Στο κόκκινο βρίσκονται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις μετά την απόφαση της Τουρκίας να προχωρήσει στην υπογραφή μνημονίου για τις θαλάσσιες ζώνες με την Λιβύη και τις εμπρηστικές δηλώσεις του Τούρκου προέδρου, Ταγίπ Ερντογάν που προκάλεσαν την αποχώρηση σε ένδειξη διαμαρτυρίας του υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Δημήτρη Οικονόμου από τα εγκαίνια του TANAP.
Στο μεταξύ συντονισμένη είναι η αντίδραση από Αθήνα και Κάιρο, μετά την πρόσφατη υπογραφή μνημονίου κατανόησης μεταξύ Άγκυρας και Τρίπολης, που αφορά στις θαλάσσιες ζώνες.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, μετέβη στην Αίγυπτο και συναντήθηκε χθες με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Σάμεχ Σούκρι.
Οι δύο άνδρες αποφάσισαν να επιταχύνουν τις συζητήσεις μεταξύ των τεχνικών τους κλιμακίων για τον χαρακτηρισμό και την οριοθέτηση των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (AOZ) των δύο χωρών, επιδιώκοντας να παύσουν εν τη γενέσει τους, τα οποία σχέδια Τουρκίας και Λιβύης.
Στην κατ’ ιδίαν συνάντησή τους, που κράτησε 45 λεπτά, καθώς και στις διευρυμένες συνομιλίες των δύο αντιπροσωπειών, οι υπουργοί Ελλάδας και Αιγύπτου επανέλαβαν την κοινή τους άποψη ότι τα μνημόνια που υπέγραψαν η Άγκυρα και η Τρίπολη, στερούνται νομικής βάσης.
«Είχα σήμερα (χθες) τη χαρά να επισκεφτώ εδώ στην Αίγυπτο τον φίλο υπουργό των Εξωτερικών, τον Σάμεχ Σούκρι. Είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε τα διμερή θέματα καθώς και μία ευρύτατη σειρά ζητημάτων που αφορούν την περιοχή της ΝΑ Μεσογείου και του Κόλπου», τόνισε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών στους δημοσιογράφους.
«Όπως πάντα», προσέθεσε ο κ. Δένδιας, «με την Αίγυπτο έχουμε κοινή γωνία θεώρησης των περισσοτέρων προβλημάτων. Και βέβαια, μας απασχόλησαν τα δύο μνημόνια που υπογράφθηκαν ανάμεσα στην Τουρκία και στον πρόεδρο του Προεδρικού Συμβουλίου Υπουργών της Λιβύης κ. Σάρατζ.
Έχουμε και οι δύο την εντύπωση καταρχήν ότι ο κ. Σάρατζ πιθανότατα στερείται την απαραίτητη νομιμοποίηση για να υπογράψει αυτά τα μνημόνια. Ούτως ή άλλως, όμως, λειτουργούν ως αποσταθεροποιητικοί παράγοντες για την ευρύτερη περιοχή. Θα συνεχίσουμε να παρατηρούμε την κατάσταση».
«Συμφωνήσαμε με τον Αιγύπτιο υπουργό την επιτάχυνση των συζητήσεων μεταξύ των τεχνικών κλιμακίων για τον χαρακτηρισμό και την οριοθέτηση των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου. Ούτως ή άλλως, πάντοτε είναι μία πολύ σημαντική ευκαιρία όταν έρχομαι στην Αίγυπτο και μπορούμε να συζητάμε τα διμερή μας θέματα», κατέληξε ο κ. Δένδιας.
Υπενθυμίζεται ότι το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών έχει καλέσει σε εξηγήσεις τον πρέσβη της Λιβύης και έδωσε προθεσμία μέχρι την Πέμπτη για να παραδοθεί το μνημόνιο συνεννόησης μεταξύ της τουρκικής και της λιβυκής κυβέρνησης. Διαφορετικά ο Λίβυος πρέσβης θα απελαθεί.
Εξηγήσεις για το ίδιο θέμα κλήθηκε να δώσει και ο πρέσβης της Τουρκίας στην Αθήνα.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, το ελληνικό ΥΠ.ΕΞ. εκτιμά ότι το εν λόγω μνημόνιο «προβλέπει αόριστα ότι οι δύο πλευρές θα εργαστούν για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών. Άλλωστε, ένα μνημόνιο κατανόησης δεν έχει νομικά δεσμευτική αξία, ενώ δεν είθισται συμφωνίες οριοθέτησης να υπογράφονται υπό μορφή μνημονίου».
Το σενάριο για την δημιουργία Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης με την Λιβύη διακινείται εδώ και καιρό στην Τουρκία και από τον περασμένο Οκτώβριο η Άγκυρα επιθυμούσε κάποιου είδους συμφωνία με την Τρίπολη.
Αν και η Λιβύη μιλάει για μνημόνιο συνεργασίας με την Τουρκία, καθώς δεν είναι σε θέση να υπογράψει συμφωνία με τον εμφύλιο στη χώρα να βρίσκεται σε εξέλιξη εντούτοις η Άγκυρα επιμένει ότι πρόκειται για συμφωνία.
Το βασικό σενάριο που βρίσκεται στο συρτάρι της Άγκυρας είναι να παραχωρηθεί στην Τουρκία κάποιο οικόπεδο από την Λιβύη στη συγκεκριμένη περιοχή προκειμένου να γίνουν σεισμογραφικές έρευνες. Εάν η Άγκυρα επιλέξει να θέσει σε εφαρμογή αυτό το σενάριο τους επόμενους μήνες τότε δεν αποκλείεται να δούμε κάποιο τουρκικό σεισμογραφικό σκάφος νότια της Κρήτης.
Οι προκλητικές δηλώσεις του Τούρκου προέδρου στα εγκαίνια του αγωγού TANAP στην Ύψαλα δεν αιφνιδίασε την Αθήνα, η οποία υπολόγιζε ως πολύ πιθανή μία τέτοια συμπεριφορά από την πλευρά του Ταγίπ Ερντογάν.
Πριν ο υπουργός Περιβάλλοντος, Δημήτρης Οικονόμου μεταβεί στην Τουρκία υπήρχε συζήτηση και είχε ενημερωθεί από το υπουργείο Εξωτερικών ότι αν υπάρξει οποιαδήποτε πρόκληση από την πλευρά του Ταγίπ Ερντογάν θα αποχωρούσε αμέσως από την εκδήλωση όπως και συνέβη.