Εν μέσω πολλών εξελίξεων στο πολιτικό σκηνικό, ο ομότιμος καθηγητής Νομικής και πρώην υπουργός Δικαιοσύνης κ. Παρασκευόπουλος, μίλησε στην “Π” για τις επιδιώξεις της κυβέρνησης, για την αντεγκληματική πολιτική και για την ασφάλεια των πολιτών.
Ερ.: Κύριε υπουργέ, ας μου επιτραπεί να ξεκινήσω με μια γενικότερης τοποθέτησης ερώτηση. Τι σηματοδοτεί για την κυβέρνηση η φετινή ομιλία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ;
Απ.: Για πρώτη φορά η ομιλία του πρωθυπουργού στη Διεθνή Έκθεση μπορεί να απηχεί τον σχεδιασμό και τις ελπίδες της κυβέρνησης. Όχι απεριόριστα, αφού συνεχίζουμε να είμαστε μια χρεωμένη χώρα και έχουμε δεσμεύσεις. Μετά την έξοδο από τα μνημόνια όμως, έχουμε κερδίσει τη δυνατότητα να προσδιορίζουμε εμείς τον τρόπο με τον οποίο θα ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις αυτές και να προωθούμε την ανάπτυξη. Η άσκηση κοινωνικής πολιτικής νομίζω ότι θα αντανακλά αυτή τη νέα δυνατότητα και ότι αυτό θα σηματοδοτήσει κυρίως η Ομιλία του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ.
Ερ.: Ποια είναι η γνώμη σας για την υπόθεση Φλώρου; Μήπως το Συμβούλιο Εφετών με τα γρήγορα αντανακλαστικά του έλαβε σοβαρά υπόψη του τις αντιδράσεις της κοινής γνώμης; Πιστεύετε πως η Πολιτεία οφείλει να ενσκήψει περισσότερο και να παρακολουθεί στενότερα το σύστημα χορήγησης γνωματεύσεων αναπηρίας για να αποφεύγονται ποινικώς κολάσιμες πράξεις και παράλληλα να ωφελούνται όσοι πραγματικά έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας;
Απ.: Αν δεν κάνω λάθος, η διαδικασία ελέγχου της γνωμάτευσης στην υπόθεση Φλώρου, κινητοποιήθηκε από αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Πιστεύω ότι η πρωτοβουλία αυτή θα προχωρούσε ακόμη και χωρίς τις αντιδράσεις της κοινής γνώμης, από τη στιγμή που είχαν δημοσιοποιηθεί ελέγξιμα στοιχεία. Είναι αυτονόητο ότι η Πολιτεία πρέπει να παρακολουθεί, να αξιολογεί και να ελέγχει θεσμικά τη σχετική διαδικασία που αφορά όντως ένα πολύ σοβαρό θέμα υγείας κρατουμένων.
Ερ.: Στον άκρως ευαίσθητο χώρο της σωφρονιστικής πολιτικής, πιστεύετε πως ισχύει το ρητό της Ρ. Λούξεμπουργκ “σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα”; Η αξιωματική αντιπολίτευση κάνει λόγο για περισσότερες φυλακές και αυστηρότερη ποινική νομοθεσία. Η δική σας παράταξη επιδιώκει τον “εξορθολογισμό” των ποινών, όπως λέτε. Κάποιοι λένε πως αυτό ίσως ευνοήσει εν μέρει την εγκληματικότητα, λόγω λιγότερο επαχθών επαπειλούμενων ποινών. Τι απαντάτε;
Απ.: Εξορθολογισμός των ποινών δεν σημαίνει περισσότερες ελευθερίες ή ανθρωπισμός με κάμψη της ασφάλειας. Είναι σαφές όμως ότι σήμερα η αξιωματική αντιπολίτευση δείχνει να ενδιαφέρεται μονομερώς για την ασφάλεια. Η μονομερής αυτή πολιτική είναι αναποτελεσματική, ακόμη και για την ίδια την ασφάλεια των πολιτών, αφού την κοινωνική ειρήνη φέρνουν τα μέτρα επανένταξης και όχι η βαρβαρότητα των συνθηκών της φυλακής.
Η δική μας θέση είναι ότι ο ανθρωπισμός και η ασφάλεια των πολιτών μπορούν να υπηρετούνται ταυτόχρονα και ισορροπημένα. Όπως είπα, κλειδί αποτελεί η επανένταξη των αποφυλακισμένων στο κοινωνικό σύνολο, η οποία τους αποτρέπει από την προσφυγή στις συμμορίες.
Πάντως ο λόγος της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν είναι μόνο αυταρχικός, παραγνωρίζοντας πλήρως κάθε ανθρωπιστική επιταγή. Είναι επίσης και ανεδαφικός, πράγμα που σημαίνει ότι δεν την ενδιαφέρει η ουσία, αλλά η επιδερμική επικοινωνία. Το αίτημα δηλαδή για περισσότερες φυλακές εκτοξεύεται απερίσκεπτα, αν και η απόκτηση μιας νέας φυλακής είναι γνωστό ότι προϋποθέτει δεκάδες εκατομμυρίων ευρώ, ως κόστος οικοδόμησης, μισθοδοσία εκατοντάδων προσώπων για προσωπικό που θα εργάζεται σε τρεις ή τέσσερις βάρδιες και χρόνο κατασκευής αρκετών ετών.
Ερ.: Εδώ και αρκετούς μήνες ο Νέος Ποινικός Κώδικας, ο Νέος Κώδικας της Ποινικής Δικονομίας αλλά και ο Νέος Σωφρονιστικός Κώδικας βρίσκονται στα συρτάρια του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Ο νέος Υπουργός, κ. Καλογήρου, έχει πει, σύμφωνα με πληροφορίες πως μετά από μια δική του ματιά, θα τους καταθέσει. Οι πληροφορίες σας ποιες είναι; Υπάρχει πολιτική βούληση στα υψηλότερα κλιμάκια της κυβέρνησης να ψηφιστούν αυτοί οι κώδικες σχετικά σύντομα;
Απ.: Οι τρεις νέοι κώδικες αποτελούν σημαντικά νομοθετήματα, που θα λύσουν με τρόπο λειτουργικό πολλά θέματα εφαρμογής της ποινικής νομοθεσίας. Νομίζω κι εγώ ότι η προώθησή τους πρέπει να προχωρήσει και πιστεύω ότι ο νέος υπουργός Δικαιοσύνης, Μ. Καλογήρου θα εντάξει το θέμα στις προτεραιότητές του.
Ερ.: Ο νόμος που φέρει το όνομά σας και που μετέπειτα μεταρρυθμίστηκε από τον κ. Κοντονή, έχει ήδη λήξει. Να θεωρήσουμε πως με τους νέους κώδικες δεν θα υπάρξει πλέον ανάγκη για αποσυμφορητικούς νόμους;
Απ.: Το ερώτημά σας εμπεριέχει και τη σωστή απάντηση. Ένα ισορροπημένο ποινικό σύστημα, που θα αποτυπωθεί σε νέους κώδικες, θα αποτρέπει τη συμφόρηση των φυλακών και θα επιτρέψει την κατάργησή τους. Αρκεί να έχουμε πάντοτε υπόψη μας ότι δεν μπορούμε να καταργούμε τα δεκανίκια πριν καταργήσουμε τα κατάγματα.