Της Λίλιαν Δαφερμάκη
Στην απόδοση τιμής σε μια σπουδαία Κρητικιά, μια πολύ σημαντική συγγραφέα και δημοσιογράφο, ένα ανυπόταχτο και αλύγιστο πνεύμα σχεδιάζει να προχωρήσει ο δήμος Ηρακλείου. Πρόκειται για τη Λιλή Ζωγράφου, που έφυγε από τη ζωή στις 2 Οκτωβρίου 1988 και τάφηκε στο κοιμητήριο του Αγίου Κωνσταντίνου και όπως αποδείχτηκε ήταν ο τελευταίος τάφος τριετούς χρήσεως όπου δεν είχε γίνει εκταφή. Το χρέος αυτό αναλαμβάνει τώρα η Λότζια με την προοπτική να δημιουργήσει ένα ταφοπέδιο- μνημείο εκεί όπου βρίσκονται οι οικογενειακοί τάφοι του κοιμητηρίου.
Η όλη διαδικασία εξελίσσεται με σχετική πρωτοβουλία της αντιδημάρχου οικονομικών Μαρίας Καναβάκη, η οποία μόλις ενημερώθηκε για το όλο θέμα έδειξε προσωπικό ενδιαφέρον προκειμένου να γίνει η μεταφορά της αείμνηστης Λ.Ζωγράφου στην πτέρυγα των οικογενειακών τάφων και να της αποδοθεί στην μνήμη της η δέουσα τιμή. Όπως η ίδια εξηγεί με δηλώσεις της στην «Π», σε αυτή τη φάση βρίσκεται σε εξέλιξη μια συγκροτημένη προσπάθεια προκειμένου να αναδειχτεί το ιστορικό κοιμητήριο του Αγίου Κωνσταντίνου και με εντολή της γίνεται μια ολοκληρωμένη περιποίηση εντατικών καθαρισμών βαφών και περιποιήσεων που για πρώτη φορά γίνονται. Η αντιδήμαρχος σημειώνει ότι ο σχεδιασμός αυτός κινείται στο πλαίσιο της γενικότερης παρέμβασης του ιστορικού κοιμητηρίου του Αγίου Κωνσταντίνου, όπου έχουν ταφεί επιφανείς συμπολίτες μας.
Όπως τονίζει, όταν ενημερώθηκε ότι η αείμνηστη Λ.Ζωγράφου φιλοξενείται σε τάφο τριετούς χρήσεως ήρθε σε επαφή με το δήμαρχο Β.Λαμπρινό, ο οποίος αμέσως συμφώνησε με την πρόταση να προχωρήσει η εκταφή της στο χώρο του κοιμητηρίου όπου βρίσκονται οι οικογενειακοί τάφοι, ανάμεσα στους οποίους υπάρχουν επιφανείς προσωπικότητες με μεγάλη προσφορά στην πόλη. Η ίδια σημειώνει ότι αντίστοιχη ευαισθησία έδειξαν και πολλοί Ηρακλειώτες που είχαν εκφράσει την αγωνία τους για την ανάδειξη του ιστορικού χαρακτήρα του κοιμητηρίου.
Το όλο θέμα πρόκειται να τεθεί στην επόμενη συνεδρίαση του δημοτικού συμβούλου στην οποία η αντιδήμαρχος εξηγεί ότι «η διακεκριμένη συγγραφέας Λιλή Ζωγράφου, γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης στις 17 Ιουνίου 1922, απεβίωσε το 1998 στο Ηράκλειο Κρήτης και ενταφιάσθηκε σε ταφοπέδιο τριετούς χρήσης του κοιμητηρίου Αγίων Κωνσταντίνου. Όπως είναι γνωστό, στα ταφοπέδια τριετούς χρήσης του κοιμητηρίου έχουν διενεργηθεί σχεδόν όλες οι εκταφές προκειμένου να προγραμματιστεί η περαιτέρω διαχείριση του χώρου. Η Λιλή Ζωγράφου παραμένει στο ταφοπέδιο τριετούς χρήσης, αλλά επιβάλλεται να διενεργηθεί η εκταφή της. Η αντιδήμαρχος σημειώνει ότι η αρμόδια υπηρεσία του κοιμητηρίου, προσπάθησε να επικοινωνήσει με οικείους της προκειμένου να διενεργηθεί η εκταφή. Από το Δημοτολόγιο Ηρακλείου προέκυψε ότι δεν υπάρχουν στοιχεία επικοινωνίας με τον τελευταίο της σύζυγο και η κόρη της Ειρήνη Χατζηδάκη έχει αποβιώσει από το 2003.
Στο πλαίσιο αυτό, όπως εξηγεί η κ. Μ. Καναβάκη, προκειμένου να αναγνωριστεί το έργου της και προκειμένου η γενέτειρα πόλη της να τιμήσει τη Λιλή Ζωγράφου προτείνεται στο δημοτικό συμβούλιο, να διενεργηθεί εκταφή από το ταφοπέδιο τριετούς χρήσης στο οποίο βρίσκεται και να μεταφερθεί η σορός της στο οικογενειακό ταφοπέδιο Β1 – 126 ιδιοκτησίας Δήμου Ηρακλείου στο οποίο έχει αναγερθεί από το παρελθόν ταφικό μνημείο. Το οικογενειακό ταφοπέδιο Β1 – 126 προτείνεται να χρησιμοποιείται στο εξής ως μνημείο προς τιμήν της Λιλής Ζωγράφου, να συντηρείται από το Δήμο Ηρακλείου και να απαλλαγεί από την καταβολή των ετήσιων τελών καθαριότητας και φύλαξης.
Όπως είναι γνωστό, σήμερα λειτουργούν 612 οικογενειακοί τάφοι, ανάμεσά τους και τάφοι που συνδέονται με την πρόσφατη ιστορία της πόλης και της Κρήτης, όπως το κοιμητήριο των 18 νεαρών Άγγλων που έπεσαν υπερασπιζόμενοι την ελευθερία της Κρήτης την 25η Αυγούστου του 1898, ο τάφος του Αρχιεπισκόπου Κρήτης Ευγένιου Ψαλιδάκη, τάφοι Δημάρχων του Ηρακλείου, πολιτικών, αντιστασιακών, λογοτεχνών και επιφανών Ηρακλειωτών.