Όπως έλεγε ο αρχαίος Έλληνας ποιητής Θεόγνις, “καιρός επί πάσιν άριστος”, δηλαδή για όλα τα πράγματα υπάρχει ο κατάλληλος χρόνος. Τώρα λοιπόν φαίνεται ότι είναι η στιγμή ένας άνθρωπος, που έζησε όλη του τη ζωή μέσα στα πολιτικά πράγματα της χώρας, να πει “ναι” και στην ενεργό δράση. Κι αυτό δεν είναι τυχαίο όταν το όνομά σου είναι Παπανδρέου. Ο Νίκος Παπανδρεου μιλώντας στην “Π” επιβεβαιώνει την κάθοδό του στις επικείμενες εκλογές για την ανάδειξη των Ελλήνων ευροβουλευτών.
Γιατί όμως τώρα, ενώ όλα έδειχναν ότι είχε πει “όχι” κι είχε βάλει τελεία σε αυτό το θέμα; ‘’Για μένα τώρα ήρθε η στιγμή. Το προοδευτικό όραμα” αναφέρει στην “Π” – “με το οποίο ανδρώθηκα, διαλύεται. Με ανησυχούν πάρα πολύ τα σύννεφα του λαϊκισμού που μαζεύονται πάνω από τη Ευρώπη.
Εκεί πρέπει να βρεθώ και πιστεύω ότι μπορώ να συντελέσω σε σημαντικές αλλαγές που χρειαζόμαστε για την αλλαγή του υποδείγματος ανάπτυξης, τον σεβασμό στο περιβάλλον και τις εξωτερικές μας σχέσεις”. Πετυχημένος συγγραφέας και οικονομολόγος υπογράφει ακόμα ένα βιβλίο με τίτλο «Ανδρέας Παπανδρέου: Ο οικονομολόγος”, το οποίο θα παρουσιαστεί αύριο Τετάρτη στο Ηράκλειο.
Ποιος όμως ήταν ο Ανδρέας οικονομολόγος; ‘’Πριν ενταχθεί στον αγώνα της πολιτικής” εξηγεί ο κ.Παπανδρέου “είχε μια εξαιρετικά επιτυχημένη ακαδημαϊκή καριέρα στην Αμερική, ως ορθόδοξος κλασικός οικονομολόγος. Σε αυτή του την περίοδο, διατηρούσε πάντοτε τις θέσεις του Κεύνς, για τον ρόλο του Κράτους στην ενίσχυση της αγοράς εργασίας και την ενεργή διαχείριση της ζήτησης. Οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα και η επιβολή της δικτατορίας αποτέλεσαν καταλύτη για τη στροφή του προς τον μοντέρνο μαρξισμό”.
Όσον αφορά τη σύγχρονη πολιτική σκηνή, ο κ. Παπανδρέου τονίζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ στην πορεία του έως τώρα έχει πάρει ‘’άριστα” στον πολιτικό κυνισμό, την εξουσιομανία και την επικοινωνία. Στα οικονομικά ακόμη δεν έχουν αποφοιτήσει από το Δημοτικό. Διαχειριστικά, η σημερινή κυβέρνηση δεν επιδέχεται καν κριτικής. Παρά ταύτα, κράτησαν την εξουσία για 4 χρόνια περίπου και η ζημιά δεν είναι μικρή”.
Για το Μακεδονικό, ο κ.Παπανδρεόυ τονίζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πάει ακόμα χειρότεερα. Ο κ. Τσίπρας μεταχειρίσθηκε ένα καίριο εθνικό θέμα με αδίστακτο τρόπο για πολιτικό όφελος. Διαπραγματεύθηκε μυστικά επί ένα χρόνο, ώστε να παρέχει άλλοθι αγνοίας στον ακροδεξιό του συνέταιρο. Δεν συγκάλεσε συμβούλιο αρχηγών, το οποίο είναι πρωτοφανές και εξευτέλισε την κοινοβουλευτική διαδικασία”.
Στην συνέντευξή του στην “Π” ο κ. Παπανδρέου μιλά για το τι έμαθε μέσα από την οικονομική σκέψη του Ανδρέα που δεν γνώριζε, για το αν είχαν βασικές διαφωνίες σε οικονομικά θέματα, για το ποιο πιστεύει ότι θα είναι το μέλλον του ΚΙΝΑΛ και αν το βλέπει να είναι πιο κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ ή τη ΝΔ…
Ολόκληρη η συνέντευξη είναι η ακόλουθη:
“Κάποιοι από τους φόβους του Ανδρέα δυστυχώς βγήκαν αληθινοί”
Στο βιβλίο σας θέτετε το ερώτημα. Τι είδους οικονομολόγος ήταν λοιπόν ο Ανδρέας;
“Πριν ενταχθεί στον αγώνα της πολιτικής, είχε μια εξαιρετικά επιτυχημένη ακαδημαϊκή καριέρα στην Αμερική, ως ορθόδοξος κλασικός οικονομολόγος. Σε αυτή του την περίοδο, διατηρούσε πάντοτε τις θέσεις του Κεύνς, για το ρόλο του Κράτους στην ενίσχυση της αγοράς εργασίας και την ενεργή διαχείριση της ζήτησης. Οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα και η επιβολή της δικτατορίας αποτέλεσαν καταλύτη για τη στροφή του προς τον μοντέρνο μαρξισμό”.
-Ποιος επηρέαζε ποιον περισσότερο; O Aνδρέας οικονομολόγος τον Ανδρέα πολιτικό ή το αντίστροφο;
“Εντέλει η μια ιδιότητα έτρεφε την άλλη. Η πολιτική του σκέψη και πλατφόρμα άντλησε από την τεχνοκρατική του κατάρτιση, αλλά και η πολιτική του εμπειρία τον έστειλε στα αριστερά.
-Μέσα από την οικονομική σκέψη του, τι περισσότερο μάθατε γι’ αυτόν, που δεν το γνωρίζατε;
“Ήθελε να ανακαλύψει μια νέα θεωρία, μια οικονομική ανάλυση που θα απαντούσε στα μεγάλα και άλυτα ζητήματα του καπιταλισμού: Γιατί έχουμε πολέμους; Πώς είναι δυνατόν να ζούμε σε ένα παγκόσμιο σύστημα όπου για τις ανάγκες της αγοράς δεν μπορούμε να ταΐσουμε τους φτωχούς με το πλεόνασμα των πλουσίων; Πώς είναι δυνατόν να επιτρέπουμε υψηλά επίπεδα ανεργίας; Ήθελε να λύσει αυτό τον γρίφο”.
-Εσείς πού συμφωνείτε και πού διαφωνείτε με τον Ανδρέα -οικονομολόγο;
“Είχαμε κάνει αρκετές συζητήσεις για τα οικονομικά ζητήματα και πάντα με καλούσε στο τραπέζι, όταν είχε καλεσμένους ξένους βραβευμένους οικονομολόγους. Δεν είχα ούτε έχω ιδιαίτερες διαφωνίες με τον Αντρέα στα ζητήματα αυτά. Αντίθετα, θεωρώ κάποιες από τις σκέψεις του καίριες και επίκαιρες. Κοιτώντας πίσω, κάποιοι από τους φόβους, δυστυχώς, βγήκαν αληθινοί.
-Γιατί, αν και ιδιοφυής οικονομολόγος, δεν ανέλαβε ποτέ ο ίδιος την διαχείριση των οικονομικών θεμάτων;
“Γνώριζε καλά ότι οι θεωρίες των οικονομικών δεν μεταφράζονται σε καθημερινή διαχείριση. Προτιμούσε να δώσει το γενικό και οραματικό πρόσταγμα που έβγαινε από τις οικονομικές θεωρίες και να εμπιστευτεί στους υπουργούς του τη διαχείριση”.
«Μέγα ψέμα ότι ο Ανδρέας φέρει μερίδιο ευθύνης για την κρίση»
-Τι απαντάτε σε όσους υποστηρίζουν ότι περίοδος διακυβέρνησης του Ανδρέα έφερε μέρος της κρίσης;
“Μέγα ψέμα. Πρώτα απ’ όλα, ο Ανδρέας έφυγε το 1996, δηλαδή πριν από περίπου 23 χρόνια, ούτε πέντε ούτε δέκα. Το βάρος αποδείξεως για την κρίση πέφτει –αντικειμενικά- στα χρόνια που ακολούθησαν. Δεύτερον όταν έφυγε ο Ανδρέας από την εξουσία το 1989, το χρέος της χώρας ήταν σε λογικά και βιώσιμα όρια του 70% του ΑΕΠ, το οποίο θεωρείται μέτριο και εξαιρετικά διαχειρίσιμο.
Τρίτον, το «χρέος» της δικής του εποχής οδήγησε σε ανάπτυξη, θέσεις εργασίας, υποδομές και το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Άρα, ήταν χρέος δημιουργικό και θετικό για τη χώρα. Σας θυμίζω ότι όλες οι χώρες δανείζονται, για να φέρουν ανάπτυξη στη χώρα τους.
Ενδεχομένως να μην προέβλεψε ότι στο μέλλον το κράτος θα διογκωνόταν σε τέτοιο βαθμό, με ευθύνη και των δύο μεγάλων παρατάξεων, ώστε να βυθίσει την παραγωγική οικονομία. Δεν είναι δε μόνο θέμα μεγέθους, αλλά και λειτουργίας”.
“Ο κ. Τσίπρας μεταχειρίσθηκε το Μακεδονικό με αδίστακτο τρόπο για πολιτικά οφέλη”
“Άριστα στον πολιτικό κυνισμό, την εξουσιομανία και την επικοινωνία. Στα οικονομικά ακόμη δεν έχουν αποφοιτήσει από το δημοτικό.
Διαχειριστικά, η σημερινή κυβέρνηση δεν επιδέχεται καν κριτικής. Παρά ταύτα κράτησαν την εξουσία για 4 χρόνια περίπου και η ζημιά δεν είναι μικρή”.
-Θεωρείτε ότι υποτίμησε το Μακεδονικό;
“Ακόμη χειρότερα. Ο κ. Τσίπρας μεταχειρίσθηκε ένα καίριο εθνικό θέμα με αδίστακτο τρόπο για πολιτικό όφελος. Διαπραγματεύθηκε μυστικά επί ένα χρόνο, ώστε να παρέχει άλλοθι αγνοίας στον ακροδεξιό του συνέταιρο.
Δε συγκάλεσε Συμβούλιο Αρχηγών, το οποίο είναι πρωτοφανές και εξευτέλισε την κοινοβουλευτική διαδικασία.
Αν πραγματικά ενδιαφερόταν για το εθνικό συμφέρον, γιατί χρησιμοποίησε τον διχασμό και τον αιφνιδιασμό; Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση στερείται νομιμοποίησης για να εκβιάσει τη Συμφωνία. Λάθος χρόνος, λάθος τρόπος, λάθος επί της ουσίας και της διαδικασίας. Θα τα βρούμε μπροστά μας”.
Το μέλλον του ΚΙΝΑΛ
Ποιο πιστεύετε ότι θα είναι το μέλλον του ΚΙΝΑΛ; Στην καινούρια Βουλή θα προκύψει και πάλι η ανάγκη συνεργασιών. Το ΚΙΝΑΛ βλέπετε να είναι πιο κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ ή τη ΝΔ;
“Με τον ΣΥΡΙΖΑ μάς χωρίζει η αντίληψη που έχουμε για τη Δημοκρατία. Δεν διστάζουν να αλώσουν τη Δικαιοσύνη και να εξευτελίσουν τους “θεσμούς”. Δεν μπορούμε να τους ακολουθήσουμε. Με τη Νέα Δημοκρατία υπάρχουν κεφαλαιώδεις διαφορές για το ρόλο του κοινωνικού κράτους και την παροχή των δημοσίων αγαθών, όπως η Υγεία και η Παιδεία.
Το ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ είναι ο φορέας του ευρωπαϊκού σοσιαλισμού στη χώρα μας και μιας μεγάλης προοδευτικής παράδοσης. Είναι ζωτικής σημασίας να διατηρήσει δυνατή και ακέραια κοινοβουλευτική φωνή. Το πιστεύω ακράδαντα και γι’ αυτό εξάλλου στρατεύομαι σε αυτή τη χρονική στιγμή”.
Η “μπίλια” των συσχετισμών
Πού πιστεύετε ότι θα κάτσει η μπίλια των συσχετισμών, καθώς ήδη οι διεργασίες έχουν ξεκινήσει;
“Βεβαίως και ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να πολώσει το πολιτικό σκηνικό και να συμπιέσει την κεντροαριστερά μέσα από την επιστροφή του δικομματισμού.
Δεν μπορεί να γίνει αυτό, διότι έχει πει ασύλληπτα ψέματα στο λαό και έχει αθετήσει κάθε συμφωνία που έχει κάνει με πρόσκαιρους πολιτικούς του συμμάχους, ξεκινώντας από τον Αλέκο Αλαβάνο και τελειώνοντας με τον ακροδεξιό κυβερνητικό του εταίρο. Τώρα βλέπετε και οι ψηφοφόροι και τα πολιτικά στελέχη ξέρουν ότι η εντιμότητα δεν είναι το φόρτε της σημερινής εξουσίας.
Το ΚΙΝ.ΑΛ. θα διατηρήσει την αυτόνομη πορεία του και προχωρά με ταχείς ρυθμούς στη συσπείρωση των μελών και φίλων του, ξεκινώντας από το Συνέδριο του Μαρτίου”.
“Αν συνεχίσουμε χωρίς ανάπτυξη και επενδύσεις, πάλι θα τρέχουμε…”
-Θεωρείτε ότι η χώρα και η οικονομία μας έχει ξεφύγει από την κρίση;
“Όχι. Η πολιτική της υπερφορολόγησης αποτελεί τροχοπέδη. Ο στόχος του 3.5% υπερπλεόνασμα πρέπει να μετατραπεί σε στόχο 3.5% ρυθμού ανάπτυξης.
Η σημερινή κυβέρνηση δεν έχει πρόγραμμα ανάπτυξης. Όχι λάθος ή σωστό πρόγραμμα. Δεν έχει πρόγραμμα!
Αν συνεχίσουμε έτσι, χωρίς ανάπτυξη και επενδύσεις, πάλι θα τρέχουμε στο εξωτερικό σε μία ακόμη πιο εχθρική Ευρώπη, μετά τις ευρωεκλογές του Μαΐου. Έχει αλλάξει το βασικό μοντέλο της οικονομίας μας; Παρά την κρίση η διάρθρωση παραμένει ίδια.
Προτείνω τη ριζική αλλαγή του βασικού μοντέλου ανάπτυξης της χώρας στο πλαίσιο ενός ευρωπαϊκού New Deal. Για να το επιτύχουμε αυτό χρειάζεται πρόγραμμα, συμμαχίες και πειθώ”.
“Με ανησυχούν τα σύννεφα του λαϊκισμού που μαζεύονται στην Ευρώπη. Εκεί πρέπει να βρεθώ…”
-Τελικά και τέταρτος Παπανδρέου στην ενεργό πολιτική σκηνή με την κάθοδό σας για την Ευρωβουλή;
“Έτσι φαίνεται”.
Γιατί τώρα, ενώ όλα έδειχναν ότι έχετε πει “όχι” κι έχετε βάλει τελεία;
”Για μένα τώρα ήρθε η στιγμή. Το προοδευτικό όραμα με το οποίο ανδρώθηκα, διαλύεται.
Με ανησυχούν πάρα πολύ τα σύννεφα του λαϊκισμού που μαζεύονται πάνω από τη Ευρώπη.
Εκεί πρέπει να βρεθώ, και πιστεύω ότι μπορώ να συντελέσω σε σημαντικές αλλαγές που χρειαζόμαστε για την αλλαγή του υποδείγματος ανάπτυξης, τον σεβασμό στο περιβάλλον και τις εξωτερικές μας σχέσεις.
Το πρώτο μου βιβλίο τελειώνει με την εξής φράση: “Είμαι μόλις 17 ετών. Όλα είναι ακόμη πιθανά”. Ακόμη και να μπω στη μάχιμη πολιτική, απαντάει ο μεγάλος πια στο παιδί των 17 ετών
“Η πολιτική δεν μπορεί ν’ αφήσει χώρο στη συγγραφή”
Εσείς παραιτηθήκατε από τη Διεθνή Τράπεζα για να ασχοληθείτε με τη συγγραφή. Τι ήταν αυτό που σας απογοήτευσε στα οικονομικά και σας κέρδισε στο γράψιμο;
”Το να γράψω ένα πρώτο βιβλίο πήγασε από μια ακατανίκητη εσωτερική ανάγκη. Και έτσι, ναι, πράγματι, σηκώθηκα ένα πρωινό στη Ουάσινγκτον και έδωσα τη γραβάτα μου ως δώρο στον προϊστάμενό μου… Αν θυμόσαστε, το πρώτο μου βιβλίο «Δέκα Μύθοι και Μια Ιστορία» είναι ένα μυθιστόρημα βασισμένο στη ζωή μου ως παιδί στην Ελλάδα του 1960 και τον Καναδά του 1970.
Το σινεμά “Πρώτη Φορά Νονός” του 2007 εξελίσσεται στην Κρήτη και εμπνεύστηκε από το πρώτο κεφάλαιο του ιδίου βιβλίου. Όμως τώρα συνδυάζω και τη δουλειά μου στον χώρο των ενναλακτικών μορφών ενέργειας ως οικονομολόγος και αναλυτής με έντονη σύνδεση με τη Νορβηγία.
Στον υπόλοιπό μου χρόνο, τα βράδια συνήθως, έχω πια το χόμπι της συγγραφής, όπως το πρόσφατο βιβλίο για τον Ανδρέα. Το προηγούμενό μου ήταν για τον Πικιώνη και πριν από αυτό μια σύγκριση του Μίκη και του Μάνου και πώς επηρέασαν την σύγχρονη Ελλάδα”.
– Η πολιτική θα αφήσει χώρο στην συγγραφή;
Η συγγραφική μου διάθεση θα στραφεί στον χώρο της πολιτικής, με σύνθεση καθαρών προτάσεων πολιτικής. Μάλιστα, αν φτάσω στις Βρυξέλλες θέλω να δω τι περιθώρια υπάρχουν να απλοποιηθεί η τεχνοκρατική γλώσσα που διαπερνάει όλα τα κείμενα τους (Ευρωγλωσσία το λέω) και να αρχίσουν να γράφουν τα κείμενά τους σε γλώσσα κατανοητή.
Το πρώτο μου βιβλίο τελειώνει με την εξής φράση: «Είμαι μόλις 17 ετών. Όλα είναι ακόμη πιθανά.» Ακόμη και να μπω στη μάχιμη πολιτική, απαντάει ο μεγάλος πια στο παιδί των 17 ετών”.
Αύριο η παρουσίαση του βιβλίου στο Ηράκλειο
Η παρουσίαση του νέου βιβλίου του Νίκου Παπανδρέου «Ανδρέας Παπανδρέου: Ο οικονομολόγος» θα γίνει στο Ηρακλειο αύριο Τετάρτη 23 Ιανουαρίου στις 7 .30 μ.μ. στο Πολύκεντρο Νεολαίας του Δήμου Ηρακλείου.
Με τον Νίκο Παπανδρέου θα συνομιλήσει ο οικονομολόγος Θάνος Αργυρόπουλος. Θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό και ο συγγραφέας θα υπογράψει αντίτυπα του βιβλίου του.