Σε μια ιστορική συμφωνία με αντιδράσεις κατέληξε η ελληνική πλευρά με τους Σκοπιανούς, από την οποία προέκυψε το νέο όνομα «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» ή Severna Makedonija και χρήση του ονόματος για όλες τις χρήσεις (erga omnes).
Ο πρωθυπουργός της γείτονος χώρας, ανακοίνωσε επίσημα το νέο όνομα σε διάγγελμά του λίγο μετά τις 7:30 το απόγευμα, ενώ ο Αλέξης Τσίπρας πραγματοποίησε διάγγελμα από το Μέγαρο Μαξίμου λίγο μετά τις 8:00.
Ως απόλυτο ηγέτη και ρυθμιστή σταθερότητας στα Βαλκάνια θέλησε να παρουσιάσει τον εαυτό του ο Αλέξης Τσίπρας στο χθεσινό διάγγελμά του, τονίζοντας πως η αλλαγή του ονόματος των Σκοπίων ήταν αποτέλεσμα της πίεσής του προς τον Σκοπιανό πρωθυπουργό.
Ο Έλληνας προωθυπουργός υποστήριξε πως οι γείτονές μας, μέσα από την πίεση που τους ασκήθηκε από την Ελλάδα κατάλαβαν τα συμφέροντά τους και να υπαναχώρησαν. Νωρίτερα, ωστόσο, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς είχε παρατηρήσει πως ο πρωθυπουργός των Σκοπίων ήταν εκείνος που επέλεξε την τελική ονομασία.
Ο Αλέξης Τσίπρας χαρακτήρισε τη συμφωνία ως «εθνική νίκη» της χώρας και «ιστορική ευκαιρία», για να κλείσει οριστικά μια διένεξη χρόνων και να ανοίξει ένα παράθυρο αλληλεγγύης, φιλίας και συνεργασίας.
Ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε πως ως πρωθυπουργός της χώρας υπερασπίστηκε όλες τις κόκκινες γραμμές της, έτσι όπως διαμορφώθηκαν τα τελευταία είκοσι χρόνια. Ο πρωθυπουργός υποστήριξε πως ανάμεσα στις νίκες της Ελλάδας από τη συμφωνία εντάσσονται οι αλλαγές του προσδιορισμού στον όρο «Μακεδόνας» για τους Σκοπιανούς, αλλά και η πλήρης δέσμευση του πρωθυπουργού των Σκοπίων να αφαιρεθούν από το Σύνταγμα της γείτονος χώρας όλες οι αλυτρωτικές αναφορές, ακόμα και οι έμμεσες.
Η ιστορική συμφωνία αναμένεται να δρομολογήσει σημαντικές πολιτικές εξελίξεις, προκαλώντας κλυδωνισμούς στην κυβέρνηση, κυρίως αναφορικά με τη στάση των κυβερνητικών της εταίρων. Άμεση ήταν η αντίδραση και του προέδρου της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κυριάκου Μητσοτάκη για τη συμφωνία, ο οποίος αναμένεται να συναντήσει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για πλήρη ενημέρωση σήμερα το πρωί.
Αναφέρεται ότι στα βασικά σημεία της συμφωνίας ως γλώσσα αναγνωρίζεται η «μακεδονική», σύμφωνα όμως με τις υποδείξεις του ΟΗΕ και με την υποσημείωση ότι η «Βόρεια Μακεδονία» αναγνωρίζει στο πλαίσιο της συμφωνίας πως πρόκειται για γλώσσα νότιας σλαβικής προέλευσης. Σε σχέση με την εθνικότητα ισχύει ο όρος Macedonian/citizen of the Republic of North Macedonia, με τη ρητή αναφορά ότι ο λαός αυτής της χώρας δεν σχετίζεται με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
Αδιευκρίνιστα, παρ’ όλα αυτά, παραμένουν πολλά σημεία της συμφωνίας.
Τι είπε στον Πρόεδρο
Μόνος του από το Μέγαρο Μαξίμου βγήκε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, προκειμένου να μεταβεί στο γειτονικό προεδρικό μέγαρο για να ενημερώσει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τη συμφωνία με τα Σκόπια.
«Έχουμε λοιπόν συμφωνία» ανέφερε ο Αλέξης Τσίπρας στον Προκόπη Παυλόπουλο, υποστηρίζοντας ότι οι «γείτονες αναλαμβάνουν την υποχρέωση συνταγματικής αναθεώρησης για να αλλάξουν τη συνταγματική τους ονομασία».
«Το σημαντικότερο είναι ότι έχουμε αλλαγές και στο σύνταγμα της FYROM για να αλλάξουν και τα στοιχεία που εκπέμπουν αλυρωτισμό αλλά το σημαντικότερο όλων κατ’ εμέ είναι ότι με αυτή τη συμφωνία διασφαλίζεται η πολιτιστική κληρονομιά και παρακαταθήκη της ελληνικής Μακεδονίας» επισήμανε ο Αλέξης Τσίπρας. «Είναι πολύ σημαντικό, διότι στο παρελθόν υπήρξαν κάποιοι που προσπάθησαν να οικειοποιηθούν την αρχαία ελληνική κληρονομιά της Μακεδονίας» συνέχισε.
Όπως ανέφερε ο πρωθυπουργός χαρακτηριστικά, η συμφωνία θα κυρωθεί από τη Βουλή των Ελλήνων αμέσως μετά τη συνταγματική αναθεώρηση στα Σκόπια.
«Θα πρέπει πρώτα η συμφωνία, η καλή συμφωνία, να υλοποιηθεί από τους γείτονές μας για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε κι εμείς» τόνισε ο κ. Τσίπρας.
«Είναι καλή η συμφωνία» δήλωσε από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος για να προσθέσει:
«Περιλαμβάνει συνταγματική αναθεώρηση και erga omnes. Είναι μία καλή συμφωνία που έχει θέσει προϋποθέσεις και πληροί τους όρους που έθεσε η Ελλάδα. Πλέον, εναπόκειται στην πρώην γιουγκολασβική δημοκρατία της μακεδονίας να κάνει πράξη όσα δεσμεύτηκε και ότι θέλει να προχωρήσει η καλή σχέση γειτονίας με την Ελλάδα».
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας υποστήριξε πως η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να υπογράψει μια συμφωνία που θα εναντιώνεται στο Σύνταγμα της χώρας και δεν θα σέβεται την ιστορία, την πολιτισμική της κληρονομιά, αλλά και την κληρονομιά της αρχαίας Μακεδονίας.
Συλλαλητήριο
Νέο μεγάλο συλλαλητήριο στις Πρέσπες προετοιμάζεται από τους Πολιτιστικούς Συλλόγους Μακεδονίας, το οποίο μάλιστα θα πραγματοποιηθεί την ημέρα ανακοίνωσης του προσύμφωνου για τη συμφωνία.
Οι χειρισμοί του πρωθυπουργού έχουν προκαλέσει την οργή κατοίκων της Μακεδονίας, που θεωρούν ότι ο Αλέξης Τσίπρας δεν σεβάστηκε την ιστορία και τον πολιτισμό της χώρας του. Στόχος των διοργανωτών είναι να συγκεντρωθεί κόσμος από όλη την Ελλάδα στο συλλαλητήριο για τη Μακεδονία την ημέρα υπογραφής της συμφωνίας, στο σημείο όπου θα διεξαχθεί η συνάντηση Τσίπρα και Ζάεφ.
Όπως είπε χαρακτηριστικά, μιλώντας στον ΣΚΑΪ, ο πρόεδρος των πολιτιστικών συλλόγων Μακεδονίας Γιώργος Τάτσιος «όπου θα ανακοινωθεί το προσύμφωνο θα είμαστε όλοι εκεί, είτε Πρέσπες είτε οπουδήποτε αλλού».
Τα βήματα μετά τη συμφωνία
Μια σειρά από συγκεκριμένα βήματα πρέπει να ακολουθηθούν ως την επίσημη κύρωση της συμφωνίας. Ειδικότερα, απαιτείται κύρωση της συμφωνία από τη Βουλή των Σκοπίων. Η ελληνική κυβέρνηση από την πλευρά της θα πρέπει να ενημερώνει με επιστολή της την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ ότι ενθαρρύνει την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της “Βόρειας Μακεδονίας” με το ΝΑΤΟ υπό την προϋπόθεση ότι έχει πραγματοποιηθεί συνταγματική αναθεώρηση.
Στη συνέχεια πραγματοποιείται Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών στις Βρυξέλλες και Σύνοδος Κορυφής, για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων παρά τις ενστάσεις Γαλλίας και Ολλανδίας.
Τον Ιούλιο αναμένεται Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ, όπου θα δοθεί πρόσκληση ένταξης στη Βόρεια Μακεδονία υπό την αίρεση της πραγματοποίησης συνταγματικής αναθεώρησης. Ο πρωθυπουργός Ζάεφ οφείλει να στείλει επιστολή στις χώρες που έχουν αναγνωρίσει το όνομα “Δημοκρατία της Μακεδονίας” ότι στο εξής ισχύει το όνομα Severna Makedonija στις διμερείς σχέσεις και στα διεθνή fora.
Στο διάστημα από τον Ιούλιο μέχρι τον Δεκέμβριο 2018 η κυβέρνηση Ζάεφ θα πρέπει να πραγματοποιήσει δημοψήφισμα και αν το αποτέλεσμα είναι θετικό, θα προχωρήσει στη συνταγματική αναθεώρηση. Αφού ολοκληρωθούν συνολικά οι διαδικασίες, θα έρθει η συμφωνία στο ελληνικό κοινοβούλιο για κύρωσή της από την ελληνική Βουλή και ταυτόχρονη κύρωση ένταξης της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ.
Ο Καμμένος δεν ψηφίζει, αλλά δεν αφήνει το υπουργείο
Ούτε ψηφίζει συμφωνία με τον όρο Μακεδονία, ούτε όμως και παραιτείται από τη θέση του ο κυβερνητικός εταίρος του Αλέξη Τσίπρα και υπουργός Εθνικής Άμυνας, Πάνος Καμμένος.
Ο πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων διαμήνυσε χθες ότι το κόμμα του δεν μπαίνει σε καμία διαπραγμάτευση αναφορικά με το όνομα των Σκοπίων και δεν πρόκειται να ψηφίσει καμία ονομασία που να περιέχει τον όρο «Μακεδονία» ανεξάρτητα από τους πρόσθετους όρους της συμφωνίας.
Ο Πάνος Καμμένος μάλιστα, αν και απέκλεισε σε όλους τους τόνους την απομάκρυνσή του από την κυβέρνηση, έθεσε εσωτερικό θέμα κομματικής πειθαρχίας, τονίζοντας πως όποιος από τους βουλευτές του υπερψηφίσει τη σχετική συμφωνία όταν έρθει στη Βουλή θα διαγραφεί από βουλευτής και δεν θα είναι υποψήφιος στις επόμενες βουλευτικές εκλογές.
Ο κ. Καμμένος επιπρόσθετα υποστήριξε πως η συμφωνία δεν υπάρχει στην ουσία της, αφού δεν πρόκειται να περάσει από δημοψήφισμα της γείτονας χώρας, ενώ συνολικά για την κύρωσή της θα χρειαστεί διάστημα τουλάχιστον ενός έτους.
Σε μια προσπάθειά του να στρέψει τα βλέμματα σε άλλο επίπεδο, ο πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων έκανε σαφές ότι πρωταρχική σημασία για το κόμμα του είναι η καθαρή έξοδος από τα Μνημόνια και σε αυτήν προσανατολίζεται κατά κύριο λόγο. Ο πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων τόνισε παράλληλα ότι επίκειται η ψηφοφορία στη Βουλή για το νέο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα ώστε στις 21 Ιουνίου να ληφθεί απόφαση για το χρέος και στη συνέχεια στις 20 Αυγούστου, η χώρα να βγει από το Μνημόνιο.
Οι δηλώσεις Καμμένου πάντως προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις εντός του κόμματός του, με τον βουλευτή των Ανεξάρτητων Ελλήνων Δημήτρη Καμμένο σε δηλώσεις του στον ΣΚΑΪ, έκανε λόγο για «μεγαλειώδη εθνική ήττα». Ο συνάδελφός του, βουλευτής των Ανεξάρτητων Ελλήνων, Κώστας Κατσίκης, παράλληλα, εμφανίστηκε αρκετά επιφυλακτικός, υποστηρίζοντας με δηλώσεις του στον ANT1 ότι δεν ξέρει «αν πρέπει να περιμένουμε συνολική συμφωνία για το Σκοπιανό».
Από την πλευρά του ο βουλευτής και τομεάρχης Εξωτερικών της Νέας Δημοκρατίας Γιώργος Κουμουτσάκος καυτηρίασε το γεγονός, υποστηρίζοντας ότι εντός της κυβέρνησης υπάρχει σοβαρό πρόβλημα συνοχής για το Σκοπιανό.
Ο πρόεδρος των Πολιτιστικών Συλλόγων Μακεδονίας, Γιώργος Τάτσιος, επιπρόσθετα, μιλώντας στον ΣΚΑΪ, δήλωσε πως την ημέρα της υπογραφής της προσυμφωνίας στις Πρέσπες, θα πραγματοποιηθεί μεγαλειώδες συλλαλητήριο.