Ξεκίνησε ένα πρωί πριν από περίπου 5 χρόνια, να φωτογραφίζει τους… ασθενείς του σε διαφορετικές στιγμές, έχοντας πάντα στο μυαλό του την επιθυμία να μεταφέρει τα συναισθήματα που «έπαιρνε».
Ο Πολυχρόνης Νικηφοράκης, γνωστός κτηνίατρος και φωτογράφος με πολλές περγαμηνές στο ενεργητικό του, ξεκλειδώνει μέσα από τον φακό του τον διαφορετικό και πολύπλοκο τρόπο επικοινωνίας με τους ασθενείς του, όπου κυριαρχούν τα βλέμματα, η έκφραση του προσώπου, η στάση, η κίνηση του σώματος, ακόμη και η ενέργεια που εκπέμπεται.
“Ξεκίνησα έτσι” -τονίζει μιλώντας στην “Π” ένα project, στην διάρκεια του οποίου βγήκαν πάρα πολλές φωτογραφίες. Η τελική μου επιλογή δημιούργησε μια καλλιτεχνική πρόταση που παρουσιάζεται στην έκθεση”.
Η έκθεση με τίτλο “ Non verbal – Μη λεκτική επικοινωνία”, που αποτελείται από 11 τρίπτυχα μεγάλου μεγέθους, παρουσιάζεται έως τις 2 στην Αίθουσα Τέχνης της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας Ηρακλείου (Ε.Φ.Ε.Η.), της Δουκός Μποφώρ 20.
Όλες οι εικόνες της έκθεσης έχουν μια ιστορία από πίσω. Δεν είναι απλά μια απεικόνιση ενός σκύλου.
Μάλιστα η έκθεση έχει κι έναν καλό σκοπό καθώς ο κ. Πολυχρονάκης με την γραφίστρια Φερετζάκη Ειρήνη σχεδίασαν σελιδοδείκτες με εικόνες από την έκθεση, οι οποίοι θα πωλούνται έναντι ενός συμβολικού ποσού. Τα έσοδα θα διατεθούν για τροφές για τα αδέσποτα ζώα. “Σαν μικρό αντίδωρο για όλα όσα έχω ζήσει και μου έχουν προσφέρει τα ζώα” επισημαίνει.
Ο Πολυχρόνης Νικηφοράκης είναι μέλος της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας Ηρακλείου από το 1982, ενώ από το 1998 μέχρι το 2013 διετέλεσε Γενικός Έφορος της Ε.Φ.Ε.Η.Από το 2014 κατέχει την θέση του Προέδρου.
Με την τέχνη της φωτογραφίας ασχολείται από πολύ μικρός, σχεδόν νομοτελειακά αφού ο πατέρας του ήταν ο αείμνηστος Μιχάλης Νικηφοράκης… Ενας δάσκαλος της φωτογραφίας με διεθνή αναγνώριση και εκατοντάδες εθνικά και παγκόσμια βραβεία. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας Ηρακλείου το 1965 και διετέλεσε πρόεδρος του σωματείου για 34 συναπτά έτη, μέχρι να τιμηθεί ως επίτιμος πρόεδρος της Ε.Φ.Ε.Η.
“Η ενασχόληση μου με την φωτογραφία”-επισημαίνει -” ξεκίνησε από την παιδική μου ηλικία και οφείλεται αποκλειστικά στον πατέρα μου. Ήταν ο πρώτος δάσκαλος μου, με οδήγησε στον κόσμο της φωτογραφίας, εξασφαλίζοντας ότι θα έχω όλες τις τεχνικές γνώσεις, απαραίτητα εφόδια για να μπορέσω να εξερευνήσω αυτό τον απίστευτο και ατελείωτο κόσμο”.
Ο ίδιος κάνει πράξη την συμβουλή του πατέρα του ν’ αγαπά αυτό που κάνει ενώ μεταλαμπαδεύει τη γνώση του, ακολουθώντας τα χνάρια του στους νεώτερους.Από το 1999 μέχρι σήμερα, διδάσκει τεχνική και αισθητική της φωτογραφίας σε σεμινάρια για αρχάριους αλλά και για προχωρημένους.
Άλλωστε, όπως υπογραμμίζει, ένας καλλιτέχνης δεν μπορεί παρά να μεταφέρει κομμάτια του εαυτού του στα έργα του. Μόνο τότε μπορεί να ελπίζει ότι δημιουργεί. “Θα έλεγα οτι η φωτογραφία εκτός όλων των άλλων είναι και ψυχοθεραπευτική”.
Ο κ.Νικηφοράκης μιλάει ακόμα στην “Π” για το πόσο διαφορετικό είναι όταν στο επίκεντρο μιας φωτογραφίας βρίσκονται ζώα, για το αν ο φωτογράφος βοήθησε τον κτηνίατρο ή το αντίθετο, ποια είναι μια καλή φωτογραφία και ποια μία ενδιαφέρουσα, για την τεχνολογία, αλλά και το ενδιαφέρον που υπάρχει στο Ηράκλειο για την φωτογραφία.
“Ανάμεσα σε μια καλή και μια ενδιαφέρουσα φωτογραφία, θα διάλεγα την ενδιαφέρουσα”
Ποια είναι μια καλή φωτογραφία; Μία ενδιαφέρουσα φωτογραφία είναι απαραιτήτως μια καλή φωτογραφία;
Μια καλή φωτογραφία είναι αυτή που ακολουθεί κάποιους κανόνες. Σύνθεσης, φωτομέτρησης, ισορροπίας κάδρου, σωστή γλώσσα χρώματος ή διαβάθμισης τόνων στο ασπρόμαυρο.
Ενδιαφέρουσα είναι μια φωτογραφία όταν καταφέρνει να επικοινωνήσει με το θεατή. Να τον ιντριγκάρει, προβληματίσει, θυμώσει, συγκινήσει. Να τον ταξιδέψει. Να τον αφήσει να φτιάξει μια δική του ιστορία πάνω στην προσωπική ερμηνεία που θα κάνει στην φωτογραφία. Αν έπρεπε να διαλέξω μεταξύ μιας ενδιαφέρουσας και μιας καλής φωτογραφίας θα διάλεξα σαφέστατα την πρώτη. Αν φυσικά μια ενδιαφέρουσα φωτογραφία είναι και σωστή από τεχνικής απόψεως, τότε έχουμε το βέλτιστο αποτέλεσμα.
Πού βοηθάει η τεχνολογία και που περιορίζει;
Η τεχνολογία είναι ένα εργαλείο στα χέρια του σωστού, δημιουργικολύ καλλιτέχνη. Όταν είχε πρώτη φορά μπει στην ζωή μας το Photoshop είχαν γραφτεί και ειπωθεί πολλά. Το τέλος της τέχνης της φωτογραφίας… ο οποισδήποτε θα μπορεί να γίνει φωτογράφος… κ.α. Τίποτε από όλα αυτά δεν επαληθεύτηκε μέχρι σήμερα. Φυσικά η έλευση της τεχνικής νοημοσύνης θα αλλάξει πολλά, και έχουμε να δούμε ακόμα περισσότερα. Ελπίζω και πιστεύω ότι η τέχνη θα βρει το μονοπάτι μέσα στο δάσος. Πάντα το κάνει.
“Είναι αδύνατο να πατήσεις το κουμπί της λήψης, χωρίς παράλληλα να μεταφέρεις ένα κομμάτι του εαυτού σου μέσα στην εικόνα’’ είχε πει ένας διάσημος φωτογράφος. Ποιά είναι η άποψη σας;
Πραγματικά ένας καλλιτέχνης δεν μπορεί παρά να μεταφέρει κομμάτια του εαυτού του στα έργα του. Μόνο τότε μπορεί να ελπίζει ότι δημιουργεί. Είναι σημαντικό να ξέρει για ποιο λόγο ασχολείται με το θέμα, τι τον απασχολεί για να κάνει το συγκεκριμένο κλικ, τι θέλει να πει με αυτό, τι μήνυμα, συναίσθημα, άποψη θέλει να μεταφέρει. Θα έλεγα ότι η φωτογραφία εκτός όλων των άλλων είναι και ψυχοθεραπευτική.
Η φωτογραφία εκτός όλων των άλλων
είναι και ψυχοθεραπευτική
“Ο πατέρας μου ήταν ο πρώτος μου δάσκαλος”
“Ο πατέρας σας, ήταν ένας πολυβραβευμένος, αναγνωρισμένος και καταξιωμένος φωτογράφος, σε διεθνές επίπεδο. Πως σας επηρέασε ώστε απασχοληθείτε κι εσείς με την φωτογραφία;
Η ενασχόληση μου με την φωτογραφία ξεκίνησε από την παιδική μου ηλικία και οφείλεται αποκλειστικά στον πατέρα μου. Ήταν ο πρώτος δάσκαλος μου, με οδήγησε στον κόσμο της φωτογραφίας, εξασφαλίζοντας ότι θα έχω όλες τις τεχνικές γνώσεις, απαραίτητα εφόδια για να μπορέσω να εξερευνήσω αυτό τον απίστευτο και ατελείωτο κόσμο.
Ποια ήταν η πρώτη φωτογραφική… συμβουλή που σας έδωσε;
Να αγαπάς αυτό που κάνεις! Μόνο τότε είναι αυθόρμητο, ειλικρινές και αυθεντικό!
Ποια συμβουλή δίνετε εσείς στους νεότερους;
Να προσπαθούν να κάνουν ενδιαφέρουσες φωτογραφίες. Φωτογραφίες που θα τους κάνουν να χαμογελούν ικανοποιημένοι πριν κοιμηθούν το βράδυ.
Ως πρόεδρος της Ε.Φ.Ε Ηρακλείου βλέπετε να υπάρχει ενδιαφέρον για την φωτογραφία;
Η φωτογραφία τα τελευταία χρόνια έχει γίνει απαραίτητη σε όλες τις εμφάσεις της ζωή μας. Μας «παρακολουθεί» και μας καταγράφει στην καθημερινότητα μας, επικοινωνούμε με το κοινωνικό σύνολο μέσω αυτής αλλά αποτελεί ταυτόχρονα ένα πολύ δυνατό καλλιτεχνικό και εκφραστικό εργαλείο. Λόγω των παραπάνω όλο και περισσότεροι επιθυμούν να μάθουν την τεχνική, την αισθητική της φωτογραφίας, την φωτογραφική γλώσσα.
Αυτό που με χαροποιεί ακόμα περισσότερο είναι ότι η φωτογραφία δεν έχει ηλικιακούς περιορισμούς. Τα σεμινάρια για αρχάριους της Ε.Φ.Ε Ηρακλείου παρακολουθούν μεγάλος αριθμός νέων ατόμων αλλά και πολλοί κάποιας μεγαλύτερης ηλικίας, επιβεβαιώνοντας ότι η τέχνη δεν έχει περιορισμούς σε κανένα επίπεδο!
“Όλες οι εικόνες της έκθεσης έχουν μια ιστορία από πίσω. Δεν είναι απλά μια απεικόνιση ενός σκύλου”
Τι θα δούμε στην έκθεση φωτογραφίας Non verbal – Μη λεκτική επικοινωνία;
Η επικοινωνία είναι μια εξαιρετικά πολύπλοκη διαδικασία, καθώς αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ δύο ή περισσότερων ζωντανών οντοτήτων, με στόχο τη μεταφορά συναισθημάτων, νοημάτων, επιθυμιών.
Στο πλαίσιο της κτηνιατρικής, όπου η γλωσσική επικοινωνία απουσιάζει σχεδόν εντελώς, ο κώδικας επικοινωνίας παρουσιάζεται με διαφορετικό και εξαιρετικά πολύπλοκο τρόπο. Βασίζεται κυρίως στα βλέμματα, την έκφραση του προσώπου, τη στάση, την κίνηση του σώματος, τη συμπεριφορά, ακόμη και στην ενέργεια που εκπέμπεται, είτε αυτή είναι θετική, αρνητική ή αδιάφορη.
Στόχος αυτής της έκθεσης είναι να αποτυπωθούν όλα τα παραπάνω, που συνιστούν την προσπάθεια στην διαμόρφωση αμοιβαίας σεβαστικής σχέσης μεταξύ του θεραπευτή και του ασθενούς. Η έκθεση αποτελείται από 11 τρίπτυχα μεγάλου μεγέθους, τα οποία αποτελούν αυτόνομα έργα με ένα «διάλογο» μεταξύ των 3 εικόνων, αλλά και τμήματα της ολότητας μιας έκθεσης.
Ποιο ήταν το έναυσμα για το πρώτο κλικ;
Ήθελα να συνδυάσω την αγάπη μου για την φωτογραφία και την κτηνιατρική. Ξεκίνησα ένα πρωί πριν από περίπου 5 χρόνια, να φωτογραφίζω τους ασθενείς μου σε διαφορετικές στιγμές, έχοντας πάντα στο μυαλό μου την επιθυμία μου να μεταφέρω τα συναισθήματα που «έπαιρνα».
Μετά τις πρώτες μέρες και εικόνες συνειδητοποίησα ότι το αποτέλεσμα με ικανοποιούσε. Ξεκίνησα έτσι ένα project, στην διάρκεια του οποίου βγήκαν πάρα πολλές φωτογραφίες. Η τελική μου επιλογή δημιούργησε μια καλλιτεχνική πρόταση που παρουσιάζεται στην έκθεση.
Η έκθεση έχει κι έναν καλό σκοπό. Πώς μπορεί να συνεισφέρει ο επισκέπτης της έκθεσης;
Σαν μικρό αντίδωρο για όλα όσα έχω ζήσει και μου έχουν προσφέρει τα ζώα, όταν στήναμε την έκθεση με την γραφίστρια Φερετζάκη Ειρήνη αποφασίσαμε να σχεδιαστούν σελιδοδείκτες με εικόνες από την έκθεση, οι οποίοι θα πωλούνται έναντι ενός συμβολικού ποσού. Τα έσοδα θα διατεθούν για τροφές για τα αδέσποτα ζώα.
Πόσο διαφορετικό είναι όταν στο επίκεντρο μιας φωτογραφίας βρίσκονται ζώα;
Ο φωτογράφος έκανε τον κτηνίατρο να ξαναδεί τα ζώα με μια διαφορετική ματιά; Ο φωτογράφος βοήθησε τον κτηνίατρο ή το αντίθετο;
Η σχέση μου με τα ζώα είναι ιδιαίτερη και μου έχει διδάξει πολλά, καθώς στηρίζεται στην γλώσσα του σώματος και όχι στα λόγια που πολλές φορές είναι άνευ ουσίας. Νομίζω λοιπόν ότι ο κτηνίατρος επηρέασε το φωτογράφο και όχι το αντίστροφο. Τον οδήγησε σε καινούργια, διαφορετικά εκφραστικά μονοπάτια.
Υπάρχει κάποιο περιστατικό που σας… μίλησε ιδιαιτέρως;
Όλες οι εικόνες της έκθεσης έχουν μια ιστορία από πίσω. Δεν είναι απλά μια απεικόνιση ενός σκύλου. Είναι ο Αρης, ο Δίας, ο Τιμούρ, διαφορετικές οντότητες που με κάθε μια είχα και έχω μια διαφορετική σχέση. Δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποια. Όλες είναι εξίσου σημαντικές.