Ανησυχητικές διαστάσεις λαμβάνει το δημογραφικό πρόβλημα, ενώ επιτακτική ανάγκη αποτελεί πλέον η εξέταση των αιτιών επιδείνωσης των δημογραφικών δεδομένων και η πρόταση συγκεκριμένων λύσεων που θα ανατρέψουν την αρνητική τάση.
Στα δομικά προβλήματα που επιτείνουν το πρόβλημα της υπογεννητικότητας, όπως είναι τα υψηλά ποσοστά ανεργίας και το γεγονός ότι ένας μεγάλος αριθμός γυναικών εργάζεται άτυπα και δεν συμπεριλαμβάνεται στα επίσημα στατιστικά στοιχεία αναφέρεται εκτενώς, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η γενική γραμματέας Ισότητας των Φύλων Φωτεινή Κούβελα. Σύμφωνα με την κ. Κούβελα, οι πολιτικές λιτότητας στις χώρες του Νότου οδήγησαν σε δραστικές περικοπές επιδομάτων και υπηρεσιών σε παιδιά, ηλικιωμένα άτομα και άτομα με αναπηρία, ενώ σημειώνει ότι οι στόχοι της Βαρκελώνης για τις δομές φροντίδας παιδιών προσχολικής ηλικίας δεν έχουν εκπληρωθεί ούτε από τα μισά κράτη-μέλη της ΕΕ, γεγονός που επιτάσσει την υιοθέτηση μίας κατάλληλης Οδηγίας για την επιτάχυνση της όλης διαδικασίας.
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Πολυμελών Οικογενειών Τριών Τέκνων Ελλάδος (ΟΠΟΤΤΕ) Μανώλης Αχλαδιανάκης, δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι η μη ύπαρξη κινήτρων και μηχανισμού στήριξης των νέων ζευγαριών, καθώς και η ραγδαία μείωση του οικογενειακού εισοδήματος συντελούν στη δημογραφική κατάρρευση. Παράλληλα, η ΟΠΟΤΤΕ διεκδικεί από την Πολιτεία τη στήριξη της τρίτεκνης οικογένειας για λόγους κοινωνικής αλληλεγγύης και κοινωνικής προστασίας, τονίζοντας ότι η αντιμετώπιση των προβλημάτων των τριτέκνων αποτελεί σημαντικό εργαλείο άσκησης δημογραφικής πολιτικής.
Ειδικότερα, για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος, ο πρόεδρος της ΟΠΟΤΤΕ προτείνει, μεταξύ άλλων, κίνητρα για τα νέα ζευγάρια με άτοκα δάνεια και τη σύσταση γραμματείας δημογραφικής πολιτικής. Επίσης, προτείνει την ύπαρξη κατάλληλων υποδομών, όπως ολοήμερους βρεφονηπιακούς-παιδικούς σταθμούς και ολοήμερα δημοτικά σχολεία. «Η ανυπαρξία αυτών των δομών είναι αποτρεπτική για γυναίκες που εργάζονται και υπονομεύουν οποιαδήποτε φιλόδοξη πολιτική προς δρομολόγηση λύσης για το δημογραφικό» σχολιάζει ο κ. Αχλαδιανάκης.
«Θέλουμε το κράτος αρωγό και όχι τιμωρό» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Από την πλευρά της, η κ. Κούβελα υπογραμμίζει ότι μία ολοκληρωμένη προσέγγιση πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις εξής παραμέτρους: α) Αναβάθμιση του μορφωτικού επιπέδου, β) μείωση της πρόωρης σχολικής εγκατάλειψης, γ) αντιμετώπιση των έμφυλων διακρίσεων στην εργασία (π.χ. κατανομή ειδικοτήτων μεταξύ γυναικών και ανδρών, μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων για εργασία ίσης αξίας), δ) εναρμόνιση εργασιακού και οικογενειακού βίου (π.χ. δομές φύλαξης παιδιών, ευέλικτα ωράρια εργασίας, σύστημα γονικών αδειών).
Τονίζει δε ότι οι εταιρείες-μέλη του Ελληνικού Δικτύου Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης εφαρμόζουν πρακτικές υπέρ της συμφιλίωσης οικογενειακών και επαγγελματικών υποχρεώσεων των εργαζομένων, όπως μερική απασχόληση (39%), ευέλικτο ωράριο (59%), τηλεργασία (33%), συμπιεσμένη εβδομάδα (10%), διακοπή της σταδιοδρομίας (26%), ιδιόκτητες δομές φροντίδας παιδιών ή χορήγηση επιδόματος φροντίδας παιδιών (21%).
Ενδεικτικά για την εξέλιξη του δημογραφικού είναι τα στοιχεία παλαιότερης μελέτης (Δεκέμβριος του 2016), με θέμα «Δημογραφία και Πολιτικές για την Οικογένεια: Η διάσταση του φύλου», τα οποία δημοσιοποίησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Όπως επισημαίνεται στην εν λόγω μελέτη, η γήρανση του πληθυσμού στην Ε.Ε. αποτυπώνεται ξεκάθαρα στα ακόλουθα στατιστικά στοιχεία της Eurostat, σύμφωνα με τα οποία «το ποσοστό των πολιτών, ανδρών και γυναικών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης άνω των 65 ετών αναμένεται να αυξηθεί από το 17% το 2010 στο 30% το 2060.
Σε δεκαπέντε χρόνια, ο πληθυσμός άνω των 64 ετών υπολογίζεται ότι θα είναι 31% περισσότερος από σήμερα, ενώ ο πληθυσμός κάτω των 15 ετών θα είναι 4% λιγότερος. Το 2009 γεννήθηκαν 5,4 εκατομμύρια μωρά, ενώ το 1964 γεννήθηκαν 7,7 εκατομμύρια. Ο πληθυσμός της Ε.Ε. αναμένεται να φθάσει τα 526 εκατομμύρια άτομα το 2040, από τα 501 εκατομμύρια, το 2011, ενώ το 2060 θα μειωθεί στα 517 εκατομμύρια».