Γεννημένος στον Πειραιά το 1936, ο Κώστας Σημίτης βρέθηκε από τα παιδικά του ήδη χρόνια σε δύσκολους καιρούς και στο περίγραμμα της πολιτικής… Ο πατέρας του Γεώργιος Σημίτης, διαπρεπής δικηγόρος, πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά και καθηγητής στην τότε ΑΣΟΕΕ, δραστηριοποιήθηκε στα χρόνια της Κατοχής στην Αντίσταση. Έγινε κορυφαίο στέλεχος του ΕΑΜ και έλαβε μέρος στην “Κυβέρνηση του Βουνού”. Αντίστοιχη αντιστασιακή δράση ανάπτυξε και η μητέρα του, Φανή Χριστοπούλου.
Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο του Μάρμπουργκ της Δυτ.Γερμανίας και οικονομικά στο London School of Economics. Ξεκίνησε την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία ως διδάκτωρ Νομικής στο Πανεπιστήμιο του Μάρμπουργκ το 1959. Δίδαξε ως υφηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντίας το 1971 και συνέχισε ως τακτικός καθηγητής του Εμπορικού και Αστικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Γκίσεν από το 1971 έως το 1975. Το 1977 εξελέγη τακτικός καθηγητής στο σημερινό Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Η πολιτική του δραστηριότητα ξεκίνησε στα ταραγμένα χρόνια των κυβερνήσεων της Αποστασίας, με την ίδρυση του πολιτικού ομίλου “Αλέξανδρος Παπαναστασίου”, που με την επιβολή της δικτατορίας το 1967 έγινε η αντιστασιακή οργάνωση “Δημοκρατική Άμυνα”, που το 1974 συνέβαλε στην ίδρυση του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος (ΠΑΣΟΚ). Ο Κώστας Σημίτης υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, συμμετείχε στην πρώτη Κεντρική Επιτροπή και στο πρώτο Εκτελεστικό Γραφείο του Κινήματος.
Στις κυβερνήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου διετέλεσε κατά σειρά Υπουργός Γεωργίας (1981-85), Εθνικής Οικονομίας (1985-87) και Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας και Εμπορίου παράλληλα (1993-95). Μετά από την παραίτηση του Ανδρέα Παπανδρέου από την πρωθυπουργία για λόγους υγείας, εξελέγη από την κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ πρωθυπουργός της Ελλάδας στις 18 Ιανουαρίου 1996. Στις 30 Ιουνίου της ίδιας χρονιάς, μετά τον θάνατο του ιστορικού ηγέτη του ΠΑΣΟΚ, εξελέγη από το 4ο Συνέδριο πρόεδρος του κόμματος.
Κέρδισε τις εθνικές εκλογές του 1996 και του 2000, παραμένοντας πρωθυπουργός μέχρι τον Μάρτιο του 2004. Στα χρόνια της πρωθυπουργίας του η Ελλάδα έγινε μέλος της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης και της ζώνης του ευρώ. Ταυτόχρονα, έγινε όλη σχεδόν η προετοιμασία της χώρας για την υποδοχή και διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων “Αθήνα 2004”.
Η ελληνική οικονομία εφάρμοσε πολιτική “σύγκλισης” με τις οικονομίες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πέτυχε ισχυρούς ρυθμούς μεγέθυνσης, ενώ στις διεθνείς σχέσεις ανέπτυξε έντονα τις επαφές με τις ευρωπαϊκές χώρες και τις Ηνωμένες Πολιτείες, βελτιώνοντας παράλληλα τους δεσμούς συνεργασίας με τη Ρωσία και την Κίνα. Μεγάλη επιτυχία της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής υπήρξε η είσοδος της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Μετά την αποχώρηση από την πρωθυπουργία, ο Κώστας Σημίτης παρέμεινε βουλευτής ως το 2009. Το 2008 ήρθε σε σύγκρουση με τον τότε πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Γιώργο Παπανδρέου, ο οποίος τον απέπεμψε από την κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος. Δέχθηκε διαχρονικά κριτική κυρίως για χειρισμούς του στα ελληνοτουρκικά, στη χρήση αμφιλεγόμενων μακροοικονομικών μεθόδων για το κλείδωμα της συμμετοχής της Ελλάδας στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα και για την υπόθεση της διόγκωσης του ελληνικού Χρηματιστηρίου.
Μετά την αποχώρηση από την ενεργό πολιτική το 2009, ο Κώστας Σημίτης ιδιώτευσε, επιλέγοντας να κάνει πολύ συγκεκριμένα επιλεγμένες δημόσιες παρεμβάσεις. Σύζυγός του ήταν η Δάφνη Σημίτη και είχαν μαζί δύο κόρες, τη Φιόνα και τη Μαριλένα.