«Το ημερολόγιο μιας επιστροφής» είναι ο νέος σταθμός στη συγγραφική πορεία του Τηλέμαχου Χυτήρη, ο οποίος θα βρίσκεται στο Ηράκλειο προκειμένου να παρουσιάσει το βιβλίο του, αύριο Σάββατο 2 Δεκεμβρίου, στο Πολύκεντρο Νεολαίας στις 7.00 το απόγευμα.
Ο Τηλέμαχος Χυτήρης μιλά σήμερα στην «Π» για το νέο του βιβλίο, που σηματοδοτεί τη μετάβασή του στον χώρο της πεζογραφίας.
Ένα βιβλίο, όπως περιγράφει, «που μας φέρνει μπροστά στη μικροϊστορία και τους ανθρώπινους χυμούς της. Ένα βιβλίο άμεσης γραφής κι αυτογνωσίας, που με τον τρόπο του, από τα μικρά, τα καθημερινά, μας κάνει να στοχαζόμαστε τα μεγάλα».
Ερώτηση: Το καινούριο σας βιβλίο εκτός των άλλων θεμελιώνει τη μετάβασή σας από τον χώρο της ποίησης στην πεζογραφία. Με ποιες σκέψεις ανοίξατε αυτό το νέο κεφάλαιο και τι σηματοδοτεί προοπτικά για σας;
Απάντηση: Πρώτον δεν εγκαταλείπω την ποίηση που είναι μια βιωματική ανάγκη για μένα. Ήδη έχω μια συλλογή έτοιμη προς έκδοση και έναν τόμο με όλα τα ποιήματα από το 1973 μέχρι σήμερα. Όμως μου άρεσαν πάντα οι αφηγήσεις και να που ήρθε η στιγμή να ξανοιχτώ και σε αυτό το είδος λόγου. Θέλω να συνεχίσω, αλλά θα το δούμε αργότερα.
Ερώτηση: Το βιβλίο σας έχει ως κοινή συνισταμένη τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν την περίοδο της δικτατορίας και όσα ακολούθησαν αμέσως μετά. Γιατί επιλέξατε τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο και ποια είναι η προσέγγισή σας σε αυτό το σημαντικό ιστορικό κεφάλαιο;
Απάντηση: Κατ’ αρχήν έζησα τα γεγονότα έτσι όπως περιγράφονται στο ”Ημερολόγιο μιας επιστροφής”, μετά με ενδιέφερε μια σημαντική περίοδος της Ιστορίας μας, από την πλευρά των απλών ανθρώπων στην καθημερινότητά τους. Ξέρετε, η Ιστορία γράφεται πάντα με την απουσία του λαού, άλλοι και αλλού παίρνουν τις αποφάσεις κι αυτό συνέβη κατά κύριο λόγο τότε. Όλοι γνωρίζουμε πώς και γιατί έπεσε η δικτατορία.
Ερώτηση: Πώς αλληλοεπιδρά στα αφηγήματα σας, το προσωπικό βιωματικό σας στοιχείο από την ιστορική μνήμη εκείνης της περιόδου;
Απάντηση: Μα είμαστε μνήμη, χωρίς αυτήν δεν υπάρχουμε.
Ερώτηση: Ποιος κατά την άποψή σας πρέπει να είναι ο ρόλος της τέχνης σε κρίσιμες ιστορικές περιόδους όπως αυτές που διανύουμε;
Απάντηση: Η τέχνη έχει τους δικούς της κανόνες, ένας από αυτούς λέει ότι η αναφορά της λογοτεχνίας σε γεγονότα δεν γίνεται εν θερμώ, γιατί τότε είναι δημοσιογραφία. Πρέπει να υπάρξει απόσταση, ώστε να κατασταλάξουν οι σκέψεις και τα συναισθήματα.
Ερώτηση: Θεωρείτε ότι σήμερα οι άνθρωποι της τέχνης έχουν την παρεμβατικότητα που επιβάλλει η σημερινή κοινωνική πραγματικότητα;
Απάντηση: Εξαρτάται. Κάποιοι έχουν, κάποιοι όχι. Δεν σημαίνει πάντως ότι οι άνθρωποι της τέχνης έχουν και το αλάθητο. Σε καιρούς δύσκολους οικονομικά, το πιο σπουδαίο είναι να υπάρχει αλληλεγγύη προς τους πιο αδύνατους. Και οι καλλιτέχνες ως πιο προβεβλημένοι κατά τεκμήριο, αυτό πρέπει να δείχνουν. Πέρα από τους ανθρώπους της τέχνης, ενεργός πολίτης πρέπει να είναι ο καθένας. Αυτό απαιτεί το πολίτευμα της Δημοκρατίας.
Ερώτηση: Έχοντας διανύσει πολλά χιλιόμετρα στους διαδρόμους της εξουσίας, ως κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος, νιώθετε ότι σας λείπει η καθημερινότητα εκείνης της περιόδου ή είστε αισθάνεστε πλήρης με τη δραστηριότητα που σήμερα αναπτύσσετε μέσα από τη συγγραφή;
Απάντηση: Όχι. Είμαι από εκείνους που πιστεύουν ότι κάποια στιγμή ο πολιτικός πρέπει να αποχωρεί και να το εννοεί. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να είναι χρήσιμος με την εμπειρία του, μόνο που στη χώρα μας, σε αντίθεση με την άλλη Ευρώπη, δεν έχουμε αυτή τη νοοτροπία
Ερώτηση: Θα ήθελα ένα σχόλιο σας για το εγχείρημα της κεντροαριστεράς, αν πιστεύετε ότι μπορεί να έχει προοπτική, και πόσο πειστική μπορεί να γίνει αυτή η πολιτική πλατφόρμα του στην κοινωνία.
Απάντηση: Σε περιόδους κρίσης γίνονται συνεχώς ανακατατάξεις, ο κόσμος σε οικονομική αδυναμία και σε σύγχυση ψάχνει απεγνωσμένα διεξόδους.
Στην Ελλάδα πάντα υπήρχε Δεξιά, Κέντρο και Αριστερά, παρόλο που στους καιρούς της παγκοσμιοποίησης που ζούμε οι διαφοροποιήσεις έχουν γίνει δυσδιάκριτες. Νομίζω ότι έχει ρόλο η ενότητα της Κεντροαριστεράς, αρκεί να ξέρει να τη χειριστεί και να έχει ρεαλιστικές προτάσεις. Στην πολιτική, όπως και στη ζωή, η πράξη σε καθιερώνει.
Ερώτηση: Θα θέλαμε μια συνολικότερη αποτίμηση της γενικότερης πολιτικής κατάστασης στον τόπο μας. Σε τι κατά τη γνώμη σας μπορεί να ελπίζει σήμερα η κοινωνία;
Απάντηση: Στη γενικότερη οικονομική κατανομή, η Ελλάδα έχει τοποθετηθεί σε ένα αισθητά χαμηλότερο επίπεδο από ό,τι στο παρελθόν και με συνεχή έξωθεν επιτήρηση. Εκεί θα μείνει για πολλά χρόνια. Κάποιοι πολιτικοί το ξέρουν ή το υποψιάζονται, αλλά φοβούνται να το παραδεχτούν και πολύ περισσότερο να το πουν.
Ο σύγχρονος τρόπος και η διεύρυνση της παραγωγής, οι εξαγωγές, οι επενδύσεις και ο τουρισμός σε συνδυασμό με τον πολιτισμό είναι τα μόνα που μπορούν να βοηθήσουν.
«Το ημερολόγιο μιας επιστροφής» θα παρουσιαστεί αύριο Σάββατο 2 Δεκεμβρίου στο Πολύκεντρο Νεολαίας στις 7.00 το απόγευμα από τις εκδόσεις Μελάνι, το βιβλιοπωλείο Πολύγραφος με την αρωγή του Δήμου Ηρακλείου.
Στο πλαίσιο παρουσίασης του βιβλίου θα μιλήσουν η αρχαιολόγος Λιάνα Σταρίδα, η ιστορικός Μάρα Παναγιωτάκη και ο συγγραφέας Τηλέμαχος Χυτήρης.