Στη συνάντηση- θρίλερ με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και τη συνεργασία τους, κατά την περίοδο της κρίσης χρέους στην Ελλάδα μίλησε ο Ευάγγελος Βενιζέλος το βράδυ της Τρίτης (2/1) στην εκπομπή της ΕΡΤ «Στο Κέντρο» με τον Γιώργο Κουβαρά.
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Παπανδρέου αναφέρθηκε αρχικά στη στρατηγική συνάντηση, την καταλυτική με τον Σόιμπλε, σε ένα γεύμα εργασίας ανεπίσημο, σε ένα μεταμοντέρνο γιαπωνέζικο εστιατόριο εκεί όπου συμφωνήθηκε η πορεία προς το δεύτερο πρόγραμμα, αλλά και στη συζήτηση περί Grexit στο υπόγειο ξενοδοχείου στην Πολωνία, που περιγράφονται και στις «Εκδοχές πολέμου» του Ευάγγελου Βενιζέλου, ένα βιβλίο που αφηγείται γεγονότα από το 2009 έως το 2022.
Παράλληλα ο κ. Βενιζέλος χαρακτήρισε τη σχέση του με τον Γερμανό πρώην υπουργό Οικονομικών της κυβέρνησης Μέρκελ «μια σχέση ουσιαστική και ειλικρινής», ενώ περιέγραψε τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα που θα είχε ένα ενδεχόμενο Grexit.
«Αρχές Ιουλίου του ’11. Την πρώτη εβδομάδα γίνεται η πρώτη μου ανεπίσημη επίσκεψη στο Βερολίνο, με τον Γιώργο Ζανιά και τον Πέτρο Χριστοδούλου. (…) Κάνουμε τη συνάντηση με τους Γερμανούς βιομηχάνους και στη συνέχεια τη στρατηγική συνάντηση, την καταλυτική με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, σε ένα γεύμα εργασίας ανεπίσημο, σε ένα μεταμοντέρνο γιαπωνέζικο εστιατόριο. (…) Εκεί στην πραγματικότητα συμφωνούμε με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, την πορεία προς το δεύτερο πρόγραμμα και την έννοια του χρέους, την έννοια του κουρέματος του χρέους», δήλωσε αρχικά ο κ. Βενιζέλος.
«Το βασικό θέμα ήταν αν εμείς θέλουμε να μείνουμε στο ευρώ και αν μείνουμε αν μπορούμε να αναλάβουμε την ευθύνη με ότι αυτό συνεπάγεται. Δεν υπήρξε απειλή. Υπήρξε η ερώτηση, θέλετε να είστε στην ευρωζώνη. Πρέπει να διορθώσουμε τα προβλήματα του προγράμματος και να πάμε σε ένα άλλο σωστό πρόγραμμα. Με μεγαλύτερο δάνειο, με πληρέστερους όρους, με μεγαλύτερη διάρκεια και κυρίως με κούρεμα του χρέους», συνέχισε.
«Τότε για πρώτη φορά διαπιστώνω πόσο μεγάλη σημασία δίνει ο κ. Σόιμπλε στην ανάγκη να εισαχθούν νομοθετικά οι λεγόμενες ρήτρες συλλογικής δράσης, που σημαίνει ότι όταν εκδίδεται ένα ομόλογο, οι ομολογιούχοι συγκροτούν μια κοινότητα, μια ένωση προσώπων που αποφασίζει κατά πλειοψηφία για την τύχη του ομολόγου και για τη σχέση με τον εκδότη. (…) Παραδόξως εμείς στην ελληνική νομοθεσία, δεν είχαμε ποτέ αυτή την ρήτρα συλλογικής δράσης. Αλλά και άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν είχαν τη ρήτρα αυτή έως ότου την εφαρμόσαμε εμείς για πρώτη φορά για να πάμε στο κούρεμα του χρέους. Την εφαρμόσαμε αναδρομικά. Αυτό ήταν η μεγάλη νομική απόφαση και αυτό τώρα πια έχει καταστεί κανόνας υποχρεωτικός για όλα τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης».
Για τη συζήτηση περί Grexit στο υπόγειο ξενοδοχείου στην Πολωνία, ο κ. Βενιζέλος ανέφερε μεταξύ άλλων: «Αναζητήσαμε έναν χώρο, μας είπαν οι υπεύθυνοι του ξενοδοχείου ότι μπορούμε να κατέβουμε στο δεύτερο υπόγειο, όπου υπήρχε ένα μπαρ, ένα κλασικό για την πόλη μπαρ, το οποίο ήταν κλειστό. Ήταν σκοτεινά, ανάψαμε ένα φως, άρα υπήρχε μια συνθήκη η οποία ήταν αρκετά απειλητική γιατί υπήρχε ημίφως. Καθίσαμε σε μια γωνιά υπήρχε ένα τραπέζι του μπαρ, ένας μικρός καναπές στον οποίο κάθισαν οι δύο Γερμανοί, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και ο Γκέρκ Άσμουσεν. Πάντα το σχήμα ήταν ένας συν ένας και από την άλλη μεριά, σε δύο μικρές πολυθρόνες καθίσαμε ο Γιώργος Ζανιάς και εγώ. Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ήταν αρκετά ταχύς και άμεσος, ευθύς, χωρίς προλόγους. «Ας συζητήσουμε την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ», ήταν η χαρακτηριστική φράση. Άρα έθεσε το ζήτημα αμέσως στο τραπέζι και άρχισε ένα γκραν γκινιόλ, το οποίο κράτησε 90 λεπτά. Ο Σόιμπλε με τη βοήθεια του Άσμουσεν μας ανέπτυξε το επιχείρημα πόσο ευνοϊκό θα ήταν για την Ελλάδα να αποχωρήσει προσωρινά υποτίθεται από το ευρώ και όταν ανακάμψει, όταν ξανά αποκτήσει τις προϋποθέσεις συμμετοχής στην ευρωζώνη, το βλέπουμε».
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος περιέγραψε τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα που θα είχε ένα ενδεχόμενο Grexit και την απάντηση που έδωσε στον Σόιμπλε όταν του ανακοίνωσε το σχέδιο της ΕΕ:
«Είχαν προετοιμάσει ένα σχέδιο, ότι δεν χρειάζεται ανησυχία, οι πολίτες θα μπορούν να παίρνουν από το ΑΤΜ ένα μικρό ποσό, 50 ευρώ, κάθε εβδομάδα για τις στοιχειώδεις δαπάνες, θα υπήρχε διακοπή των εμπορικών συναλλαγών και με τη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος, αλλά η ΕΕ θα φρόντιζε για την οργάνωση μιας αερογέφυρας για μεταφορά αγαθών που δεν τα βρίσκει κανείς στην ελληνική παραγωγή, για την μεταφορά φαρμάκων, άρα μιλάμε για μια συνθήκη πολεμική. Του απάντησα αμέσως ότι αυτό δεν μπορούμε να το κάνουμε δεκτό γιατί θα είναι τραγικό για την κοινωνική συνοχή, απειλητικό για τη δημοκρατία και το κράτος Δικαίου και επιπτώσεις στην ευρωζώνη που κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει.
Η Ελλάδα θα πήγαινε στην εποχή των Παγετώνων. Τα πλεονεκτήματα μιας εξόδου από το ευρώ είναι χιλιοειπωμένα. Βεβαίως θα είχαμε νομισματική κυριαρχία, θα μπορούσαμε να οργανώσουμε μια σειρά υποτιμήσεων του νέου εθνικού νομίσματος, της νέας δραχμής. Δεν θα χρειαζόταν καν να πάρουμε την πρωτοβουλία υποτιμήσεων, διότι θα πηγαίναμε σε μια διαρκή, καθημερινή περιδίνηση του νέου νομίσματος, δηλαδή σε υποτιμήσεις που θα μας επέβαλε η αγορά. Αυτό θα εξανέμιζε την αξία των καταθέσεων, οι οποίες θα είχαν μετατραπεί από καταθέσεις σε ευρώ σε καταθέσεις σε νέα δραχμή. Θα εξανέμιζε την αξία των ακινήτων, θα άλλαζε την αγορά εργασίας υπό την έννοια της φθήνιας.
Θα έκανε δελεαστικές κάποιες επενδύσεις εντάσεως εργασίας στη χώρα μας, αλλά με ταπεινωτικούς μισθούς, με πολύ μικρή αγοραστική δύναμη, άρα μιλάμε για άλλο επίπεδο οικονομίας, αγοράς, μισθών και άλλο επίπεδο ζωής. Μιλάμε για μια άλλη χώρα. Αυτό δεν μπορούσε να γίνει δεκτό. Ήταν η ανατροπή του εθνικού οράματος και της εθνικής στρατηγικής που μας έβαλε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μας κράτησε στη Δύση».
Σε ότι αφορά στη συμμετοχή του στο τελευταίο Eurogroup και τη σχέση του με τον Σόιμπλε ο κ. Βενιζέλος σημείωσε: «Ήταν μια σχέση ουσιαστική και ειλικρινής. Στο τελευταίο λοιπόν Eurogroup, στο οποίο μετείχα τον Μάρτιο, μετά την ολοκλήρωση της παρέμβασης στο χρέος και λίγο πριν τις εκλογές, είχαμε μια ιδιωτική συνομιλία, μια προσωπική συνομιλία με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στο περιθώριο του Eurogroup και του είπα τότε «σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την ειλικρίνειά σου και γιατί μείνατε πιστός σε όλα όσα συμφωνήσαμε». Μπορεί να συμφωνούσαμε δύσκολα, αλλά αυτά που συμφωνούσαμε τηρούνταν και κυρίως υπήρχε μία ειλικρίνεια στις σχέσεις μας. Και τότε, με το ιδιόρρυθμο αλλά υπαρκτό χιούμορ του, μου απάντησε ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ότι «κοίταξε, δεν σου είπα πολλά ψέματα επειδή συζητούμε μεταξύ μας στα αγγλικά και ως εκ τούτου έχουμε περιορισμένες εκφραστικές δυνατότητες. Εάν μιλούσαμε στα γερμανικά, θα σου είχα πει πάρα πολλά ψέματα».