Στη βορειότερη κατοικημένη περιοχή της Ελλάδας, στο Ορμένιο Εβρου, χωριό στον Δήμο Ορεστιάδας, οι γιορτινές μέρες των Χριστουγέννων κυλούν πολύ διαφορετικά.
Ο Στράτος Βασιλειάδης, ο 38χρονος πρόεδρος της τοπικής κοινότητας, λέει στην «Καθημερινή» πως στο Ορμένιο ζουν μόνιμα περίπου 150 γυναίκες, 120 άνδρες και 30 παιδιά – εξ αυτών, μόνο τρία είναι κάτω των 8 ετών, και για αυτό στην περιοχή ένα θέμα που επανέρχεται διαρκώς στις συζητήσεις τους είναι η υπογεννητικότητα. Η πλειονότητα των κατοίκων του χωριού είναι άνω των 60 ετών, τονίζει. «Μη νομίζετε ότι εδώ έχει γιορτινό κλίμα όπως στις πόλεις», δηλώνει, «δεν έχουμε μαγαζιά να κάνουν τζέρτζελο». Οποια εορταστική δραστηριότητα οργανώνουν στην κοινότητα αυτές τις μέρες έχει στόχο να δώσει χαρά στα παιδιά, όπως εξηγεί ο κ. Βασιλειάδης.
«Βγαίνουν οι σύλλογοι και τραγουδούν τα τοπικά κάλαντα – ο σύλλογος των γυναικών τη μια μέρα, η ποδοσφαιρική μας ομάδα, Ακρίτας Ορμενίου, την άλλη, που είναι ο πιο ενεργός σύλλογός μας, στον οποίο βασιζόμαστε για τη ζωή του χωριού», τονίζει ο ίδιος. Από πέρυσι, όταν ο κ. Βασιλειάδης, ο οποίος σπούδασε μαθηματικός στη Θεσσαλονίκη και πρόσφατα γύρισε στο χωριό ως αγρότης, έγινε πρόεδρος της κοινότητας, στο Ορμένιο επανήλθε και μια ακόμη παράδοση. «Τη φωταγώγηση του χριστουγεννιάτικου δέντρου στην πλατεία την ξεκινήσαμε ξανά πέρυσι, έπειτα από χρόνια, βρήκαμε και χορηγούς, για να πάρουμε δώρα στα παιδιά», δηλώνει στην «Καθημερινή».
Με τη συμβολή των χορηγών αγόρασαν από ένα δώρο για κάθε παιδί. Τους τα έδωσαν πριν από μερικές μέρες στη γιορτή, όπου είχαν και dj, χόρεψαν, τραγούδησαν και άναψαν τα φώτα του δέντρου. Είναι μόνοι τους στο χωριό, τονίζει, σε 50 χιλιόμετρα απόσταση από την Ορεστιάδα, την πρωτεύουσα του δήμου. Το εορταστικό κλίμα του χωριού είναι απολύτως εσωτερική υπόθεση, εξαρτάται, όπως και όλα τα άλλα, από τους ίδιους. «Γενικώς είμαστε παρατημένοι», αναφέρει στην «Κ» ο κ. Βασιλειάδης, «όταν είσαι μακριά και δεν έχει πολύ κόσμο, δεν σου δίνουν σημασία».
Περίπατος στη γιορτινή Αθήνα του ’70
Την ίδια άποψη συμμερίζονται κάτοικοι όλων των περιοχών που βρίσκονται στις εσχατιές της Ελλάδας. Ο Σπύρος Φιλοκάλης, πρόεδρος της κοινότητας των Οθωνών, ενός νησιού του Ιονίου που αποτελεί το δυτικότερο σημείο της χώρας, λέει στην «Καθημερινή» πως η εικόνα του τόπου είναι πολύ διαφορετική τα Χριστούγεννα σε σχέση με το καλοκαίρι. Τον Αύγουστο στο νησί βρίσκονται μέχρι και 700 άτομα. Ορισμένοι είναι ντόπιοι που έρχονται για το καλοκαίρι από την Κέρκυρα ή από άλλα μέρη της Ελλάδας και του εξωτερικού. Αλλά οι περισσότεροι είναι περαστικοί που αράζουν στον «παράδεισο του Ιονίου» με τα σκάφη τους.
Τον χειμώνα στους Οθωνούς βρίσκονται γύρω στα 50 άτομα, με τους περισσότερους εξ αυτών να είναι συνταξιούχοι. «Οσοι δουλεύουν στο νησί κάνουν εργολαβίες ή είναι ψαράδες», αναφέρει. Πάντως παιδάκι δεν υπάρχει ούτε ένα. «Είναι πάνω από 10 χρόνια χωρίς παιδιά το νησί», σημειώνει ο κ. Φιλοκάλης. Παρ’ όλα αυτά, κάνουν ό,τι μπορούν για να φθάσει το πνεύμα των Χριστουγέννων και εκεί. Στόλισαν δέντρο στο νησί, στην κεντρική πλατεία. Το βράδυ της παραμονής έχουν λειτουργία. Ρίχνουν πυροτεχνήματα κι ύστερα μαζεύονται παρέες παρέες σε σπίτια συγγενικά. Οσοι δηλαδή μένουν στο νησί για τις διακοπές των Χριστουγέννων. Οι περισσότεροι, συμπληρώνει ο κ. Φιλοκάλης, τις γιορτές τις περνούν στην Κέρκυρα. Μόνο την περίοδο του κορωνοϊού είχε πολύ κόσμο στο νησί τα Χριστούγεννα, όταν όλοι έψαχναν καταφύγιο από την πανδημία.
«Είναι πάνω από 10 χρόνια χωρίς παιδιά το νησί», τονίζει ο Σπύρος Φιλοκάλης, πρόεδρος της κοινότητας των Οθωνών, όπου τον χειμώνα έχει γύρω στα 50 άτομα, κυρίως συνταξιούχους.
Το ανατολικότερο κατοικημένο σημείο της Ελλάδας, το γραφικό Καστελλόριζο με τα πολύχρωμα νεοκλασικά αρχοντικά, μπορεί να είναι γεωγραφικά αποκομμένο από την υπόλοιπη χώρα, αλλά τουλάχιστον έχει περισσότερους κατοίκους τον χειμώνα, κατά βάση λόγω του στρατού. «Ζούμε 600 άτομα εδώ – 200 Καστελλοριζιοί, 100 αλλοδαποί και οι άλλοι είναι από τον στρατό», λέει στην «Καθημερινή» ο δήμαρχος του νησιού, Νίκος Ασβέστης.
Παρ’ όλα αυτά, τα Χριστούγεννα πολλοί φεύγουν, με προορισμό κυρίως την Αθήνα και τη Ρόδο. «Δεν υπάρχουν εδώ καταστήματα ανοιχτά για να διασκεδάσουν», τονίζει ο δήμαρχος. «Στο Καστελλόριζο», συμπληρώνει, «δεν αισθάνονται το κλίμα των Χριστουγέννων, καθώς είμαστε ακρογωνιαίος λίθος, έχουμε θερμό κλίμα, είναι σχεδόν καλοκαίρι εδώ». Ωστόσο ο δήμος κάνει ό,τι μπορεί για να υπενθυμίζει στους κατοίκους ότι είναι Χριστούγεννα. Ενα φωτιζόμενο, κόκκινο έλκηθρο κι ένας τάρανδος άσπρος από το ψεύτικο χιόνι κοσμούν μια γωνιά του γραφικού λιμανιού. Αλλού υπάρχει μια φωτιζόμενη φάτνη και αστέρια, ένα καραβάκι, οι ξύλινες κολόνες που φωτίζουν έναν δρόμο του νησιού είναι διακοσμημένες από αγγελάκια που κρατούν τρομπέτες.
«Τις γιορτές νιώθουμε ακόμη πιο αποκομμένοι και είναι μέρες χαράς, για αυτό οι περισσότεροι φεύγουν από το νησί – αλλά όσα παιδιά μένουν εδώ λένε τα κάλαντα, πάνε στα σπίτια, είναι δύσκολος εδώ ο χειμώνας», λέει ο κ. Ασβέστης. «Για να παραμείνει ο κόσμος στο νησί», τονίζει, «θα πρέπει του χρόνου να ετοιμάσουμε την αίθουσα των πολιτιστικών εκδηλώσεων».
Νοικοκυριά με ένα άτομο
Και στη Γαύδο στόλισαν όσο μπορούσαν – λευκά, θερμά λαμπάκια κοσμούν πολλά από τα κτίρια του νησιού, βάρκες, σπίτια, πόρτες και παράθυρα, δέντρα αληθινά και ψεύτικα. «Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε χριστουγεννιάτικο πνεύμα – οι άνθρωποι που είναι απομονωμένοι, μόνοι τους, έχουν μια παραπάνω ανάγκη να νιώσουν τη φροντίδα του δήμου», αναφέρει στην «Καθημερινή» η δήμαρχος Λίλιαν Στεφανάκη. Κάποιοι από τους περίπου 60 μόνιμους κατοίκους φτιάχνουν κουραμπιέδες και μελομακάρονα – διατηρούν ορισμένα έθιμα, τονίζει η κ. Στεφανάκη. Αλλά τα περισσότερα νοικοκυριά αποτελούνται από ένα άτομο, συμπληρώνει. «Είναι περίεργη περίοδος για εμάς τα Χριστούγεννα – το νησί το καλοκαίρι έχει μέχρι και 3.000 άτομα τον Αύγουστο, τώρα όσοι είναι εδώ βρίσκονται μεταξύ τους στα καφενεία που είναι ανοιχτά». Τα τέσσερα παιδιά του νησιού –δύο πηγαίνουν στο δημοτικό και άλλα δύο στο γυμνάσιο– θα βγουν να πουν τα κάλαντα σε όλα τα σπίτια με τη δασκάλα τους, όπως κάθε χρόνο.
.
Αλλά φέτος υπάρχουν και άλλες δυσκολίες. Ο παπάς του νησιού είναι άρρωστος και συζητούν αν θα έρθει κάποιος από την Κρήτη για τη λειτουργία. «Δεύτερον και σημαντικότερο, παλεύουμε με το μεταναστευτικό», λέει στην «Καθημερινή» η κ. Στεφανάκη, καθώς οι αφίξεις συνεχίζονται σταθερά. «Πέρα από τις δυσκολίες της απομόνωσης, η ατμόσφαιρα δεν γίνεται να είναι εορταστική», δηλώνει. Τις προηγούμενες μέρες ανασύρθηκαν σοροί μεταναστών από τη θάλασσα. Κάθε άκρο της χώρας, συμπληρώνει η δήμαρχος, θέλει τη δική του φροντίδα. «Χρειάζεται στοχευμένη στρατηγική για να κρατηθεί το νησί και οι κάτοικοί του», τονίζει, «προσπαθούμε να κρατήσουμε το νοτιότερο άκρο της χώρας ζωντανό».
Πηγή: Καθημερινή