Η Αθήνα έχει αποφασίσει να θέτει ευθέως, με κάθε ευκαιρία και αφορμή και σε οποιοδήποτε περιβάλλον, τα ανοιχτά ζητήματα με την Τουρκία.
Αυτό έγινε και προχθες στην Άγκυρα, όπου ο Νίκος Δένδιας άνοιξε όλη την βεντάλια των ελληνοτουρκικών διαφορών, στην διάρκεια των κοινών δηλώσεων με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Αυτό που ακολούθησε, ξάφνιασε, καθώς η αντιπαράθεση και το πινγκ πονγκ ανάμεσα στους δύο υπουργούς Εξωτερικών, ούτε συνηθίζεται στην διπλωματία, ούτε το έχουμε ξαναδεί σε επίσημη συνάντηση, αυτού του επιπέδου, μεταξύ των δύο χωρών.
Ξεκάθαρο μήνυμα από Αθήνα
Το μήνυμα από ελληνικής πλευράς ήταν ξεκάθαρο και δεν αφορούσε μόνο την Τουρκία: Όταν γίνονται συνομιλίες, η Ελλάδα προβάλλει τις θέσεις χωρίς δισταγμό και φόβο. Πριν το ταξίδι Δένδια στην Άγκυρα, με βάση πληροφορίες από αρμόδιες πηγές, η Αθήνα δεν είναι διατεθειμένη να δεχτεί προκλήσεις καθ’ οποιονδήποτε τρόπο και θα παρουσιάζει τις θέσεις της «ακόμα κι αν η Τουρκία κάνει πως δεν καταλαβαίνει».
Τα όσα διαδραματίστηκαν on camera επιβεβαιώνουν αυτή την πρόθεση, ενώ κυβερνητικές πηγές σημείωναν ότι η έκφραση των διαφωνιών δημοσίως και με ειλικρίνεια, θα μπορούσε να λειτουργήσει εκτονωτικά στην ένταση των τελευταίων μηνών. Οι διαφορές με την Τουρκία είναι γνωστές και το να κρύβονται οι δυο πλευρές πίσω από το δάκτυλο τους δεν έχει οδηγήσει πουθενά.
Ο κ. Δένδιας δεν μπορούσε να αφήσει αναπάντητα τα όσα είπε ο κ. Τσαβούσογλου για την Θράκη και ούτε μπορούσε να κρύψει κάτω από το χαλί την επιθετική στάση της Τουρκίας σε θέματα εθνικής κυριαρχίας.
Ερώτημα αποτελεί η συνέχεια μετά τα όσα έγιναν χθες. Η διατήρηση ανοικτών διαύλων επικοινωνίας με την Τουρκία και η εμπέδωση θετικού κλίματος που θα επιτρέψει τη μείωση των εντάσεων και την υιοθέτηση μιας θετικής ατζέντας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ήταν και παραμένει επιλογή της Αθήνας.
Ακόμα κι αν για διαφορετικούς λόγους οι δύο πλευρές θέλουν να συνεχιστεί ο διάλογος, μέσω των διερευνητικών επαφών, είναι δύσκολη οποιαδήποτε πρόβλεψη για το αν μπορεί να οδηγήσει κάπου αυτή η τακτική.
Από τη στιγμή, μάλιστα, που οι δυο πλευρές δεν φαίνεται να έχουν κανένα σημείο επαφής στα κρίσιμα ζητήματα και με την Τουρκία να εκφράζει αναθεωρητικές απόψεις. Η Αθήνα ξέρει ότι η δική της θέση υπέρ του διαλόγου και της επικοινωνίας με την Άγκυρα δεν αρκεί και θέτει ένα βασικό όρο για την συνέχεια: τον εκατέρωθεν σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου.
Όπως δήλωσε χθες ο κ. Δένδιας, αν απειλούνται κυριαρχικά μας δικαιώματα, οι κυρώσεις που βρίσκονται στο τραπέζι της ΕΕ θα ενεργοποιηθούν. Η Τουρκία θέλει να αναγάγει όλες τις διαφορές σε διμερείς και όπως είπε ο κ. Τσαβούσογλου να ξεκινήσει έναν διάλογο εφ’ όλης της ύλης. Αυτό το έχει αποκρούσει πολλές φορές η Αθήνα και δεν υπάρχει καμία διάθεση να αλλάξει στάση.
Απομακρύνεται το ενδεχόμενο συνάντησης Μητσοτάκη -Ερντογάν
Πάντως, σε αυτό το κλίμα απομακρύνεται το ενδεχόμενο μιας συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν. «Σε τέτοιες καταστάσεις τα πράγματα κινούνται βήμα-βήμα», όπως αναφέρουν συνεργάτες του πρωθυπουργού και συμπληρώνουν ότι απαιτείται αποκλιμάκωση, μείωση της έντασης και «μια τέτοια συνάντηση θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί όταν οι συνθήκες είναι κατάλληλες».
Πώς ξεκίνησε η on camera ρήξη
Ενώ η συνέντευξη Τύπου προδιαγραφόταν ότι θα κυλήσει ομαλά, μια φράση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου πυροδότησε την αντίδραση Δένδια. Ο Τούρκος ΥΠΕΞ, μετά τις συνήθεις αβρότητες, μίλησε για «τουρκική μειονότητα» στην Ελλάδα, υποστηρίζοντας πως αν θέλουν να «αυτοπροσδιορίζονται ως Τούρκοι, αυτό είναι πάνω από συνθήκες».
Ο Ελληνας υπουργός απάντησε αμέσως. Αφού ανταπέδωσε τα κομπλιμέντα του «φίλου Μεβλούτ», άρχισε να… πυροβολεί, απαντώντας με ευγένεια μεν, αλλά με ψυχρά επιχειρήματα.
Ο Τσαβούσογλου ανταπάντησε, υποστηρίζοντας ότι προκλήθηκε από τον Ελληνα ομόλογό του, και εν συνεχεία επήλθε γενικευμένη αντιπαράθεση μπροστά στις κάμερες και τα έκπληκτα μάτια των εκπροσώπων των ΜΜΕ.