Η μεγαλύτερη αποικία νυχτερίδων στην Ελλάδα καταγράφηκε στο μη επισκέψιμο τμήμα του σπηλαίου Λιμνών στα Καστριά Αχαΐας από επιστήμονες του LIFEGRECABAT. Αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές χειμερινές αποικίες στην Ευρώπη, όπου φιλοξενούνται περισσότερες από 18.000 πτερυγονυχτερίδες (Miniopterusschreibersi) και εννέα επιπλέον είδη σε διάφορες εποχές του έτους.
Το συγκεκριμένο εύρημα πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία της διεύθυνσης του σπηλαίου και του Φορέα Διαχείρισης Χελμού-Βουραϊκού. Εντάσσεται στο πλαίσιο των δράσεων του προγράμματος «Ελληνικά Σπήλαια και Χειρόπτερα: Διαχειριστικές Δράσεις και Αλλαγή Συμπεριφοράς» (GreekCavesandBats: ManagementActionsandChangeofAttitude- LIFEGRECABAT) που εφαρμόζει επιδεικτικές δράσεις διατήρησης σε δέκα περιοχές του Δικτύου NATURA2000.
Το πρόγραμμα αποτελεί την πρώτη πανελλαδική προσπάθεια διαχείρισης, προστασίας και ανάδειξης των νυχτερίδων (χειρόπτερων), των σπηλαίων και της ζωής που φιλοξενούν, επιχειρώντας να γίνει παράδειγμα ολοκληρωμένης διαχείρισής τους σε εθνικό επίπεδο.
Οι παρεμβάσεις του LIFEGRECABATθα πραγματοποιηθούν σε διάφορες περιοχές και θα συνδυασθούν με αντίστοιχες ενημερωτικές εκδηλώσεις και επισκέψεις στα σπήλαια Ζα (Νάξος), Λιμνών (Καστριά), Ψιμάκι και Τζανή (Χανιά), Ζεστά Νερά (Σέρρες), Πολύφημου (Μαρώνεια), καθώς και στο σπηλαιοβάραθρο Λουτρακίου (Πέλλα) και την καταβόθρα Αλιάρτου (Βοιωτία), στις αποστραγγιστικές σήραγγες Παναγοπούλας (Αχαΐα) και στα Ορυχεία Αγίας Βαρβάρας και Τσούτουρου (Σουφλί).
Από την έναρξη του προγράμματος έως σήμερα, έχουν πραγματοποιηθεί πλήθος επισκέψεων – επιθεωρήσεων στις προαναφερόμενες τοποθεσίες, με τη συνδρομή σπηλαιολόγων και σχετικών επιστημόνων από τοπικές ομάδες και ερευνητικά ιδρύματα σε συνεργασία με την Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας Σπηλαιολογίας του Υπουργείο Πολτισμού & Αθλητισμού (ΥΠΠΟΑ) και τους κατά τόπους αρμόδιους φορείς.
Κατά τη διάρκεια των επισκέψεων έγιναν οπτικές παρατηρήσεις, καταμετρήσεις και ηχογραφήσεις υπερήχων για να προσδιοριστούν τα είδη των νυχτερίδων και πραγματοποιήθηκαν δειγματοληψίες ασπόνδυλων ενώ μελετήθηκαν και αξιολογήθηκαν λεπτομερώς οι πιέσεις και απειλές που δέχονται τα είδη και τα καταφύγιά τους. Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν είναι υψηλής αξίας, καθώς επιτρέπουν στους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα τις αποικίες των νυχτερίδων και την πανίδα των σπηλαίων και επομένως να σχεδιάσουν στοχευμένες παρεμβάσεις και δράσεις.
Στα ευρήματα του προγράμματος συμπεριλαμβάνεται ο εντοπισμός, κοντά στο Σιδηρόκαστρο Σερρών, μιας από τις μεγαλύτερες γνωστές αναπαραγωγικές αποικίες πυρρονυχτερίδας (Myotis emarginatus, πάνω από χίλια άτομα) στην Ευρώπη και μίας πολύ μεγάλης φθινοπωρινής αποικίας, διαφόρων ειδών, στο σπηλαιοβάραθρο Λουτρακίου Πέλλας.
Στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η τεκμηρίωση μεγάλου αριθμού σπηλαίων και η ένταξη τουλάχιστον 10 σε καθεστώς προστασίας, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα δίκτυο μικροαποθεμάτων σπηλαίων (cave micro reserves). Επίσης, θα εγκατασταθούν σε τρεις επιλεγμένες τοποθεσίες, προηγμένα συστήματα παρακολούθησης και έγκαιρης προειδοποίησης για τα σπήλαια και τη σπηλαιόβια ζωή, που θα μεταδίδουν σε πραγματικό χρόνο, δεδομένα συνθηκών αλλά και εικόνα μέσω τηλεχειριζόμενων υπέρυθρων καμερών.
Σημειώνεται πως το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από το LIFEτης Ευρωπαϊκής Επιτροπής και από πόρους του Πράσινου Ταμείου. Συντονιστής – Δικαιούχος είναι το Πανεπιστήμιο Κρήτης – Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης (ΜΦΙΚ) και εταίροι: το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας (ΥΠΕΝ), το Πράσινο Ταμείο, το Ινστιτούτο Σπηλαιολογικών Ερευνών Ελλάδας (ΙΝΣΠΕΕ) και η ΑΤΕΠΕ Διαχείριση Οικοσυστημάτων Μονοπρόσωπη ΕΠΕ.