dalton Transactions και προτάθηκε να είναι το θέμα του εξώφυλλου του εν λόγου περιοδικού για την έκδοση του μήνα Μαΐου.
«Στην προκειμένη εργασία, εμπνευσμένοι από τη φύση δημιουργήσαμε συνθετικές ανόργανες ενώσεις (πολυοξείδια μέταλλων), την ανόργανη μορφή της χλωροφύλλης, οι οποίες έχουν την ικανότητα να αυτο-οργανώνονται υπό καθορισμένες συνθήκες.
Σκοπός μας ήταν να κατανοήσουμε τις διαμοριακές δυνάμεις/αλληλεπιδράσεις που καθορίζουν την αυτο-οργάνωση των μορίων, ώστε να μπορέσουμε να ελέγξουμε τη μορφολογία των δομών που σχηματίζονται, μιμούμενοι την αντίστοιχη ικανότητα της χλωροφύλλης», αναφέρει.
Σε ερώτηση της «Π» κατά πόσο απέχει η θεωρία από την πράξη, ο καθηγητής απαντά πως «θεωρούμε ότι η σύγχρονη έρευνα βρίσκεται κοντά στην αποτελεσματική αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας με την κατασκευή αποδοτικών συστημάτων μετατροπής της σε χημική ενέργεια. Με τους ρυθμούς που αναπτύσσεται στις μέρες μας η τεχνολογία θεωρούμε ότι δεν απέχει πολύ η στιγμή που ο καθένας θα δύναται να απολαύσει αυτά που μελετώνται στα εργαστήρια.
To εργαστήριο Βιοανόργανης Χημείας είναι σε αυτή την κατεύθυνση με σημαντικά αποτελέσματα και χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά προγράμματα, εθνικά και προσπαθεί … από την περιφέρεια. Οι επιτυχίες διαδέχονται η μια την άλλη! Αυτό είναι και η καλύτερη κινητήρια δύναμη αλλά και καταξίωση της σκληρής δουλειάς από όλα τα μέλη της ομάδας τα τελευταία σχεδόν τριάντα χρόνια».