Είναι από τις στιγμές που πρέπει να παραμερίσεις το ανθρώπινο συναίσθημα και να λειτουργήσεις σαν μηχανή. Ο πυροσβέστης – διασώστης ξέρει ότι από εκείνον μπορεί να σωθεί μία ή περισσότερες ζωές. Γνωρίζει ότι θα πρέπει να λειτουργήσει βάσει πρωτοκόλλου ακόμα και εάν ξέρει ότι πρέπει να ξεθάψει νεκρούς, ακόμα και αν πρέπει να ανασύρει παιδιά χωρίς ζωή. Από εκείνον περιμένουν οι συγγενείς του θύματος να σώμα για να αποχαιρετήσουν, να θρηνήσουν και να θάψουν.
Σκηνές αρχαίας τραγωδίας που όμως δεν πρέπει να τον επηρεάσουν. Οι διασώστες είναι οι ήρωες όλων εκείνων που αναπνέουν πάνω ή κάτω από τα συντρίμμια. Είναι ο «Θεός» για όσους βρίσκονται καταπλακωμένοι από τόνους τσιμέντου ή είναι στους δρόμους και περιμένουν από εκείνον να κάνει το «θαύμα» και να βγάλει ζωντανό έναν άνθρωπο.
Οι διασώστες της ΕΜΑΚ πάντα έχαιραν θαυμασμού και εκτίμησης από τον κόσμο, όμως λίγοι είναι εκείνοι που γνωρίζουν τι πραγματικά σημαίνει να πας σε αποστολή όπου ο αριθμός των νεκρών και των τραυματιών μπορεί να αγγίζει απίστευτα μεγάλα νούμερα.
Πυροσβέστης της 3ης ΕΜΑΚ Κρήτης μιλάει στην «Π» για μια τέτοια αποστολή που είχε συγκλονίσει την ανθρωπότητα, όταν το 2003 στο μακρινό Ιράν ο εγκέλαδος είχε στείλει στον θάνατο περισσότερους από 30 χιλιάδες ανθρώπους.
Αυστηρή τήρηση πρωτοκόλλου
Όπως είναι γνωστό, η χώρα μας συμμετέχει στον ευρωπαϊκό μηχανισμό πολιτικής προστασίας, ο οποίος ενεργοποιείται σε τέτοιου είδους καταστροφές. Οι ομάδες της ΕΜΑΚ από τη χώρα μας που καλούνται στο εξωτερικό όποτε παραστεί ανάγκη είναι οι ομάδες από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.
Η όλη διαδικασία όπως εξηγεί αξιωματικός της Πυροσβεστικής γίνεται από την πρώτη στιγμή με προσεκτικούς και γρήγορους χειρισμούς. Τα μέλη αυτών των διασωστικών ομάδων δεν πάνε για διακοπές σε μία ξένη χώρα, αλλά για να βοηθήσουν, με κίνδυνο ακόμα και τη ζωή τους. Είναι χαρακτηριστικό και συμβαίνει συχνά, οι Έλληνες πυροσβέστες που συμμετέχουν σε αυτές τις προσπάθειες, να παίρνουν μαζί τους ακόμη και το φαγητό που θα φάνε ή το νερό που θα πιούνε, γιατί δεν ξέρουν τι θα συναντήσουν.
Το πρωτόκολλο κατά την άφιξή τους στην πληγείσα χώρα πρέπει να τηρείται αυστηρά. Όπως εξηγεί ο ίδιος αξιωματικός, η αποστολή που θα φτάσει στην χώρα που έχει ανάγκη θα καθοδηγείται από τοπική πολιτική προστασία. Αυτή είναι που θα υποδείξει το μέρος όπου θα στηθεί ο καταυλισμός για τους διασώστες, οι οποίοι πολλές φορές δεν γνωρίζουν πότε θα επιστρέψουν στα σπίτια τους. Το επόμενο βήμα είναι η κάθε ομάδα να αναλάβει τον τομέα ευθύνης της, ο οποίος μπορεί να είναι από ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο ή ένα κτήριο.
Το στέλεχος της Π.Υ μας λέει τις διαδικασίες που ακολουθούνται: «Εάν έχουμε ένα κτήριο που έχει καταρρεύσει, θα πρέπει να προσανατολιστούμε σε σχέση με αυτό. Να βρούμε ποια ήταν η κύρια είσοδος του κτιρίου. Αυτό γίνεται είτε από τον κόσμο είτε από χάρτες και παλιές φωτογραφίες. Αυτό το κάνουμε γιατί τις περισσότερες φορές μπροστά και κοντά στην κύρια είσοδο βρίσκονται στα περισσότερα σπίτια το σαλόνι, η κουζίνα και στο πίσω μέρος τα υπνοδωμάτια.
Αν η κατάρρευση του κτηρίου έγινε ώρες που οι πολίτες ήταν στο σαλόνι και στην κουζίνα, θα αρχίσουμε να ψάχνουμε από εκεί. Εάν ο σεισμός χτύπησε την ώρα του ύπνου θα ξεκινήσουμε από τις κρεβατοκάμαρες».
Ήχος
Ο ήχος ως ένδειξη ανθρώπινης ζωής είναι από τα πιο σημαντικά στοιχεία που προσέχει ο διασώστης. Ο ήχος γίνεται αντιληπτός από τις ηχοεντοπιστικές συσκευές, με τις οποίες γίνεται σάρωση όλου του κτηρίου. Άλλος τρόπος για τον εντοπισμό ανθρώπινης ζωής είναι το εάν τα ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά μυρίσουν κάτι. Ή μπορεί να υπάρξει συνδυασμός και των δύο τρόπων για τον εντοπισμό θαμμένων στα ερείπια. «Αφού γίνει αυτό απλώνονται οι διασώστες γύρω γύρω από το κτήριο και κάνουν ησυχία, εάν επικρατεί θόρυβος. Σύμφωνα με το πρωτόκολλο εάν ακούσει κάποιος έναν ήχο τότε σηκώνει το χέρι του και δείχνει τη κατεύθυνση.
Αφού υπάρξει επιβεβαίωση ακολουθούν διατριτικές τομές με τρυπάνια. Από τις τρύπες αυτές μπαίνουν κάμερες που μεταφέρουν ήχο και εικόνα. Δίνεται η δυνατότητα στον διασώστη να μιλήσει με τον άνθρωπο που έχει ανάγκη και να δουν την κατάστασή του»
Όπως αναφέρει, υπάρχουν διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται. «Προτεραιότητα δίνεται στους ζωντανούς και από τους ζωντανούς σε εκείνους που έχει εκτιμηθεί ότι έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να ζήσουν. Προτεραιότητα δίνεται σε αυτούς που είναι ευκολότερο να ανασυρθούν και δεν θα χρειαστούν ώρες για την ανάσυρση τους σε σχέση με κάποιον άλλον».
Ειδικοί συμβολισμοί
Όταν η ομάδα χρειαστεί να φύγει και να την αντικαταστήσει κάποια άλλη, τότε εκείνοι που αναχωρούν αφήνουν πολύτιμες πληροφορίες σε εκείνους που θα τους αντικαταστήσουν.
«Φυσικά και πάντα υπάρχει ο κίνδυνος και για τους διασώστες. Αν και λαμβάνονται μέτρα και γίνονται έλεγχοι, όμως ποτέ κανείς δεν μπορεί να είναι απόλυτα σίγουρος» εξηγεί το στέλεχος της Π.Υ και τονίζει ότι έχουν μεγάλη σημασία και οι πληροφορίες που θα αφήσουν πίσω τους οι προηγούμενοι για τους επόμενους…
«Το πρωτόκολλο αναφέρει ότι η ομάδα που αποχωρεί και τη διαδέχεται άλλη θα πρέπει να βρει μια επιφάνεια, έναν καθαρό τοίχο και με σπρέι να αφήσουν την ταυτότητά τους. Επίσης να γράψουν τις ενέργειες που έχουν κάνει και τους κινδύνους που υπάρχουν, όπως για παράδειγμα να αναφέρουν εάν υπάρχει διαρροή γκαζιού. Ακόμη, θα πρέπει να γράψουν πόσους νεκρούς και πόσους τραυματίες ανέσυραν. Φυσικά όλα αυτά είναι γραμμένα με ειδικούς συμβολισμούς».
Τριάντα χιλιάδες νεκροί!
Πυροσβέστης από την 3η ΕΜΑΚ Κρήτης είχε πάρει μέρος, ως μέλος τότε της 1ης ΕΜΑΚ, στην αποστολή που είχε αναχωρήσει το 2003 για την πόλη Μπαμ στο Ιράν, όπου έχασαν δεκάδες χιλιάδες άτομα τη ζωή τους. Ο 48χρονος πυροσβέστης μας λέει ότι ήταν μια αποστολή στην οποία συμμετείχαν 5000 διασώστες από όλο τον κόσμο.
Η ομάδα του έμεινε για πέντε ημέρες και φεύγοντας από την Ελλάδα είχαν μαζί τους ξηρά τροφή 4β του στρατού, αλλά και νερό. Ο ίδιος θυμάται ότι τις συνεννοήσεις τις έκανε διερμηνέας με τον επικεφαλής της ομάδας του για το πού θα στήσουν τις σκηνές τους, πού θα επιχειρήσουν κοκ. Έχουν περάσει πολλά χρόνια, αλλά ο 48χρονος δεν θα ξεχάσει το ευχαριστώ αυτών των ανθρώπων. «Μας ευχαριστούσαν και όταν παραδίδαμε έναν νεκρό συγγενή. Γιατί ήθελαν να τιμήσουν τον νεκρό τους και να τον αποχαιρετήσουν. Μας αγκάλιαζαν και έκλαιγαν» καταλήγει.