Συνάντησε τον άνδρα της ζωής της όταν αυτή ήταν 14 ετών, μαθήτρια της δευτέρας γυμνασίου, κι εκείνος ένας από τους πιο σημαντικούς Ελληνες ηθοποιούς, στα 52 του χρόνια.
Η Τζένη Κολάρου είδε τον Κρητικό ηθοποιό Λυκούργο Καλλέργη ένα μεσημέρι στο ασανσέρ γυρίζοντας από το σχολείο και τον ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα. Στις προτροπές του «Τζένη εγώ δεν κάνω για σένα, είμαι πολύ μεγάλος, βρες ένα παλληκάρι της ηλικίας σου” δεν απάντησε ποτέ και στα 22 της χρόνια τον παντρεύτηκε για να ζήσει μια συναρπαστική ζωή…
Η ζωή της με τον Λυκούργο Καλλέργη αποτυπώνεται στο βιβλίο της “Ανεκπλήρωτες επιθυμίες’’ το οποίο μαζί με το δεύτερό της βιβλίο «Οι προδομένες» παρουσιάζονται σήμερα στο Ηράκλειο.
Παρόλα αυτά, ένας και μοναδικός φόβος κυριαρχούσε στη ζωή της κι αυτός δεν ήταν άλλος από την απώλεια του συντρόφου της. Όμως ο φόβος ήταν ένας κι οι πηγές έμπνευσης από την προσωπικότητα του σημαντικού ηθοποιού πολλές.
Η ίδια δεν προβληματίστηκε ποτέ για το τι θα έφερνε η καθημερινότητα κι αν θα έφθειρε την εικόνα του. «Είναι δυνατόν» τονίζει «να με ρωτάτε, αν σε ηλικία 14 ετών ή στα 22 μου, που παντρευτήκαμε, να με προβλημάτιζε η καθημερινότητα και η εικόνα του Λυκούργου; Ήμουν ένα ερωτευμένο κορίτσι που πορεύτηκα με το ένστικτο. Κι αυτό δεν με ξεγέλασε».
Η Τζένη Καλλέργη στη συνέντευξή της στην “Π” μιλά ακόμα για τη μοίρα του Ιδρύματος Κοινωνικών-Ιστορικών Ερευνών «Σταύρος Καλλέργης», τον γιο της και τον εγγονό της Λυκούργο, την αγάπη που της εμφύσησε ο άντρας της για την Κρήτη και τις “Ανεκπλήρωτες επιθυμίες” της ζωής της.
“Πάντα με φόβιζε η απώλεια του αγαπημένου μου”
– Στο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα «Ανεκπλήρωτες επιθυμίες» αναφέρεστε στη σχέση σας με τον σύζυγό σας, τον μεγάλο Κρητικό ηθοποιό Λυκούργο Καλλέργη. Πώς γνωριστήκατε; Είχατε μια τεράστια διαφορά ηλικίας, 38 χρόνια. Πώς το διαχειριστήκατε εσείς αλλά κι εκείνος;
«Τον συνάντησα για πρώτη φορά ένα μεσημέρι στο ασανσέρ γυρίζοντας από το σχολείο και τον ερωτεύτηκα κεραυνοβόλα. Ήμουν τότε δεκατεσσάρων ετών, μαθήτρια της δευτέρας γυμνασίου. Έτυχε να μένουμε στην ίδια πολυκατοικία. Στο βιβλίο μου «Ανεκπλήρωτες επιθυμίες» αναφέρομαι λεπτομερώς. Όσο για τη διαχείριση της διαφοράς της ηλικίας, θα σας πω ότι δεν χρειάστηκε καμιά διαχείριση, γιατί δεν υπήρχε διαφορά. Εκείνος ήταν πολύ πιο νέος από την ηλικία του κι εγώ πολύ πιο ώριμη από τη δική μου. Ήμασταν λοιπόν συνομήλικοι».
– Τι σας φόβισε και τι σας ενέπνεε σ’ αυτή τη σχέση;
«Δεν φοβήθηκα τίποτα στη ζωή μου. Μάλλον όχι! Με φόβιζε πάντα η απώλεια του αγαπημένου μου. Αυτός ήταν ο μόνος φόβος μου στη ζωή. Όσο για το τι με ενέπνεε, αυτά ήταν πολλά. Ήταν η προσωπικότητα αυτού του άντρα, η σοφία του, η ηρεμία του, η τέχνη του, η δημοκρατικότητά του, ο διάλογος μαζί του, η πνευματικότητά του, η αρχοντιά του, ο δρόμος που διάλεγε για να συναντήσει το όραμα και πρωτίστως το ήθος του και η αξιοπρέπειά του. Όταν μια γυναίκα αποζητά αυτά από έναν άντρα στη ζωή, και όχι υλικά αγαθά, τότε η έμπνευση, η ευτυχία και η αρμονική συνύπαρξη είναι δεδομένα».
– Δεν σας προβλημάτισε ότι η καθημερινότητα θα έφθειρε την εικόνα ακόμα κι ενός σημαντικού ανθρώπου, όπως ήταν ο Λυκούργος Καλλέργης, με αποτέλεσμα ο χρόνος να δράσει καταλυτικά;
«Είναι δυνατόν να με ρωτάτε, αν σε ηλικία 14 ετών ή στα 22 μου, που παντρευτήκαμε, να με προβλημάτιζε η καθημερινότητα και η εικόνα του Λυκούργου; Ήμουν ένα ερωτευμένο κορίτσι που πορεύτηκα με το ένστικτο. Κι αυτό δεν με ξεγέλασε.
Ο Λυκούργος όμως που είχε την ωριμότητα, ασφαλώς τον προβλημάτιζε, το σκεφτόταν πολύ και συνέχεια μού έλεγε πριν παντρευτούμε: “Τζένη εγώ δεν κάνω για σένα, είμαι πολύ μεγάλος. Βρες ένα παλληκάρι της ηλικίας σου κ.ά.”. Η μοίρα όμως τα είχε γράψει αλλιώς. Όσο για την εικόνα του, μετά το γάμο μας, μπορώ να πω, όσο κι αν φανεί εγωιστικό, ότι ομόρφυνε περισσότερο στα μάτια όλων, ακόμα και των κακοπροαίρετων.
Είχε δίπλα του μια κοπέλα και μετά μια γυναίκα όμορφη, νέα, με σοβαρότητα, πνευματικότητα, πιστή και αφοσιωμένη, στοιχεία που διατήρησε όλα αυτά τα 38 χρόνια που ήταν μαζί του. Δεν είναι τυχαίο ότι σε κάθε δημόσια ομιλία του κατέληγε με τη φράση “Το έτερο ήμισυ και συμπαραστάτης μου στη ζωή ήταν πάντα η Τζένη. Ήταν το γούρι μου και η μούσα μου”».
“Άφησα πίσω μου ανεκπλήρωτες επιθυμίες, αλλά δεν μετανιώνω”
– Κάνετε λόγο για μια περιπετειώδη και συναρπαστική ζωή. Ποια είναι τα γεγονότα αυτά που έχουν «γράψει» περισσότερο;
«Δεν έχω να σας πω γεγονότα άσχημα για να καλύψω το «περιπετειώδη» που λέτε. Ίσως κάποιες απιστίες πριν από τον γάμο. Αλλά αυτά τα θυμάμαι τώρα και, πιστέψτε με, χαμογελάω. Το ταξίδι στη ζωή με τον Λυκούργο ήταν πρωτίστως συναρπαστικό, γιατί ήταν γεμάτο από θέατρο, γνώση, αδιάκοπη δουλειά, ταξίδια, συναντήσεις και συζητήσεις με ανθρώπους που έγραψαν ιστορία σ’ αυτόν τον τόπο. Θα’ θελα να είχα πολλές ζωές για να το ξαναζήσω».
– Γιατί δώσατε τον τίτλο «Ανεκπλήρωτες επιθυμίες» σ’ αυτό το βιβλίο το οποίο είναι μυθιστορηματική αυτοβιογραφία. Θεωρείτε ότι αφήσατε πίσω σημαντικά πράγματα για σας;
«Και βέβαια άφησα σημαντικά πράγματα πίσω. Επιθυμίες ανεκπλήρωτες που τις φέρνω τώρα μπροστά και πασχίζω να τις πραγματοποιήσω. Και για να εξηγούμαι και να μη παρεξηγούμαι. Ήταν δική μου επιλογή όλα αυτά τα χρόνια του γάμου μου ν’ αφήσω πίσω ανεκπλήρωτες επιθυμίες και δεν μετανιώνω γι’ αυτό. Κι οι επιθυμίες μου ήταν πάντα να παίξω κάποιους ρόλους στο θέατρο και να δώσω λίγο περισσότερο χρόνο στον εαυτό μου για να παράξω δικό μου συγγραφικό έργο. Τώρα ήρθε η στιγμή να τις πραγματοποιήσω».
Το Ίδρυμα
«Το Ίδρυμα “Σταύρος Καλλέργης” συστάθηκε το 1986. Ήταν η 10ετία που άρχιζε να εδραιώνεται η Δημοκρατία στην Ελλάδα και έδινε την ευκαιρία στους δημοκρατικούς, πνευματικούς ανθρώπους να εκφράσουν ανοιχτά τις αγωνίες τους, τις πολιτικές πεποιθήσεις τους και τις αναζητήσεις τους.
Η εμφάνιση τότε του κρυμμένου επί δεκαετίες αρχείου του Σταύρου Καλλέργη ήταν αυτό που έβαζε τις βάσεις για την επανεκτίμηση των σοσιαλιστικών ιδεών στην Ελλάδα. Μετά από πρόταση και πρωτοβουλία του ιστορικού Γιώργου Βαλέτα και μιας ομάδας προσωπικοτήτων, επιστημόνων και πολιτικών, συστάθηκε το Ίδρυμα Κοινωνικών – Ιστορικών Ερευνών «Σταύρος Καλλέργης».
Αυτοί οι άνθρωποι δεν έφτιαξαν ένα «Ίδρυμα Ωνάση» ή «Ίδρυμα Γουλανδρή». Η οικογένεια Καλλέργη χρήματα και πλούτο δεν διέθετε. Είχε άλλοτε χρήματα και κτήματα στην Αθήνα και στην Κρήτη. Αυτά όμως τα θυσίασε όλα ο Σταύρος Καλλέργης για τον «ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΗ» και για τον σοσιαλισμό. Έφτιαξαν, λοιπόν, ένα ίδρυμα κοινωνικών και ιστορικών ερευνών που δεν διέθετε κεφάλαια υλικά – χρήματα, αλλά πνευματικά, φιλοσοφικά, πολιτικά. Με αυτό το πνεύμα δραστηριοποιήθηκαν 32 χρόνια κι έκαναν σπουδαίο έργο.
Η οικονομική κρίση, οι κοινωνικές συνθήκες και ο παραγκωνισμός εμπνευσμένων προσωπικοτήτων οδήγησαν στην ανάγκη διακοπής των δραστηριοτήτων του Ιδρύματος.
Όσο για το αρχείο του Σταύρου Καλλέργη έχει γίνει δωρεά στο Μουσείο Μπενάκη. Επί 4 χρόνια ομάδα επιστημόνων των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου, το ταξινόμησε, το αρχειοθέτησε, το ψηφιοποίησε και ο ιστορικός Κωστής Καρπόζηλος ανέλαβε την επιμέλεια έκδοσής του σε βιβλίο. Το αρχείο είναι διαθέσιμο σε ψηφιακή μορφή από τα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη, στους επιστήμονες, ιστορικούς και ερευνητές του μέλλοντος».
– Το δεύτερό σας βιβλίο έχει τον τίτλο «Οι προδομένες». Ποιες είναι οι ηρωίδες του; Τι αποτέλεσε την πηγή έμπνευσης για αυτό το βιβλίο;
«Το χρωστούσα στις γυναίκες που ερωτεύτηκαν παράφορα και η μοίρα δεν ήταν τόσο καλή όπως μ’ εμένα. Γυναίκες που προδοθήκαν όχι από τους αγαπημένους τους αλλά από τη μοίρα, από τις συγκυρίες και από γεγονότα που δεν ήταν επιλογή τους. Πρόκειται για την ερωτική ιστορία τριών γυναικών. Τρεις ιστορίες που συνδέονται μεταξύ τους «εξ αίματος», αφού πρόκειται για τη γιαγιά, την εγγονή και τη δισέγγονη. Την έμπνευση και την ώθηση για να γράψω αυτό το βιβλίο μού την έδωσε ο Νίκος Καζαντζάκης με μία φράση του στην «Ασκητική»: «Δεν είσαι ένας. Είσαι στρατιές ολόκληρες……. Όταν αγαπάς ένας πρόγονος σπηλιώτης μουγκαλιέται». Ο Καζαντζάκης, μ’ αυτή τη φράση, μπορεί να πει κανείς ότι είναι ο πρώτος που ανακάλυψε το DNA. Μήπως λοιπόν οι ηρωίδες μου κουβαλούσαν την ίδια ερωτική κατάρα στο DNA τους; Οι αναγνώστες είμαι βέβαιη ότι θα δώσουν την απάντηση όταν διαβάσουν το βιβλίο».
“Έβαλα κι εγώ την Κρήτη στην ψυχή μου και την έκανα πατρίδα”
Η Κρήτη
– Ο Λυκούργος Καλλέργης αγαπούσε πολύ την Κρήτη. Ποια είναι η δική σας σχέση με το νησί;
«Είναι για μένα η κάλυψη του ελλείμματος της πατρίδας. Είχα αυτό το έλλειμμα μέχρι που παντρεύτηκα. Είμαι Αθηναία γκάγκαρη, που σημαίνει δεν έχω το αίσθημα της γενέτειρας πατρίδας όπως το έχουν όλοι οι άνθρωποι. Καλοκαίρια, Χριστούγεννα, Πάσχα, διακοπές όλοι φεύγουν από την Αθήνα για να πάνε στην «πατρίδα», όπως λένε. Στα χωριά τους. Εγώ ποτέ δεν είχα κάπου να πάω. Έτσι μ’ έναν άντρα Κρητικό και μάλιστα ερωτευμένο με την πατρίδα του, αγάπησα κι εγώ αυτόν τον τόπο, τον έβαλα στην ψυχή μου και τον έκανα πατρίδα μου. Τα 4 πρώτα χρόνια μετά το θάνατο του Λυκούργου ήρθα μόνο μια φορά. Μου ήταν αδιανόητο να έρθω στην Κρήτη χωρίς εκείνον. Πέρυσι και φέτος με την ευκαιρία του Πανελλήνιου Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου, που έγινε εδώ στο Ηράκλειο από τις 3-11 Φεβρουαρίου, και μετά από πρόταση που μου έγινε να είμαι μέλος της κριτικής επιτροπής, κάτι που αποδέχτηκα με χαρά, μου δίνεται η δυνατότητα να ξεπεράσω τη συναισθηματική φόρτιση, να ζήσω σαν Κρητικιά, να μείνω εδώ για μέρες, να δω φίλους και να χαρώ κι εγώ την Κρήτη».
Ο γιος κι ο εγγονός
– Ο γιος σας Σταύρος έχει κάποια σχέση με τις δραστηριότητες του πατέρα του ή έχει τη δική του πορεία; Κι ο εγγονός Λυκούργος;
«Ο Σταύρος Καλλέργης του Λυκούργου σπούδασε αεροναυπηγός στο Πανεπιστήμιο Imperial στο Λονδίνο, διοίκηση αεροπορικών εταιρειών και αερομεταφορές στο Πανεπιστήμιο Cranfield University και πήρε επίσης στο Λονδίνο πτυχίο πιλότου. Ασχολείται με το αντικείμενο της επιστήμης του και συγχρόνως ασκεί και τα καθήκοντά του ως πατέρας. Ο μικρός Λυκούργος είναι 10 χρονών, μαθητής της Δ’ Δημοτικού στο Αρσάκειο. Ένα παιδί πολύ χαρισματικό, γνήσιος απόγονος των Καλλεργών».
Σήμερα η παρουσίαση των βιβλίων της στο Ηράκλειο
Η παρουσίαση του συγγραφικού έργου της Τζένης Καλλέργη και των βιβλίων ‘’Ανεκπλήρωτες επιθυμίες’’ και “Οι Προδομένες” θα γίνει σήμερα, Δευτέρα, στις 7 το απόγευμα, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Πολύκεντρου Νεολαίας Δήμου Ηρακλείου (ισόγειο – Ανδρόγεω 2 – Ηράκλειο).
Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι: Σπύρος Καλλέργης, επιχειρηματίας, ο οποίος θα απευθύνει χαιρετισμό, Γιώργος Νικολακάκης, καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης, Θεόδωρος Παναγόπουλος, π. δικαστής-συγγραφέας. Την εκδήλωση, που θα συντονίσει η δημοσιογράφος Μαίρη Καρυωτάκη, οργανώνουν οι εκδόσεις Ωκεανός, το Πολύκεντρο Νεολαίας Δήμου Ηρακλείου και το βιβλιοπωλείο Αφροδίτη Γεωργαντωνάκη.