«Αντίδοτο» στην κοινωνική απομόνωση αποτέλεσε η τέχνη. «Λειτούργησε ως αποκούμπι για την εξισορρόπηση δυσάρεστων συναισθημάτων αλλά και ως ταγός για ψυχική ανάταση και ισορροπία», αναφέρει στην «Π» ο εμπνευστής του βιωματικού σεμιναρίου γνωριμίας με τον ρυθμό, κ. Γιάννης Παπατζανής.
Σε συνέντευξή του μιλά για το πρόγραμμα “Η τέχνη του ρυθμού στην εκπαίδευση”. Πρόκειται για έναν κύκλο σεμιναρίων διδασκαλίας ρυθμού και κρουστών από μουσικές παραδόσεις της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου για το εαρινό εξάμηνο του 2020. Τη δράση οργανώνουν ο τομέας Θεατρολογίας – Μουσικολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, το Εργαστήρι Ψυχολογίας και Ειδικής Αγωγής Παιδαγωγικού Τμήματος και η Περιφέρεια Κρήτης.
Από τα μαθήματα έχουν περάσει περισσότεροι από 1.200 συμμετέχοντες
![]()
σεμιναρίου
![]()
γνωριμίας με
![]()
Ο εμπνευστής
Η συνέντευξη έχει ως εξής:
w Ποιος είναι ο ρόλος της τέχνης σε περιόδους κρίσης και κοινωνικής απομόνωσης; Πώς πιστεύετε ότι πρέπει να ανταποκριθούν οι καλλιτέχνες σ’ αυτή τη συνθήκη;
´«Μετά από αυτή τη δύσκολη περίοδο είναι έντονη η διαπίστωση διεθνώς ότι η τέχνη αποτέλεσε ‘’αντίδοτο’’ στην κοινωνική απομόνωση. Λειτούργησε ως αποκούμπι για την εξισορρόπηση δυσάρεστων συναισθημάτων αλλά και ως ταγός για ψυχική ανάταση και ισορροπία.
Η ευθύνη του καλλιτεχνικού δυναμικού είναι κατά τη γνώμη μου πιο καίρια από ποτέ. Ο δικός μας ρόλος είναι να συνεχίσουμε να δημιουργούμε και να προσφέρουμε ποιοτικά καλλιτεχνικά αγαθά. Αυτό θα συμβεί όταν επαναπροσδιορίσουμε τη στάση μας μέσα στην κοινωνία και τοποθετηθούμε εκ νέου στα νέα δεδομένα, όπως άλλωστε καλούνται να κάνουν πολλές επαγγελματικές ομάδες. Η διαμόρφωση της αισθητικής ταυτότητας είναι πολιτική πράξη και εμείς δεν πρέπει να μείνουμε αμέτοχοι».ª
w Πιστεύετε ότι η Πολιτεία κατανοεί το ρόλο της τέχνης ως κοινωνικού αγαθού και στηρίζει επαρκώς τους δημιουργούς;
«Η επίσημη πολιτεία με διαχρονική συνέπεια απέχει όχι μόνο από τη στήριξη αλλά και από τη στοιχειώδη κατανόηση του ρόλου της τέχνης και των φορέων αυτής. Αισθανόμαστε μετέωροι και όχι άδικα, όταν η Πολιτεία αγνοεί την αυτονόητη υποχρέωσή της. Εξαίρεση στον κανόνα αποτελούν ορισμένοι φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης στην Κρήτη – και όχι μόνο – που κατά καιρούς έχουν στηρίξει καλλιτεχνικές προσπάθειες.
Η προσωπική μου εμπειρία μέσα από το πρόγραμμα ‘’Η τέχνη του ρυθμού στην εκπαίδευση’’ δείχνει ότι υπάρχουν θεσμοί και άνθρωποι που τους εκπροσωπούν που ξέρουν να ακούν και να ανταποκρίνονται, με όσα μέσα διαθέτουν, σε αιτήματα για υλοποίηση καινοτόμων δράσεων με σκοπό την προαγωγή καλλιτεχνικών και κοινωνικών αξιών.
Παράδειγμα αποτελεί η Περιφέρεια Κρήτης, η οποία έχει υποστηρίξει από την αρχή το πρόγραμμα, το οποίο συνδιοργανώνει με το Πανεπιστήμιο Κρήτης τα τρία τελευταία χρόνια και με τη σημαντική συμβολή των Δήμων Χανίων, Ρεθύμνου και Αγίου Νικολάου, αλλά και του Δήμου Κερατσινίου. Η στοχευμένη στήριξη των Δήμων σε τέτοιου είδους προγράμματα αποτελεί τεκμηριωμένα μια επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για κοινωνική συνοχή και ευημερία».
w Ποια είναι η μέχρι σήμερα εμπειρία σας από το πρόγραμμα ‘’Η τέχνη του ρυθμού στην εκπαίδευση’’; Δεδομένης της κατάστασης με τον κοροναϊό, υπάρχουν αλλαγές στον τρόπο διεξαγωγής;
´«Αρχικά το πρόγραμμα έτρεξε για τα πρώτα τρία χρόνια στον νομό Χανίων, Ρεθύμνου και Ηρακλείου και το τελευταίο εξάμηνο ξεκίνησε και στον νομό Λασιθίου. Ο αριθμός συμμετεχόντων ξεπέρασε τις αρχικές μας προσδοκίες κατά πολύ, καθώς από τα μαθήματα έχουν περάσει περισσότεροι από 1.200 συμμετέχοντες. Δεδομένου ότι η πλειονότητα των συμμετεχόντων είναι εκπαιδευτικοί, εύκολα μπορεί κανείς να καταλάβει την πολλαπλασιαστική ισχύ του προγράμματος, αν σκεφτεί δυνητικά τον αριθμό των μαθητών που μπορούν να επωφεληθούν άμεσα από το πρόγραμμα με κοινωνούς τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς.
Η δομή του προγράμματος, μέσα από την αναγκαιότητα της νέας συνθήκης, εκσυγχρονίζεται με τη δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας ‘’Coursevo’’, η οποία παρέχεται από το Εργαστήριο Διανεμημένων Πληροφορικών Συστημάτων και Εφαρμογών Πολυμέσων του Πολυτεχνείου Κρήτης. Η εξ αποστάσεως συμμετοχή δεν υποκαθιστά τη δια ζώσης εμπειρία, αλλά λειτουργεί ενισχυτικά. Τον Ιούνιο είχαμε την ευκαιρία να ξεκινήσουμε πιλοτικά στα Χανιά τη διεξαγωγή του, αξιοποιώντας το νέο ψηφιακό μέσο συνδυαστικά με τα δια ζώσης εργαστήρια με την καθοριστική συμβολή και υποστήριξη του Δήμου Χανίων και της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων».ª
w Ποια είναι η εικόνα σας για την εκπαιδευτική κοινότητα σήμερα;
«Η εκπαιδευτική κοινότητα, με την οποία συνεργάζομαι μέσα από το πρόγραμμα πολύ στενά, αποτελεί ένα φωτεινό κύτταρο της κοινωνίας και αξίζει την ουσιαστική στήριξη και όχι την απαξίωση που υφίσταται από το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα. Άλλωστε η παιδεία αποτελεί θεμελιώδες πολιτισμικό χαρακτηριστικό, απαραίτητο για την ευημερία μιας χώρας».ª
w Ποιες είναι οι βλέψεις σας για το μέλλον;
«Τα άμεσα σχέδιά μου αφορούν δράσεις και ερευνητικά προγράμματα με επαγγελματίες υγείας αλλά και ευπαθείς ομάδες με νευρολογικά προβλήματα (άνοια, πάρκινσον) με στοχευμένες ενέργειες που θα ωφελήσουν θεραπευτές και θεραπευόμενους. Ήδη έχω σχεδιάσει και προτείνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση δύο διαφορετικά προγράμματα, για τα οποία μπορούμε να μιλήσουμε περαιτέρω στο προσεχές διάστημα.
Σε προσωπικό επίπεδο, η έρευνα και η ενασχόληση με τη δημοτική μουσική της Κρήτης και όχι μόνο αποτελεί μια διαρκή διαδικασία είτε μέσα από την ηχογράφηση επιλεγμένου υλικού είτε με ζωντανές εμφανίσεις». Πληροφορίες για το πρόγραμμα μπορεί να λάβει κανείς στην ηλεκτρονική διεύθυνση: