Τη δυνατότητα νομιμοποίησης αυθαιρέτων στους αιγιαλούς και στις παραλίες της χώρας προβλέπει σχέδιο νόμου του Υπουργείου Οικονομικών που βρίσκεται σε τελικό στάδιο επεξεργασίας. Πρόκειται για μια επιλογή «χωρίς επιστροφή», καθώς η προστασία του αιγιαλού και της παραλίας ως κοινόχρηστου αγαθού ήταν ανέκαθεν η κόκκινη γραμμή της νομοθεσίας.
Επειτα από ενάμιση χρόνο επεξεργασίας, το σχέδιο νόμου έχει σε μεγάλο βαθμό οριστικοποιηθεί και προγραμματίζεται να δοθεί σύντομα σε δημόσια διαβούλευση. Υπάρχουν διαφορετικές εκδοχές του κειμένου, όπως έχει μορφοποιηθεί τους προηγούμενους μήνες. Κοινός τόπος, όπως αναφέρει η “Καθημερινή”, σε όλα τα υπό επεξεργασία κείμενα είναι ένας: η δυνατότητα νομιμοποίησης αυθαιρέτων ιδιωτών. Πιο συγκεκριμένα:
- Το Δημόσιο σήμερα έχει το δικαίωμα να παραχωρεί τη χρήση του αιγιαλού και της παραλίας επί μακρόν, για να εξυπηρετήσει διαφορετικούς σκοπούς, ανάμεσα στους οποίους και επιχειρηματικούς (λ.χ. βιομηχανία) μέσα από μια διαδικασία. Το σχέδιο νόμου προβλέπει πως όταν λήξει η σύμβαση που έχουν υπογράψει το Δημόσιο, ο ΕΟΤ, η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, ή ένας δήμος με οποιονδήποτε τρίτο (ή η παραχώρηση σε αυτόν τερματιστεί κατ’ εφαρμογή αναπτυξιακών νόμων) και διαπιστωθεί ότι αυτός στον οποίο είχε παραχωρηθεί η χρήση είχε χτίσει αυθαίρετα (εντελώς ή καθ’ υπέρβαση της άδειας), τότε ο υπουργός Οικονομικών αποφασίζει «αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν αιτήματος» για τη διατήρηση ή μη των κατασκευών.
- Η ίδια δυνατότητα δίνεται ακόμα κι όταν ο ιδιώτης έχει «καταλάβει» χωρίς άδεια τον αιγιαλό ή την παραλία και χτίσει παράνομες κατασκευές. Εκεί προϋπόθεση για τη νομιμοποίηση είναι ο «νόμιμος διακανονισμός» της αποζημίωσης της αυθαίρετης χρήσης με την τοπική κτηματική υπηρεσία. Μάλιστα, ο αυθαιρετών μπορεί μετά να συνάψει νέα σύμβαση με το Δημόσιο για την περαιτέρω εκμετάλλευση του χώρου.
Οι δύο αυτές προβλέψεις έρχονται να ανατρέψουν τη νομοθεσία σε ένα ιδιαίτερα σημαντικό (από οικονομικής περιβαλλοντικής και κοινωνικής άποψης) ζήτημα, ανοίγοντας πλέον παράθυρο για να νομιμοποιηθεί οτιδήποτε, οπουδήποτε. Επιπλέον, επιβραβεύεται η όποια κακή πρακτική ενός ιδιώτη, που παραβίασε τη σύμβαση με το Δημόσιο ή κατέλαβε παράνομα δημόσια έκταση, καταστρέφοντας ένα δημόσιο αγαθό.
Τέλος, με δεδομένο ότι και στις δύο περιπτώσεις καθοριστικός παράγοντας είναι ο εκάστοτε υπουργός Οικονομικών, εκτός από τη ζημιά που προκαλείται, δημιουργείται και ένας σαφής δίαυλος πολιτικής συναλλαγής. Αξίζει να σημειωθεί ότι με τους πρώτους εφαρμοστικούς νόμους του Μεσοπρόθεσμου επετράπη για ορισμένο χρονικό διάστημα (έως το 2013) η νομιμοποίηση αυθαιρέτων του Δημοσίου (ή ΝΠΔΔ) στον αιγιαλό και στην παραλία, δυνατότητα που πρόσφατα παρατάθηκε έως το 2020.