Στο ντοκιμαντέρ, διάρκειας 45 λεπτών, παρουσιάζονται οι σημαντικότεροι σταθμοί στην ιστορική πορεία του νησιού, από την Επανάσταση του Δασκαλογιάννη (1770) μέχρι την Ένωση με την Ελλάδα (1913). Πραγματοποιήθηκαν γυρίσματα σε ιστορικούς τόπους και αξιοποιήθηκε σπάνιο αρχειακό υλικό (από το αρχείο του Εθνικού Ιδρύματος «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», τη Βουλή των Ελλήνων και τη συλλογή Ηλία Γιαννακάκη), το οποίο προσεγγίζεται με σύγχρονη τεχνική επεξεργασία που «ζωντανεύει» ακίνητες εικόνες. Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει το άγνωστο φιλμ με την καταγραφή της απόπειρας Κρητικών βουλευτών το 1912 να εισέλθουν στο ελληνικό κοινοβούλιο.
Στο ντοκιμαντέρ μιλούν οι Roderick Beaton, ομότιμος καθηγητής King’s College Λονδίνου, πρόεδρος Βρετανικής Σχολής Αθηνών, Ρέα Γαλανάκη, συγγραφέας, Λένα Διβάνη, συγγραφέας, πρ. καθηγήτρια Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών και Νικόλαος Παπαδάκης-Παπαδής, γενικός διευθυντής Εθνικού Ιδρύματος «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος». Το σενάριο και η σκηνοθεσία είναι του Ηλία Γιαννακάκη, αφηγητής είναι ο Κωνσταντίνος Καμάρας και επιστημονικοί σύμβουλοι οι Νικόλαος Παπαδάκης-Παπαδής και Γιώργος Κουκουράκης.
«Τιμή και χαρά να εκπροσωπώ σήμερα τον πρωθυπουργό στον επετειακό εορτασμό για τα 111 χρόνια της Ενώσεως της Κρήτης με την Ελλάδα που πέρα από το ιστορικό βάρος της συγκεκριμένης ημερομηνίας και της συγκεκριμένης επετείου, νομίζω ότι μας δίνει την ευκαιρία να αναρωτηθούμε και να ξανασκεφτούμε το πόσο μικρότερη θα ήταν η Ελλάδα χωρίς την Κρήτη» δήλωσε ο υπουργός επισημαίνοντας πως όλοι πρέπει «να δούμε και να ξανασκεφτούμε την διαχρονική και ιστορική συμβολή της Κρήτης στην ταυτότητα στον πολιτισμό, στην ιστορία, στην πολιτική της Ελλάδας και να σκεφτούμε επίσης ότι, η ολοκλήρωση της πατρίδας μας και του εθνικού κράτους ήτανε μία πορεία επίμονη και επίπονη διαδικασία».
Ο κ. Βορίδης τόνισε πως αυτές οι σκέψεις «μας οδηγούν στο να εκτιμάμε τις ταυτότητες και την συνεισφορά των τόπων στη συλλογική μας ταυτότητα, να φροντίζουμε να διατηρήσουμε αυτές τις ιδιαίτερες ταυτότητες και την ιδιαίτερη αξία του κάθε τόπου, γιατί αποτελούν στοιχείο του εαυτού μας, το συλλογικού μας εαυτού, της συλλογικής μας ταυτότητας αλλά και ταυτόχρονα να κατανοούμε την ανάγκη να είμαστε πάντα σε ετοιμότητα και εγρήγορση για να υπερασπιστούμε όλα αυτά που κερδήθηκαν με πάρα πολύ κόπο».
Κατά την παρουσία του στα Χανιά με την ευκαιρία της επετείου, ο υπουργός θα συναντηθεί με αυτοδιοικητικούς αλλά και τους ανθρώπους του ιδρύματος Ελευθέριος Βενιζέλος όπως και άλλους φορείς και ιδρύματα «τα οποία διατηρούνε ζωντανή την μνήμη την ιστορία και νομίζω ότι είναι σημαντικό να υπάρχει στήριξη σε φορείς όπως το Ελευθέριος Βενιζέλος, τέτοιον ταυτοτικών χαρακτηριστικών και τέτοιας συλλογικής μνήμης. Είναι σημαντικό να γίνονται ενισχύσεις και να είναι κατά το δυνατόν επαρκείς ώστε να μπορούν να συνεχίσουν να κάνουν το έργο τους».
Για τα 111 χρόνια από την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα και τις εορταστικές εκδηλώσεις ο δήμαρχος Χανίων Παναγιώτης Σημανδηράκης είπε πως πρόκειται «για σημαντική επέτειο η οποία ολοκληρώνει σταδιακά την εθνική πορεία προς τη σύγχρονη Ελλάδα και αναδεικνύει τη σπουδαία προσωπικότητα του εθνάρχη Ελευθερίου Βενιζέλου. Με το ντοοκιμαντέρ είναι μία ευκαιρία για να θυμηθούμε για να μάθουμε, να γνωρίσουμε καλύτερα την περίοδο εκείνη αλλά κυρίως να μπορέσουμε να εμπνευστούμε από τα παραδείγματα που εθνάρχη και να τα συσχετίσουμε με τις προκλήσεις του σήμερα».
Μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ που παρακολούθησαν εκπρόσωποι της πολιτικής, αυτοδιοικητικής ζωής της Κρήτης, στρατιωτικοί και επρόσωποι των Ενόπλων Δυνάμεων πλήθος κόσμου και μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας, ακολούθησε η αναγόρευση σε Εταίρους του Ιδρύματος Ελευθέριος Βενιζέλος του Μουσικού Γιώργου Καλούσης και του ζεύγους Μιχάλης και ΜΑρτίνας Κρασάκη. Ο κ. Καλούσης δώρισε στο ίδρυμα τα αντίγραφα φωτογραφιών της Έλενας Βενιζέλου με τη μητέρα του και παράλληλα παρέδωσε χειρόγραφα και αυτόγραφα της τα οποία διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση και το χαρτί και το μελάνι. Το ζεύγος Κρασάκη που όπως δήλωσε ο Μιχάλης Κρασάκης «λατρεύουμε και οι δύο τον Βενιζέλο», δώρησαν στο ίδρυμα «μία πρωτότυπη αργυροτυπία της κορυφαίας φωτογράφου Νέλλυς που απεικονίζει με εκπληκτική μαεστρία τον μεγάλο πολιτικό και είναι υπογεγραμμένη από το χέρι της. Την έχει πιστοποιήσει η ίδια με τις σφραγίδες της και είναι πάνω στο δικό της το χαρτί με την ανάγλυφη πάλη σφραγίδα της. Επίσης δωρίσαμε μία μικρότερη φωτογραφία του Βενιζέλου καθώς και μία μεγαλύτερη από τον Νικόλαο Ζωγράφο έναν πολύ σημαντικός φωτογράφο του μεσοπολέμου, εφάμιλλος της Νέλλης και όπως πιστεύω είναι από τα ωραιότερα πορτρέτα του μεγάλου μας πολιτικού».
Πριν την προβολή του Ντοκιμαντέρ στα γραφείου του Ιδρύματος Ελευθέριος Βενιζέλος πραγματοποιήθηκε συμβούλιο υπό την Προεδρία του προέδρου της Βουλής κ. Τασούλα ο οποίος διαδικτυακά συμμετείχε και όπως δήλωσε ο διευθυντής του Ιδρύματος Νικόλαος Παπαδάκης – Παπαδής, «Παρουσία των δημάρχων των νομών Ηρακλείου Ρεθύμνου Χανίων και του αντιπεριφερειάρχη Χανίων, ο πρόεδρος του Ιδρύματος, πρόεδρος της Βουλής κ. Τασούλας, ενημερώθηκε για το έργο μας και τις δράσεις, τον απολογισμό 2024 και τον προϋπολογισμό 2025 και όπως ανέφερε ο κ. Τασούλας, αναγνώρισε την ποιότητα του ιδρύματος και του έργου του. Όλοι επίσης σταθήκαμε στο κορυφαίο γεγονός που θα γίνει στις 19 Δεκεμβρίου οπότε το ίδρυμα θα αναγορευθεί από την Ακαδημία Αθηνών ως το Πολιτιστικό Ίδρυμα Κορυφαίος Θεσμός της Ακαδημίας Αθηνών».
Σύμφωνα με τον αντιπεριφερειάρχη Χανίων, αφενός το ίδρυμα θα στηριχθεί από την επίσημη πολιτεία για το έργο και τις δράσεις του αλλά είναι όπως τόνισε πολύ σημαντικό και αυτό κουβεντιάστηκα με τον πρόεδρο της Βουλής, πως: «…ζούμε σε μία περίοδο περίεργη, το Ίδρυμα δεν ευλογεί και δεν αγιοποιεί τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ούτε τον εξωραΐζει, άλλωστε δεν το έχει ανάγκη ο σπουδαίος αυτός άντρας. Εξάλλου κι ο ίδιος έλεγε ότι δεν είχε το αλάθητο, ο ίδιος έχει δηλώσει ότι στην πορεία του έχει κάνει πολλά λάθη. Από αυτό το σημείο όμως μέχρι το σημείο που παρατηρείται το τελευταία χρόνια με έναν έντονο αναθεωρητισμό από ορισμένους που θα ήθελαν να ξαναγράψουν την ιστορία, θέλει ιδιαίτερη προσοχή. Η παραχάραξη της ιστορίας είναι σίγουρο ότι θα μας δημιουργήσει πολλά προβλήματα στο μέλλον. Το Ίδρυμα Ελευθέριος Βενιζέλος αυτό κάνει, διερευνά φωτίζει ακόμα περισσότερο άγνωστες πηγές, πολύ σημαντικές για τη χώρα μας, διότι όπως ξέρουμε η σημερινή Ελλάδα διαμορφώθηκε τότε από εκείνη την περίοδο και καλό θα είναι το γνωρίζουν όλοι».