Λίγες ημέρες πριν, στην κεντρική προεκλογική του ομιλία, ο Γιώργος Αλεξάκης άκουσε τον περιφερειάρχη Στ. Αρναουτάκη να τον χαρακτηρίζει “υπουργό Εξωτερικών της Κρήτης”, εκφράζοντας μάλιστα την ευχή, να έχουν όχι μόνο οι περιφέρειες, αλλά και οι κυβερνήσεις τέτοια στελέχη. Επίσης, άκουσε τον επιχειρηματία Μιχάλη Λεμπιδάκη να τον χαρακτηρίζει “φίλο για τον καθένα μας”.
Με αυτή τη διπλή “ματιά”, προς την Ευρώπη αλλά και προς την καθημερινότητα των Κρητικών – από την αγωνία τους για τους δρόμους αλλά και τις δουλειές τους – κι έχοντας πάρει επ’ώμου το “χαρτοφυλάκιο” των ευρωπαϊκών θεμάτων, ο Γιώργος Αλεξάκης κοιτάζει πίσω με ικανοποίηση και μπροστά με αισιοδοξία.
Η Κρήτη έχει ένα ισχυρό brand name στο εξωτερικό. Ωστόσο ακόμη “τρέχει γιατί δεν έχει” ένα σύγχρονο ΒΟΑΚ. Οι προσπάθειες για εξωστρέφεια σαμποτάρονται από το έλλειμμα υποδομών;
Να ξεκινήσουμε από το οδικό δίκτυο. Πρέπει άμεσα και γρήγορα να αποκτήσουμε ένα σύγχρονο και ασφαλές οδικό δίκτυο, που θα περιλαμβάνει τον ΒΟΑΚ, τον ΝΟΑΚ και τους κάθετους συνδετήριους δρόμους. Πρέπει να ολοκληρώσουμε το εσωτερικό οδικό δίκτυο στην Κρήτη και μάλιστα αυτό να προσαρμοστεί με δεδομένο το νέο διεθνές αεροδρόμιο στο Καστέλλι. Δυστυχώς, ακόμη “τρέχουμε” για τα θέματα των υποδομών, που θα έπρεπε να θεωρούνται αυτονόητα, θέματα που στην κεντρική Ευρώπη έχουν ήδη λυθεί.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του ΒΟΑΚ, για τον οποίο… ακόμη συζητάμε, χωρίς να έχει γίνει δημόσια γνωστή η χάραξη που έχει επιλεγεί, χωρίς να υπάρχει ένα δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα και μάλιστα με την επίβλεψη του πιο σημαντικού έργου για την Κρήτη να βρίσκεται… στην Αθήνα! Θέλουμε έναν σύγχρονο αυτοκινητόδρομο που θα ξεκινάει από το Καστέλλι Κισσάμου και θα φτάνει ως τη Σητεία. Και η αλήθεια είναι ότι… δεν μπορούμε να περιμένουμε!
Ο Κρητικός – αλλά και ο επισκέπτης – αγωνιά, περιμένει, δυστυχώς σκοτώνεται στους δρόμους! Υπό αυτές τις αντίξοες συνθήκες, η Κρήτη παραμένει εξωστρεφής και, κατά γενική ομολογία, είναι η πιο εξωστρεφής ελληνική Περιφέρεια.
Πώς “μεταφράζεται” το “άνοιγμα” της Κρήτης προς την Ευρώπη;
Η Κρήτη είναι αναγνωρίσιμη για πολλούς λόγους – όχι μόνο για τον Τουρισμό της. Είναι μια συνεπής Περιφέρεια, την οποία προτιμά όποιο consortium θελήσει να αναπτύξει συνεργασία με ελληνική Περιφέρεια.
Όσο για τα οφέλη για εμάς από την Ευρώπη, είναι πολλά: Είναι οικονομικά μέσω του ΕΣΠΑ και των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, είναι εμπειρίες και γνώση, είναι θέσεις εργασίας που “ανοίγουν” άμεσα για την υλοποίηση των προγραμμάτων κι έμμεσα σε βάθος χρόνου ως αποτέλεσμα της εφαρμογής των ευρωπαϊκών στρατηγικών.
Την τρέχουσα προγραμματική περίοδο, μέσω του ΕΣΠΑ, μας αναλογούν 450 εκ. ευρώ, συν ένα bonus 27 εκ. ευρώ, ενώ μέσω των ανταγωνιστικών ευρωπαϊκών προγραμμάτων αθροίζουμε πάνω από 6 εκ. ευρώ επιπλέον πόρων. Δεν μας χαρίστηκαν τα προγράμματα αυτά, τα διεκδικήσαμε και τα κερδίσαμε.
Στην Περιφέρεια Κρήτης υλοποιούμε σήμερα, 31 ανταγωνιστικά, ευρωπαϊκά προγράμματα – περισσότερα από κάθε άλλη στιγμή, περισσότερα από κάθε ελληνική περιφέρεια αλλά κι από αρκετές ευρωπαϊκές περιφέρειες. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της επίπονης εργασίας των τελευταίων ετών, από μια ευρεία ομάδα στελεχών της Περιφέρειας που είχα την ευκαιρία να συντονίσω και συνεργαστώ μαζί τους. Τα προγράμματα αυτά αφορούν στην εξοικονόμηση ενέργειας και την ενεργειακή επάρκεια, το περιβάλλον, την κρητική Διατροφή, τη Γαλάζια Οικονομία, την Επιχειρηματικό- τητα, όλα αυτά μέσα από τις Ευρωπαϊκές Στρατηγικές. Έχουμε όμως και πολλά προγράμματα που αφορούν τους νέους Επιχειρηματίες και την καινοτομία στις επιχειρήσεις.
Σε αυτό το διεθνοποιημένο περιβάλλον, ποια είναι η θέση της Κρήτης; Ποιες είναι οι προκλήσεις στις οποίες μπορούμε να επενδύσουμε;
Μέρα με τη μέρα “χτίζουμε” και ισχυροποιούμε την παρουσία μας. Το παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον μας “υποχρεώνει” άλλωστε να είμαστε “ανοιχτοί” στο ευρωπαϊκό και το διεθνές γίγνεσθαι. Ήδη η Περιφέρεια Κρήτης συμμετέχει, ως νησί, ως περιφέρεια, ως απομακρυσμένη περιοχή, στη διαβούλευση των ευρωπαϊκών στρατηγικών, πριν αυτές εγκριθούν.
Όμως η Κρήτη εδραιώνει τη θέση της και με άλλους, σημαντικούς τρόπους, συνθέτοντας το “παζλ” της εξωστρέφειας: Τα ακαδημαϊκά και ερευνητικά μας ιδρύματα διαπρέπουν στο εξωτερικό, οι επιχειρήσεις μας κάνουν εξαγωγές, ο Τουρισμός μας βοηθάει στη διεθνοποίηση. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε τις σωστές βάσεις για να κάνουμε περισσότερα βήματα.
Μια ευκαιρία που είναι μπροστά μας είναι η 4η βιομηχανική επανάσταση, η ψηφιακή επανάσταση, στην οποία η Κρήτη πρέπει να είναι παρούσα: Να αξιοποιήσουμε το επιστημονικό δυναμικό του νησιού και σε συνεργασία με τις κρητικές επιχειρήσεις να δημιουργηθούν νέα προϊόντα τεχνολογίας.
Η Περιφέρεια διαθέτει, μάλιστα, και πόρους στο πλαίσιο του προγράμματος “Έξυπνης Ειδίκευσης” προκειμένου οι δύο αυτοί “πόλοι” να συνεργήσουν και να δημιουργήσουν νέα προϊόντα – κάτι που δεν θα έκαναν, υπό άλλες συνθήκες.
Το πολύ θετικό για την “Ελλάδα της κρίσης” είναι ότι σε αυτή τη σπουδαία “επανάσταση” (την οποία πάντως ήδη ζούμε) δεν χρειάζονται υποδομές και μεγάλες επενδύσεις. Σήμερα για να κάνεις ένα application, χρειάζεται γνώση, σκέψη, εξειδίκευση!
Ποια είναι, λοιπόν, αυτά τα “σύγχρονα” θέματα, που κυριαρχούν στην Ευρώπη και πρέπει να εντάξουμε στις προτεραιότητές μας;
Σ’ αυτή τη νέα περίοδο προτείνουμε μια “νέα ατζέντα” για την αυτοδιοίκηση, πέρα από τις αρμοδιότητες που έχει ήδη.
Πρέπει να μας απασχολήσει η Κλιματική Αλλαγή και να ενσωματώσουμε στις πολιτικές μας, μέτρα άμβλυνσης των επιπτώσεών της.
Να διασφαλίσουμε την Ενεργειακή Επάρκεια της Κρήτης, με τους αγωγούς διασύνδεσης, και να αξιοποιήσουμε την ευκαιρία με το φυσικό αέριο ώστε η Κρήτη, πραγματικά, να γίνει ένας ενεργειακός κόμβος στη Μεσόγειο.
Όμως να κινηθούμε και στην κατεύθυνση της εξοικονόμησης ενέργειας τόσο στα δημόσια, όσο και στα ιδιωτικά κτίρια.
Η Κυκλική Οικονομία πρέπει να ενταχθεί στην ατζέντα μας, όχι μόνο για εξοικονόμηση πόρων, αλλά και ως προς το να σχεδιάζουμε προϊόντα τα οποία ολοκληρώνοντας τον κύκλο ζωής τους, θα αποτελούν την “πρώτη ύλη” για ένα νέο κύκλο. Με αυτό τον τρόπο θα προσπαθήσουμε να μην έχουμε απορρίμματα στην Κρήτη.
Το να γίνουμε “πράσινο” νησί είναι ένας μεγάλος στόχος για εμάς και θα έλεγα ότι είναι και ρεαλιστικός -υπάρχουν νησιά στη βόρεια Ευρώπη, μικρότερα από την Κρήτη, που το έχουν πετύχει. Χρειάζεται όμως αλλαγή νοοτροπίας του πολίτη, της αυτοδιοίκησης, της κυβέρνησης, καθώς και συνέργειες.
Στη μελλοντική ατζέντα θα ήθελα να προσθέσω και τη Γαλάζια Οικονομία.
Είμαστε νησί, περικλειόμαστε από θάλασσα, πρέπει να εξοικονομήσουμε καθετί που συνδέεται με τη θάλασσα: Τον παράκτιο τουρισμό, την παραγωγή ενέργειας από τη θάλασσα – είτε από τα κύματα είτε από την υποθαλάσσια ροή. Μια πολύ σημαντική πηγή πλούτου επίσης, είναι οι υδρογονάνθρακες στη νότια Κρήτη. Και φυσικά να μην ξεχνάμε την αλιεία και την ιχθυοκαλλιέργεια. Αν συνδυαστούν όλες αυτές οι παράμετροι, μπορούν να μας δώσουν νέες επενδύσεις, νέες θέσεις εργασίας.